ΚΕΙΜΕΝΑ

1. Χριστιανικές παραδόσεις της χώρας μας

Ορθόδοξοι

Λαός θαλασσινός οι Έλληνες, δημιούργησαν αποικίες που χάνονται μέσα στον μύθο και στην προϊστορία. Αργότερα, στην ελληνιστική περίοδο και στην εποχή του Βυζαντίου, πολλοί Έλληνες πηγαίνουν στην Ασία, στην Αφρική και στην Ευρώπη. Μετά την Άλωση της Πόλης, λόγιοι και έμποροι ξενιτεύονται σε μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις και ιδρύουν λαμπρές ελληνικές παροικίες.
Σήμερα, μια άλλη μικρή Ελλάδα υπάρχει έξω από τα σύνορά της χώρας μας. Έξι περίπου εκατομμύρια Έλληνες ζουν σε όλους τους τόπους, ως τα πέρατα της γης. Αυτός ο Ελληνισμός είναι ένα δυναμικό κομμάτι του έθνους, με τα μάτια της ψυχής στραμμένα στη μητέρα πατρίδα. Οι απόδημοι Έλληνες βοήθησαν στον αγώνα του έθνους για την ανεξαρτησία του και μέχρι σήμερα κινητοποιούνται πρόθυμα στις κρίσιμες στιγμές της ιστορίας του.
Μεγάλο μέρος των αποδήμων είναι οργανωμένο σε κοινότητες. Πολλές από αυτές διαθέτουν ναό και ιερείς (εκκλησιαστικές κοινότητες) και έχουν παλιά ιστορία. Την εκκλησιαστική φροντίδα στις κοινότητες στην Κεντρική και Δυτική Ευρώπη, την Αμερική και την Αυστραλία ασκεί το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης, στο οποίο ανήκουν εκκλησιαστικά.

Ορθόδοξες κοινότητες αποδήμων Ελλήνων υπάρχουν σήμερα:

Στην Αγγλία, κυρίως από νησιώτες και Κυπρίους.
Στη Γερμανία, στις μεγάλες βιομηχανικές πόλεις, κυρίως από μετανάστες.
Στη Γαλλία, και περισσότερο στη Μασσαλία, που ήταν αρχαία ελληνική αποικία.
Στην Ολλανδία, στο Άμστερνταμ, Ουτρέχτη, Ρότερνταμ κ.α.
Στο Βέλγιο, άλλοτε κυρίως από ανθρακωρύχους, τώρα από διπλωμάτες, εμπορευόμενους και οικονομικούς παράγοντες.
Στην Ιταλία, μικρές κοινότητες στη Βενετία, Τεργέστη, Νάπολη.
Στην Αυστρία, και προπάντων στη Βιέννη, όπου και ο ιστορικός ναός του αγίου Γεωργίου.
Στη Ρωσία, στην Αίγυπτο και στη Νότια Αφρική. Στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, στον Καναδά και στη Λατινική Αμερική καθώς και στην Αυστραλία.
Για τους απόδημους, κέντρο της κοινότητας είναι ο ναός, όπου υπάρχει. Εκεί με λατρευτικές και άλλες εκδηλώσεις, ζουν την πίστη και τις παραδόσεις της πατρίδας. Νιώθουν ενωμένοι και δυνατοί. Διατηρούν τη γλώσσα, τα έθιμα και τον πολιτισμό τους.

Κοινότητες «Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών»

Το 1924 η Εκκλησία της Ελλάδος αντικατέστησε το ημερολόγιο που χρησιμοποιούσε (Ιουλιανό) με το λεγόμενο Γρηγοριανό. Το γεγονός αυτό υπήρξε αφορμή απόσχισης από αυτή ορισμένων κληρικών  και ομάδων χριστιανών, από τις οποίες  με το πέρασμα του χρόνου προέκυψαν ανεξάρτητες εκκλησιαστικές κοινότητες, ύστερα από διαδοχικές διασπάσεις. Τα μέλη τους είναι γνωστοί ως Παλαιοημερολογίτες ή Γνήσιοι Ορθόδοξοι Χριστιανοί (Γ.Ο.Χ.) και δεν έχουν εκκλησιαστική κοινωνία με την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδας.
Επισημαίνεται ότι στην Ορθόδοξη Εκκλησία υπάρχουν αυτοκέφαλες Εκκλησίες (π.χ. Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, Εκκλησία της Ρωσίας κ.ά.) ή επιμέρους περιοχές (π.χ. Άγιο Όρος) που εξακολουθούν να χρησιμοποιούν το παλιό ημερολόγιο (Ιουλιανό). Παρ’ όλα αυτά ανήκουν στην Ορθόδοξο Εκκλησία και δεν έχουν κοινωνία με τους Γ.Ο.Χ.

Ρωμαιοκαθολικοί 

Πρόκειται για θρησκευτική και όχι εθνική μειονότητα. Οι περισσότεροι Έλληνες καθολικοί είναι απόγονοι Βενετών και Γενοβέζων που είχαν υπό την επικυριαρχία τους πολλά ελληνικά νησιά από τις αρχές του 13ου μέχρι τα τέλη του 18ου αιώνα. Υπάρχουν επίσης και οι απόγονοι των Βαυαρών που ήρθαν στην Ελλάδα κατά τη βασιλεία του Όθωνα, αν και αρκετοί από αυτούς στην πορεία των χρόνων ασπάστηκαν την ορθόδοξη πίστη. Τα έθιμα και οι παραδόσεις, ιδίως στα νησιά, είναι κοινά μεταξύ καθολικών και ορθοδόξων. Η συμβολή των Ελλήνων καθολικών στο χτίσιμο του νεοελληνικού κράτους, αλλά και στον πολιτισμό, τις τέχνες και εν γένει τη δημόσια ζωή είναι σημαντική.

Αρμένιοι

Οι Αρμένιοι Χριστιανοί δεν αποδέχεται την Δ΄ Οικουμενική Σύνοδο (451 μ.Χ.) της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Στην Αθήνα υπάρχει Αρχιεπισκοπή της Αρμενικής Εκκλησίας και Μητροπολιτικός ναός, ενώ σε πολλές άλλες πόλεις υπάρχουν αρμενικοί ναοί.
Η αρμενική μειονότητα έχει βαθιές ιστορικές ρίζες στη χώρα μας, ενώ η αύξησή της οφείλεται εν μέρει και στην κοινή μοίρα Ελλήνων και Αρμενίων κατά τη Μικρασιατική Καταστροφή και τους πρόσφυγες που αυτή δημιούργησε.

Αγγλικανοί

Έτσι αποκαλούνται οι αυτόνομες χριστιανικές εκκλησίες οι οποίες ακολουθούν την παράδοση της Εκκλησίας της Αγγλίας και βρίσκονται σε κοινωνία μαζί της. Η Αγγλικανική Εκκλησία είναι η τρίτη σε μέγεθος χριστιανική Εκκλησία στον κόσμο με πάνω από ογδόντα εκατομμύρια μέλη. Πνευματικός ηγέτης της είναι ο Αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπουρυ.
Στην Αθήνα, λίγα χρόνια μετά την Επανάσταση (1843), κτίστηκε ο ναός του Αγίου Παύλου ο οποίος εξυπηρετεί τα μέλη της αγγλικανικής κοινότητας και άλλους προτεστάντες χριστιανούς.

Άλλες κοινότητες προτεσταντικής προέλευσης

Εκτός από τους Αγγλικανούς, στην Ελλάδα υπάρχουν και άλλες προτεσταντικές κοινότητες ή ομάδες με προτεσταντική προέλευση όπως είναι οι Ευαγγελικοί, οι Πεντηκοστιανοί, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά κ.ά. Κοινό γνώρισμά τους είναι η πίστη στον Ιησού Χριστό, στη μοναδικότητα της Αγίας Γραφής ως πηγής της πίστης, η πεποίθηση ότι ο άνθρωπος σώζεται μόνο από τη θεία χάρη και από την πίστη.

Δειγματική πληροφόρηση:

Η Ελληνική Ευαγγελική Εκκλησία ιδρύθηκε το 1958. Αποτελεί το πρώτο προτεσταντικό εκκλησιαστικό δόγμα που οργανώθηκε στη χώρα. Συμμετέχει στο Παγκόσμιο Συμβούλιο των Εκκλησιών.
Η Σύνοδος Αποστολικής Εκκλησίας Πεντηκοστής Ελλάδας είναι μια ένωση πεντηκοστιανών εκκλησιών στην Ελλάδα, η οποία σήμερα περιλαμβάνει 13 τοπικές εκκλησίες και αποτελεί όργανο της Αποστολικής Εκκλησίας της Πεντηκοστής.
Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά δραστηριοποιούνται στη χώρα μας από τις αρχές του 20ού αιώνα. Χαρακτηριστικό τους είναι η προσήλωση στη μελέτη της Αγίας Γραφής και η προσμονή εγκαθίδρυσης χιλιετούς βασιλείας του Χριστού πάνω στη Γη.
Η Εκκλησία των Αντβεντιστών της Εβδόμης Ημέρας προέρχεται από τον προτεσταντικό χώρο. Χαρακτηριστικό γνώρισμα τους είναι η προσήλωση στις 10 εντολές και στην τήρηση του Σαββάτου.

Πηγή συντομευμένων αποσπασμάτων:

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CF%8D%CE%BB%CE%B7:%CE%9A%CF%8D%CF%81%CE%B9%CE%B1 / «Κατάλογος θρησκευτικών κοινοτήτων στην Ελλάδα»

2. Το χριστιανικό ψηφιδωτό της Ευρώπης

Τόποι προσευχής

Η Ευρώπη και ο πολιτισμός της συνδέεται στενά με τη ιστορική εξέλιξη του Χριστιανισμού και τις παραδόσεις του.  Παρά τις μεγάλες και τις μικρές διαιρέσεις παντού αναγνωρίζουμε τα χριστιανικά θεμέλια ενός μεγάλου μέρους του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Οι τόποι λατρείας και προσευχής των χριστιανών, που προέρχονται από το μακρινό παρελθόν, αποτελούν μέρος της ευρωπαϊκής και γενικότερα της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Επί πολλούς αιώνες, η εξέλιξη των τύπων της εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής σήμαινε και την εξέλιξη της τέχνης στον ευρύτερο χώρο, αφού η εκκλησιαστική κα θρησκευτική τέχνη αποτελούσε θεμελιώδες τμήμα της.
Ο ευρωπαϊκός πολιτισμός θα ήταν πολύ φτωχότερος χωρίς τους ιστορικούς ναούς των χριστιανών, τους βυζαντινούς, τους γοτθικούς, τους αναγεννησιακούς, τους ρωμανικούς και τους άλλους νεότερους τύπους. Η δημιουργία τους οφείλεται σε σπουδαίους καλλιτέχνες που εμπνεύστηκαν από τη διδασκαλία και τη ζωή του Χριστιανισμού.

Βυζαντινή και μεταβυζαντινή εποχή: Μέχρι σήμερα σώζονται πολλοί ναοί σε όλους τους τύπους (περίκεντρος, βασιλική, βασιλική με τρούλο, βυζαντινοί τύποι), όπως είναι η Ροτόντα Θεσσαλονίκης, ο Άγιος Δημήτριος Θεσσαλονίκης, η Αγία Σοφία Κωνσταντινούπολης, η Εκατονταπυλιανή της Πάρου, και πολλές μεταγενέστερες βυζαντινές εκκλησίες διάφορων τύπων στη Θεσσαλονίκη, στην Καστοριά, στη Βέροια, στον Μυστρά, στο Άγιο Όρος, καθώς επίσης στη Βενετία (Άγιος Μάρκος), στα Ιεροσόλυμα, στην Αχρίδα κ.ά.

Μεσαιωνική Ευρώπη: Από τον 11ο αιώνα διαδίδεται ο ρομανικός τύπος ναού, όπως είναι η Παναγία του Πουατιέ (Γαλλία), ο Καθεδρικός του Ντάραμ (Αγγλία), ο Άγιος Ιάκωβος της Κομποστέλας (Ισπανία) κ.ά. Από τον 12ο αιώνα, στην Ευρώπη  εξαπλώνεται ο γοτθικός τύπος ναού, σύμφωνα με τον οποίο κτίστηκαν μεγάλοι καθεδρικοί ναοί, όπως είναι η Παναγία των Παρισίων (Γαλλία), το Αβαείο του Ουέστμινστερ (Αγγλία), ο Άγιος Στέφανος της Βιέννης (Αυστρία), ο καθεδρικός της Νυρεμβέργης (Γερμανία) κ.ά.

Ευρώπη της Αναγέννησης: Η Αναγέννηση έφερε λαμπρά δείγματα αρχιτεκτονικής, που συνδύαζαν στοιχεία από τη χριστιανική και από την κλασική τέχνη της αρχαιότητας με γνωστότερο παράδειγμα τον ναό του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη (Ιταλία).

Νεότερη εποχή: Η θρησκευτική αρχιτεκτονική συνεχίζει να ακμάζει και στα νεότερα χρόνια, με διάφορες τάσεις, από τις οποίες άλλες προσανατολίζονται σε παλιότερα πρότυπα, όπως είναι ο Μητροπολιτικός ναός Αθηνών, Άγιος Ανδρέας Πατρών, καθεδρικός ναός Αλεξάνδρου Νιέφσκι στη Σόφια (Βουλγαρίας) κ.ά., ενώ άλλες ακολουθούν πιο «νεωτερικές» κατευθύνσεις, όπως είναι ο νέος Ορθόδοξος καθεδρικός ναός της Ανάστασης στα Τίρανα (Αλβανία), ή ακόμη και ρηξικέλευθα «μοντέρνες» γραμμές, όπως βλέπουμε σε διάφορους ναούς και αίθουσες προσευχής των Προτεσταντών.

Σε όλες τις περιπτώσεις, από τα ταπεινά μονόχωρα εκκλησάκια της τουρκοκρατίας μέχρι τους μνημειώδεις μεγάλους καθεδρικούς ναούς στην Ευρώπη, η τέχνη αυτή είναι αποτέλεσμα της ευαισθησίας και της πίστης των χριστιανών στην εποχή τους.
Σήμερα, όπου υπάρχουν και λειτουργούν αυτοί οι ναοί, αποτελούν για τους χριστιανούς τόπους συνάντησης, λατρείας και προσευχής, για πολλούς επισκέπτες χώρους ανάτασης και ελπίδας, καθώς επίσης για όλους αυτούς που αγαπούν την τέχνη αντικείμενο μελέτης και θαυμασμού.

Τρόποι λατρείας (εικόνες, αγάλματα, έθιμα)

Οι τρόποι και τα έθιμα της λατρείας του Θεού από τους χριστιανούς αλλάζουν από εποχή σε εποχή και από τόπο σε τόπο. Περισσότερο έντονες είναι οι διαφορές που υπάρχουν μεταξύ διαφορετικών θρησκευτικών παραδόσεων.
Για παράδειγμα, οι Ορθόδοξοι και οι Ρωμαιοκαθολικοί τιμούν τον Χριστό, την Παναγία και τους αγίους με εορτές, με ναούς και με εικόνες. Οι εικόνες θεωρούνται ιερές, επειδή παραπέμπουν στο πρωτότυπο, δηλαδή το εικονιζόμενο πρόσωπο. Οι Ρωμαιοκαθολικοί, επιπλέον, συνηθίζουν να φτιάχνουν και αγάλματα ενώ οι Ορθόδοξοι όχι. Στους Προτεστάντες  η τιμή των αγίων και των εικόνων δεν είναι διαδεδομένη ή απορρίπτεται.
Όλοι οι χριστιανοί κατά τη λατρεία συνηθίζουν να ψάλλουν ύμνους, όμως, οι Ορθόδοξοι δεν χρησιμοποιούν μουσικά όργανα στην προσευχή.  Όλοι οι χριστιανοί μελετούν και τιμούν την Αγία Γραφή και την Ιερή Παράδοση, ενώ οι Προτεστάντες αποδέχονται μόνο την Αγία Γραφή ως πηγή της πίστης.
Οι περισσότεροι χριστιανοί αποδέχονται τα μυστήρια της Εκκλησίας ως τρόπους συνάντησης των πιστών με τον Θεό και πηγές αγιασμού, με σπουδαιότερα το Βάπτισμα και τη Θεία Ευχαριστία. Οι Ορθόδοξοι  τονίζουν ότι όλη η ζωή του Χριστιανού μέσα την Εκκλησία είναι μυστήριο, ενώ οι Ρωμαιοκαθολικοί τονίζουν τα λεγόμενα επτά μυστήρια. Οι περισσότεροι Προτεστάντες δέχονται μόνο το Βάπτισμα και τη Θεία Ευχαριστία, αν και σε πολλές περιπτώσεις θεωρούνται απλές συμβολικές τελετές.
Διαφορές υπάρχουν, επίσης, στα επιμέρους έθιμα της λατρείας, π.χ. τον τρόπο που τελείται το Βάπτισμα, τον τρόπο που μεταλαμβάνουν οι Χριστιανοί, την ύπαρξη ή όχι μοναχών και μοναστηριών κ.ά. Π.χ. οι Ορθόδοξοι χρησιμοποιούν για τη Θεία Ευχαριστία ζυμωμένο άρτο και κοινωνούν και από το σώμα και από το αίμα του Χριστού, δηλαδή τον άρτο και τον οίνο, ενώ οι Ρωμαιοκαθολικοί χρησιμοποιούν άζυμο άρτο και οι πιστοί συνήθως κοινωνούν μόνο από τον άρτο.

Η εικόνα της Παναγίας της Τήνου

Η εύρεση της εικόνας της Παναγίας της Τήνου αναφέρεται ότι έγινε με θαυματουργικό τρόπο, ύστερα από όραμα της Παναγίας που εμφανίστηκε σε μια μοναχή που ζούσε στο νησί, η οποία τιμάται ως αγία, την Πελαγία. Η εικόνα βρέθηκε το 1823, ενόσω διαρκούσε η Ελληνική Επανάσταση, και γι’ αυτό η εύρεσή της θεωρήθηκε θεϊκό σημάδι για την απελευθέρωση των Ελλήνων από τον τουρκικό ζυγό. Μάλιστα, πολλοί αγωνιστές της Επανάστασης, μεταξύ των οποίων ο Κολοκοτρώνης, ο Ανδρέας Μιαούλης, ο Νικηταράς, ο Μακρυγιάννης κ.ά., επισκέφτηκαν το νησί της Τήνου για να την προσκυνήσουν.
Στο σημείο που βρέθηκε η εικόνα κτίστηκε μεγαλοπρεπής ναός που αποτελεί στις μέρες μας ένα από τα μεγαλύτερα προσκυνήματα των χριστιανών στην Ελλάδα. Χιλιάδες πιστοί επισκέπτονται το νησί κάθε χρόνο, ειδικά τον δεκαπενταύγουστο στις ημέρες της γιορτής της (15 Αυγούστου, Κοίμηση της Θεοτόκου) για να προσκυνήσουν την εικόνα και τον ναό της Παναγίας και να πραγματοποιήσουν τα τάματά τους. Πολύ συχνά, φέρνουν μαζί τους διάφορα αφιερώματα, όπως είναι
μικρές μεταλλικές εικόνες, λαμπάδες, λάδι, λιβάνι, άρτους ή ακόμη πρόσφορα (λειτουργιές) και κρασί για τη Θεία Ευχαριστία. Πολλοί πιστοί που επισκέπτονται τον ναό μιλούν για θαυμαστά σημεία, θαύματα και ευεργεσίες της Παναγίας.

3. Διαφορετικές παραδόσεις, κοινή συνείδηση

Η κοινή δράση των Χριστιανών στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών

Το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών (Αγγλ. World Council of Churches, συντομογρ. ΠΣΕ) είναι μια οικουμενική χριστιανική οργάνωση, της οποίας σκοπός είναι η προώθηση της χριστιανικής ενότητας. Αποτελεί κοινωνία 340 εκκλησιών, από τις οποίες οι 157 είναι μέλη του, και αντιπροσωπεύει πάνω από 550 εκατομμύρια Χριστιανούς, σε περισσότερες από 100 χώρες.
Ιδρύθηκε τις 23 Αυγούστου 1948, και στα ιδρυτικά μέλη του συμπεριλαμβάνονταν το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, η Εκκλησία της Ελλάδος και η Εκκλησία της Κύπρου. Σήμερα συγκεντρώνει τις περισσότερες Ορθόδοξες, και έναν αριθμό Προτεσταντικών εκκλησιών, όπως την Αγγλικανική Εκκλησία, πολλές Λουθηρανικές, Μεθοδικές και Μεταρρυθμισμένες, και μερικές Βαπτιστικές και Πεντηκοστιανές εκκλησίες. Επίσης συμμετέχουν Παλαιοκαθολικές, καθώς και ένα ευρύ φάσμα ενωμένων και ανεξάρτητων εκκλησιών. Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, αν και δεν είναι εκκλησία-μέλος, συνεργάζεται στενά με το ΠΣΕ, στο οποίο αποστέλλει παρατηρητές και εκπροσώπους. Από την Ελλάδα, εκτός από την Εκκλησία της Ελλάδος, στο ΠΣΕ συμμετέχει και η Ελληνική Ευαγγελική Εκκλησία. Το ανώτατο διοικητικό σώμα του Συμβουλίου είναι η Γενική Συνέλευση, η οποία συνέρχεται ανά μερικά χρόνια.

Πηγή: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CF%8D%CE%BB%CE%B7:%CE%9A%CF%8D%CF%81%CE%B9%CE%B1 / «Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών»

Θεάνθρωπος Χριστός: Το πρόσωπο που ενώνει τους Χριστιανούς όλου του κόσμου

Ο Ιησούς Χριστός αποτελεί σημείο αναφοράς και πίστης για εκατομμύρια ανθρώπων στον κόσμο. Ο Χριστιανισμός αριθμεί σήμερα πάνω από 2,5 δισεκατομμύρια πιστούς. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι δέχονται την ιστορικότητα του προσώπου του Ιησού Χριστού και τη διδασκαλία του, όπως αυτή αποτυπώνεται στα βιβλία της Καινής Διαθήκης.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία, πιστεύει στον Ιησού Χριστό ως Υιό του Θεού, ένα από τα τρία πρόσωπα της Αγίας Τριάδας, που έγινε άνθρωπος για την ανθρώπινη σωτηρία. Αυτή η πίστη αποτυπώνεται στο Σύμβολο της πίστης, της Α΄ και τη Β΄ Οικουμενικής Συνόδου, και γενικότερα τη διδασκαλία των επτά Οικουμενικών Συνόδων της αρχαίας Εκκλησίας, Κατά την Ορθόδοξη πίστη ο Χριστός είναι Θεάνθρωπος, δηλαδή τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος.
Ήδη από την εποχή της αρχαίας Εκκλησίας, οι χριστιανοί άρχισαν να χωρίζονται για διάφορους ιστορικούς λόγους. Ο χωρισμός αυτός αποτελεί γεγονός μεγάλης οδύνης για όλους. Στην εποχή μας, εκτός από τους Ορθόδοξους, υπάρχουν οι Ρωμαιοκαθολικοί, που είναι οι πολυπληθέστεροι χριστιανοί (περίπου 1,2 δισεκατομμύρια), οι Προτεστάντες, οι ανατολικοί χριστιανοί (Αρμένιοι, Κόπτες κ.ά.) και αρκετές άλλες μικρές ή μεγάλες ομάδες οι οποίες δέχονται ως αρχηγό της πίστης τους τον Ιησού Χριστό. Πιο κοντά μεταξύ τους είναι όσοι δέχονται τις αποφάσεις των επτά Οικουμενικών Συνόδων της αρχαίας Εκκλησίας. Ένας επόμενος μεγάλος κύκλος περιλαμβάνει όσους δέχονται το Σύμβολο της πίστης όπως διαμορφώθηκε από την Α΄ και τη Β΄ Οικουμενική Σύνοδο. Η διάσπαση έχει οδηγήσει σε μια μεγάλη ποικιλία προσεγγίσεων, αφού από άλλους ο Ιησούς Χριστός αναγνωρίζεται ως Θεάνθρωπος, Σωτήρας και Λυτρωτής και από άλλους ένας μεγάλος δάσκαλος.
Παρ’ όλα αυτά, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε ότι το πρόσωπο και η διδασκαλία του Χριστού αποτελεί κοινή ελπίδα και πηγή πίστης για τόσους πολλούς ανθρώπους. Για όλους τους χριστιανούς, αποτελεί κοινή παρακαταθήκη το όραμα για την πνευματική προκοπή και τη σωτηρία του ανθρώπου και του κόσμου, καθώς επίσης τα διδάγματα από την ηθική διδασκαλία του Χριστού, τα οποία στο διάβα των αιώνων επηρέασαν την εξέλιξη του παγκόσμιου πολιτισμού και εξακολουθούν να εμπνέουν εκατομμύρια ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο.