Κεντρικές ιδέες Θεματικών Ενοτήτων

Εισαγωγή

Οι μαθητές εισάγονται στο νοηματικό και εμπειρικό βάθος της αγιότητας ως φιλίας και ομοίωσης του ανθρώπου με τον Θεό. Ανατρέχοντας σε ιστορίες αγίων ανθρώπων που έζησαν σε διαφορετικές ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες, και τιμώνται από τη συλλογική μνήμη της εκκλησιαστικής κοινότητας είτε για το μαρτύριό της είτε για την έμπρακτη αγάπη της, οι μαθητές κατανοούν πώς η πίστη δεν είναι μια θεωρητική σύλληψη αλλά μια εσωτερική μεταμόρφωση του όλου ανθρώπου, που καθιστά παρόντα τον Θεό σε κάθε εποχή και σε κάθε τόπο. Στο πλαίσιο της ενότητας, οι μαθητές επιχειρούν να προσεγγίσουν και να κατανοήσουν την έννοια της αγιότητας, μέσα από τις διαφορετικές κάθε φορά ερμηνείες, μελετώντας τη ζωή προσώπων από τις θρησκευτικές παραδόσεις.

 

Γενικοί Στόχοι Ενότητας

Οι μαθητές:
α) περιγράφουν και αξιολογούν στάσεις και πράξεις συγκεκριμένων Αγίων απέναντι στον πλησίον και την κτίση
β) εξακριβώνουν τη χωρίς όρια αγάπη (για τον Θεό, τον συνάνθρωπο και την κτίση) ως βασικό γνώρισμα της άγιας ζωής
γ) διακρίνουν στη σχέση των Αγίων με τον Θεό ως πηγή της αγιότητάς τους
δ) ξεχωρίζουν τα «βιβλικά χαρακτηριστικά» της ζωής και της πράξης των Αγίων
ε) εξετάζουν και αξιολογούν ιερά πρόσωπα άλλων θρησκειών που έκαναν με τη ζωή τους πράξη την πίστη τους.

  Χρόνος: 4 δίωρα  

ΚΕΙΜΕΝΑ

Ποιος είναι ο χριστιανός άγιος;

 

  1. Πιστός στην αγάπη του Χριστού

«Όπως με αγάπησε ο Πατέρας, έτσι σας αγάπησα κι εγώ∙ μείνετε πιστοί στην αγάπη μου. Και θα μείνετε πιστοί στην αγάπη μου, αν τηρήσετε τις εντολές μου, όπως εγώ τήρησα τις εντολές του Πατέρα μου και γι’ αυτό μένω πιστός στην αγάπη του.
Σας τα είπα αυτά, ώστε η χαρά η δική μου να είναι μέσα σας, κι η χαρά σας να είναι ολοκληρωμένη. Αυτή είναι η δική μου εντολή: να αγαπάτε ο ένας τον άλλο, όπως εγώ σας αγάπησα. Κανείς δεν έχει μεγαλύτερη αγάπη από κείνον που θυσιάζει τη ζωή του για χάρη των φίλων του. Εσείς, είστε φίλοι μου, αν κάνετε αυτά που σας παραγγέλλω εγώ».

Ιω 15, 9-1

 

  1. Απεριόριστη αγάπη και προσφορά προς τον πλησίον

Ένας από τους γραμματείς πλησίασε και ρώτησε τον Ιησού: «Ποια είναι η σπουδαιότερη απ’ όλες τις εντολές;» Του αποκρίθηκε ο Ιησούς: «Η πρώτη και σπουδαιότερη εντολή είναι: «Άκου Ισραήλ: ο Κύριος ο Θεός μας είναι ένας και μοναδικό Κύριος». Και «να αγαπάς τον Κύριο τον Θεό σου μ’ όλη την καρδιά σου και μ’ όλη την ψυχή σου και μ’ όλο τον νου σου και μ’ όλη τη δύναμή σου». Αυτή είναι η πρώτη εντολή.
Δεύτερη όμοια είναι αυτή: «Να αγαπάς τον πλησίον σου όπως τον εαυτό σου». Δεν υπάρχει άλλη εντολή μεγαλύτερη απ’ αυτές»

Μκ 12, 28-31

 

«Άλλωστε όλος ο νόμος συνοψίζεται σε μια φράση, στο ν’ αγαπήσεις τον πλησίον σου σαν τον εαυτό σου»

Γαλ 5, 14

 

Μην αφήνετε κανένα χρέος σε κανένα, εκτός βέβαια από την αγάπη που οφείλετε πάντοτε ο ένας στον άλλο. Όποιος αγαπάει τον άλλο έχει τηρήσει το σύνολο των εντολών του Θεού.

Ρωμ 13, 8

  1. Σεβασμός και αγάπη προς όλη την κτίση

Ο άγιος Φραγκίσκος και τα ζώα

Η εξημέρωση του λύκου

Τον καιρό που ο άγιος Φραγκίσκος έμενε στο Agobbio είχε παρουσιαστεί ένας άγριος λύκος που τρομοκρατούσε τους κατοίκους, γιατί δεν κατασπάραζε μόνον ζώα αλλά και ανθρώπους. Ο Φραγκίσκος πήγε να τον βρει. Ο λύκος στάθηκε να τον κοιτά, και κείνος του είπε: «Αδελφέ λύκε, εγώ ξέρω πως όλα αυτά που κάνεις, τα κάνεις γιατί πεινάς. Να έρχεσαι όμως κάθε μέρα να σου δίνουμε εμείς να τρως.» Ο λύκος άκουσε τα λόγια του, πλησίασε τον Άγιο όπως ένας σκύλος, κι από τότε πήγαινε κάθε μέρα από πόρτα σε πόρτα και τον ταΐζανε, και τούτο κράτησε για χρόνια ως το τέλος της ζωής του.

Η φροντίδα για όλα τα πλάσματα της φύσης

Επίσης, ο άγιος Φραγκίσκος απαγόρευε στους μοναχούς του, όταν έκοβαν ξύλα να τα ξεριζώνουν (για να μπορούν να πετάξουν νέους βλαστούς), μάζευε από τον δρόμο τα μικρά σκουλήκια, για να μην ποδοπατηθούν, και ήθελε να δίνουν στις μέλισσες το καλύτερο μέλι και το καλύτερο κρασί για να μην πεθαίνουν από την πείνα κατά τη διάρκεια του κρύου χειμώνα. Και για την ημέρα των Χριστουγέννων, ήθελε να ζητήσει από τον άρχοντα να εκδώσει ένα διάταγμα, με το οποίο όλοι όσοι είχαν τη δυνατότητα, να σκορπίσουν στους δρόμους στάρι και δημητριακά, έτσι ώστε σε μια τέτοια λαμπρή μέρα τα πουλιά να έχουν άφθονη τροφή.

Τα χελιδόνια υπακούν τον Άγιο Φραγκίσκο

Ο Άγιος Φραγκίσκος ετοιμαζόταν να κάνει το κήρυγμά του. Στην αυλή όμως τραγουδούσαν και θορυβούσαν πάρα πολλά χελιδόνια. Τότε εκείνος τα διέταξε να σωπάσουν μέχρι να τελειώσει το κήρυγμά του και τα χελιδόνια τον υπάκουσαν.

  1. Ισόβια αναζήτηση της σχέσης με τον άγιο Θεό

Πίστη σημαίνει σιγουριά γι’ αυτά που ελπίζουμε και βεβαιότητα γι’ αυτά που δε βλέπουμε. Μ’ αυτήν απέκτησαν κι οι προπάτορές μας την καλή μαρτυρία.
Με την πίστη καταλαβαίνουμε ότι ο Θεός με τον λόγο του έφτιαξε το σύμπαν κι ότι, συνεπώς, κάθε τι που βλέπουμε δημιουργήθηκε από κάτι που δε φαίνεται.

Εβρ 11, 1-3

«Ζω δε ουκέτι εγώ, ζει δε εν εμοί ο Χριστός»: Άγιοι άνδρες και γυναίκες της Χριστιανικής Εκκλησίας.

Αγία Λυδία η Φιλιππησία

Η Λυδία ήταν έμπορος πορφύρας και διέμενε στους Φιλίππους της Μακεδονίας. Η Λυδία αναζητούσε τον αληθινό Θεό. Τα χρόνια εκείνα ο Απόστολος Παύλος επισκέφθηκε τους Φιλίππους όπου και κήρυξε για τον Χριστό. Η Λυδία ήταν ανάμεσα σε όσους παρακολούθησαν το κήρυγμά του.
Ενθουσιάστηκε, αποδέχθηκε αμέσως τη νέα διδασκαλία για το Χριστό και ζήτησε να βαπτιστεί. Πράγματι, ο Παύλος την βαπτίζει στα νερά του ποταμού Ζυγάκτου και, έτσι, η Λυδία γίνεται το πρώτο μέλος της πρώτης Εκκλησίας της Ελλάδος. Η Λυδία η Φιλιππησία αναγνωρίζεται ως αγία τόσο από την Ορθόδοξη όσο και από την Καθολική Εκκλησία.

 

Αββάς Πινούφριος

O αββάς Πινούφριος ήταν ιερομόναχος και ηγούμενος ενός μεγάλου μοναστηριού που βρισκόταν κοντά σε μια πόλη της Αιγύπτου. Οι αρετές του τον έκαναν ονομαστό σε ολόκληρη τη γύρω περιοχή. Ο Πινούφριος επειδή θεωρούσε υπερβολική όλη αυτή την τιμή των ανθρώπων, κατέφυγε σε μια απόμακρη περιοχή, όπου υπήρχε το φημισμένο μοναστήρι των Ταβεννησιωτών. Χωρίς να πει ποιος είναι, ζήτησε από τους μοναχούς να μείνει στο μοναστήρι. Οι μοναχοί τον άφησαν να περιμένει για πολλές μέρες, δοκιμάζοντας αν η επιθυμία του ήταν πράγματι αληθινή. Τελικά, αφού τον δέχτηκαν, του ανέθεσαν τη θέση του βοηθού ενός νεαρού κηπουρού. Ο Πινούφριος εκτελούσε με ταπείνωση όλα όσα τον πρόσταζε ο κηπουρός. Επιπλέον, τη νύχτα έκανε στα κρυφά διάφορες δουλειές που απέφευγαν να κάνουν οι άλλοι μοναχοί, επειδή τις βαριούνταν η τις σιχαίνονταν. Βλέποντας το πρωί οι μοναχοί τη δουλειά που είχε γίνει απορούσαν για το ποιος άραγε την είχε κάνει.
Μετά από τρία χρόνια ήρθε τυχαία στη μονή ένας ξένος αδελφός που γνώριζε τον αββά Πινούφριο και τον αναγνώρισε αμέσως. Τα ρούχα όμως που φορούσε ο αββάς αλλά και η ταπεινή του δουλειά τον έκαναν να διστάζει να τον πλησιάσει. Κάποια ημέρα ωστόσο όλες οι αμφιβολίες του διαλύθηκαν και έπεσε στα πόδια του.
Όλοι οι μοναχοί ήταν απαρηγόρητοι όταν ο ξένος αδελφός τους ενημέρωσε για το ποιος ήταν στ’ αλήθεια ο Πινούφριος. Ότι δεν ήταν μόνο μοναχός, αλλά και ιερέας! Έτσι, τον συνόδευσαν πίσω στο μοναστήρι του. Αλλά και πάλι έμεινε εκεί για πολύ λίγο. Ενοχλημένος για μια ακόμα φορά από τις τιμές που του απέδιδαν και για τη θέση του ηγουμένου που του ξαναέδωσαν, έφυγε κρυφά και πέρασε στην Παλαιστίνη. Εκεί έγινε δεκτός, ως δόκιμος και αρχάριος, σε ένα μοναστήρι. Οι αρετές και η αξία του δεν έμειναν για πολύ κρυφές. Αφού και πάλι αποκαλύφθηκε η ταυτότητά του με τον ίδιο τρόπο, οδηγήθηκε για μια ακόμη φορά στο μοναστήρι του, με τις πιο μεγάλες εκδηλώσεις σεβασμού και τιμής. Έτσι αναγκάσθηκε τελικά να δεχθεί να παραμείνει στη θέση του ηγουμένου που είχε.

Αχμέτ Κάλφας ο εξ Αγαρηνών

Στην Κωνσταντινούπολη ζούσε ένας Τούρκος, άρχοντας και λεβέντης και τον έλεγαν Αχμέτ και είχε ψηλή θέση στο παλάτι. Εκεί είχε μια Ρωσίδα σκλάβα που ήταν χριστιανή ορθόδοξη. Κάθε Κυριακή μια άλλη γριά σκλάβα, της έφερνε αντίδωρο και έτρωγε. Ο Αχμέτ τη ρώτησε τι τρώει κάθε Κυριακή πρωί και ευωδιάζει το στόμα της και εκείνη του μίλησε για τον Χριστό. Ο Αχμέτ πήγε στην εκκλησία να δει ο ίδιος με τα μάτια του τι συμβαίνει. Τότε είδε να βγαίνουν φωτεινές ακτίνες από τα χέρια του Πατριάρχη όταν ευλογούσε τους πιστούς που έπεφταν επάνω στα κεφάλια τους. Εκείνο όμως, που πραγματικά τον συγκλόνισε, ήταν το ότι, οι ακτίνες φώτιζαν μόνο τα κεφάλια των Χριστιανών και δε φώτιζαν το δικό του κεφάλι. Αποφάσισε τότε να γίνει χριστιανός και βαπτίσθηκε κρυφά από τους συμπατριώτες του.
Κάποια μέρα, καθώς με άλλους Τούρκους έτρωγαν και έπιναν έπιασαν την κουβέντα για το ποιο είναι το πιο σπουδαίο πράγμα πάνω στη γη. Τότε ρώτησαν και τον Αχμέτ. Κι αυτός απάντησε απ’ την καρδιά του αυτό που πίστευε στ’ αλήθεια: «Μεγαλύτερο απ’ όλα είναι η πίστη των χριστιανών». Τότε οι Τούρκοι έπεσαν επάνω του, τον κτύπησαν, τον φυλάκισαν και στο τέλος, 3 Μαΐου του 1682, τον αποκεφάλισαν.

Άγιος Νικόλαος ο Πλανάς

Ο απλός και αγράμματος παπα-Νικόλας ήταν γέννημα-θρέμμα Ναξιώτης. Γεννήθηκε το 1851, είχε παππού ιερέα και από παιδί εκδήλωνε την αγάπη του για την Εκκλησία. Οι δυσκολίες της ζωής τον έφεραν με την οικογένειά του στην Αθήνα. Εκεί, πολύ νέος παντρεύτηκε αλλά η γυναίκα του πέθανε μόλις γεννήθηκε το παιδί τους, που το μεγάλωσε μόνος.
Το 1879 χειροτονείται διάκονος στον ναό Μεταμορφώσεως της Πλάκας, και μετά από πέντε χρόνια, πρεσβύτερος στο ταπεινό εκκλησάκι του Αγίου Ελισσαίου, στο Μοναστηράκι. Για πενήντα περίπου χρόνια (ως το 1932), ήταν ιερέας και στους ναούς του Αγίου Παντελεήμονα, κοντά στον Ιλισσό ποταμό, και της ακόμη φτωχότερης και απόμερης τότε εκκλησίας του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου του λεγομένου «Κυνηγού», στη σημερινή οδό Βουλιαγμένης.
Ο παπα-Νικόλας ήταν άνθρωπος άκακος, απονήρευτος και βαθιά ταπεινός. Τις πρώτες γραπτές μαρτυρίες για τα χαρίσματα του παπα-Νικόλα που ήταν κρυμμένα κάτω από την απλότητα και την ταπείνωσή του, τις έχουμε από τον σύγχρονό του Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, που ήταν ψάλτης του, στο εκκλησάκι του Αγίου Ελισσαίου: “Είναι ο ταπεινότερος των ιερέων και ο απλοϊκότερος των ανθρώπων… είναι αξιαγάπητος, είναι απλοϊκός και ενάρετος”.
Όσα χρήματα περνούσαν από τα χέρια του, αμέσως τα διοχέτευε στην ελεημοσύνη. Ως και νεαρούς διάκους βοηθούσε να σπουδάσουν. Πολλές φορές δεν είχε ούτε μια πεντάρα πάνω του. Χωρίς να το προσέξει κάποτε πήρε ένα αμάξι να τον πάει σε κάποιο σπίτι. Όταν έφθασαν και θέλησε να πληρώσει… κοιτάζει για χρήματα, ξανακοιτάζει, τίποτα. Βρέθηκε σε αμηχανία. Τότε του λέει ο αμαξάς: “Δεν είσαι συ ο εφημέριος του Αγίου Ιωάννη, ο παπα-Νικόλας;” – “Ναι, παιδί μου, εγώ είμαι”. – Έ, δεν θέλω λεφτά, μόνον την ευχή σου!”
Σε μια άλλη περίπτωση κάποιος, που του διάβασε κάποτε παράκληση, του έδωσε ως πληρωμή κάποιο σεβαστό ποσόν, μέσα σε κλειστό φάκελο. Μόλις ο παπα-Νικόλας πήρε τον φάκελο, αμέσως τον έδωσε κλειστό σε μια φτωχή, που τον περίμενε να τελειώσει την παράκληση. Ο άνθρωπος που του τον έδωσε, ενοχλήθηκε. “Μα τον ευλογημένο”, έλεγε, “να μην κοιτάξει καν τι του έδωσα!”
Από το πρωί μέχρι το βράδυ παρέμενε στον ναό. Για τροφή του αρκούσε λίγο ψωμί και λίγα χόρτα, τα οποία μάζευε ο ίδιος, και κάποιες φορές, λίγο γάλα που του πρόσφεραν βοσκοί της ενορίας του. Έδειχνε μεγάλη υπομονή και αφάνταστη ψυχραιμία στις δοκιμασίες και τις δυσκολίες της ζωής.
Ο παπα-Νικόλας ζούσε μέσα στη χαρά της Θείας Ευχαριστίας, την οποία τελούσε ανελλιπώς κάθε ημέρα. Μεγάλη σημασία έδινε στην προσοχή και την συγκέντρωση του νου κατά την διάρκεια της προσευχής και της λατρείας. Στις διδασκαλίες του τόνιζε πολύ το σημείο αυτό.
Πέθανε το 1932 και ανακηρύχθηκε επισήμως ως άγιος το 1992.

Ιερά πρόσωπα στις θρησκείες του κόσμου

  1. Μωάμεθ, ο απεσταλμένος του Αλλάχ

Ο Μωάμεθ είναι ο ιδρυτής της θρησκείας του Ισλάμ. Το όνομά του σημαίνει «ο ευλογημένος». Θεωρείται από τους μουσουλμάνους ο μεγαλύτερος και τελευταίος προφήτης του αληθινού Θεού. Γεννήθηκε στη Μέκκα της Σαουδικής Αραβίας το έτος 570 μ.Χ. Έζησε στο σπίτι του θείου του, μέχρι που έγινε 40 χρονών. Τότε ο Αλλάχ αποκάλυψε στον Μωάμεθ, μέσω του αρχάγγελου Γαβριήλ, ότι θα είναι ο απεσταλμένος του.
Στην αρχή δίστασε να πιστέψει ότι είναι ο απεσταλμένος του Θεού. Τα τρία πρώτα χρόνια κήρυττε μόνο σε λίγους φίλους. Στο κήρυγμά του καλούσε τους ανθρώπους να τον ακολουθήσουν στον δρόμο του ισλάμ, της υποταγής, δηλαδή, στον Αλλάχ. Επίσημα η δράση του άρχισε το 613μ.Χ. στη Μέκκα, που ήταν τότε ειδωλολατρική. Γι’ αυτό και η κατάσταση δεν άργησε να γίνει απειλητική για τον Μωάμεθ και τους οπαδούς του. Έτσι, το 622μ.Χ., με εβδομήντα περίπου οπαδούς του μετακινήθηκε στην πόλη που αργότερα ονομάστηκε Μεδίνα. Η φυγή ή μετανάστευση αυτή από τη Μέκκα στη Μεδίνα ονομάστηκε Εγίρα και θεωρείται η αρχή της ισλαμικής χρονολογίας.
Από τη Μεδίνα με το κήρυγμά του κατόρθωσε να ενώσει όλες τις αραβικές φυλές σε μουσουλμανική κοινότητα καθώς και τους Εβραίους αποίκους. Τα δέκα χρόνια που έμεινε εκεί συνέχισε να δέχεται αποκαλύψεις από τον Θεό. Έτσι καθόρισε με σαφήνεια τις θέσεις του για τον Θεό και για τον τρόπο ζωής των μουσουλμάνων. Οργάνωσε, επίσης, τους οπαδούς του και στρατιωτικά και κατόρθωσε έτσι να επιστρέψει στη Μέκκα ως κατακτητής. Από τότε την όρισε ως τόπο προσανατολισμού για την προσευχή και ως τόπο προσκυνήματος όλων των μουσουλμάνων.
Πέθανε το 632μ.Χ. στη Μεδίνα έχοντας μεταμορφώσει τον ισλαμισμό σε μία φοβερή δύναμη, αφού κατόρθωσε να δημιουργήσει ένα θρησκευτικό κράτος που επεκτάθηκε με καταπληκτική ταχύτητα σε μια τεράστια έκταση.

  1. Ραβίνος Ελεάζαρ

Ο ραβίνος (:δάσκαλος) Ελεάζαρ έζησε από το 1.700 μ.Χ. έως το 1.760 μ.Χ. στην Πολωνία. Προσπάθησε να δώσει μια νέα πνοή στον Ιουδαϊσμό μέσα από την ανανέωση της ευσέβειας των απλών Ιουδαίων. Η προσπάθεια αυτή ονομάζεται Χασιδισμός (=ευσεβισμός) από τη λέξη χασίδ=ευσεβής.
Τόνισε την ανάγκη να ζει κάποιος ηθικά, να απολαμβάνει την εσωτερική χαρά που του δίνει η προσωπική πράξη και η εσωτερική θρησκευτική εμπειρία. Έδινε περισσότερη έμφαση στην εσωτερική στάση του ανθρώπου, στην προσωπική του σχέση με τον Θεό, παρά στο να προσπαθεί κάποιος να κατανοήσει με τον νου του όσα έχει η ιουδαϊκή παράδοση και να τα επεξεργαστεί.

  1. Bούδας, ο φωτισμένος δάσκαλος

Το όνομά του ήταν Σιντάρτα Γκαουτάμα και γεννήθηκε σε μια πόλη του Νεπάλ. Ήταν γιος ενός ηγεμόνα μιας φυλής των Ινδών. Έζησε πιθανότατα από το 563 π.Χ. μέχρι το 483 π.Χ. στη βορειοανατολική Ινδία, κοντά στα σημερινά σύνορα Νεπάλ –Ινδίας. Ο πατέρας του φρόντιζε να μη γνωρίσει δυστυχία ο γιος του. Όμως, ο πρίγκιπας Σιντάρτα δεν ένοιωθε ικανοποιημένος.
Κάποια στιγμή αποφάσισε να γνωρίσει τους ανθρώπους του λαού του. Έτσι συνειδητοποίησε την ανθρώπινη δυστυχία και αποφάσισε ότι έπρεπε να βρει έναν τρόπο να σώσει την ανθρωπότητα από τον πόνο. Αποφάσισε να ζήσει ως ασκητής για να γνωρίσει την αλήθεια. Στην ηλικία των 35 χρόνων κατέκτησε τη Φώτιση. Τη στιγμή εκείνη, δηλαδή, κατανόησε την αιτία της δυστυχίας και τον τρόπο που μπορούσε να εξαλειφθεί. Από τη στιγμή αυτή οι οπαδοί του έπαψαν να τον αποκαλούν με το κανονικό όνομά του και άρχισαν να τον αποκαλούν Φωτισμένο, Βούδα. Πέθανε σε ηλικία 80 ετών.
Είναι ο ιδρυτής του Βουδισμού και οι ίδιοι οι Βουδιστές αποκαλούν το σύστημα των ιδεών που ακολουθούν ως «μήνυμα του Βούδα» και κυρίως ως Ντάρμα, δηλαδή «διδασκαλία», «πρότυπο ζωής».

  1. Κομφούκιος, ο φιλόσοφος της Ανατολής

Ο Κομφούκιος έζησε τον 6ο αιώνα π.Χ. (551-479 π.Χ.). Υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους διδασκάλους και φιλοσόφους του κόσμου και ο μεγαλύτερος σοφός της Κίνας. Καταγόταν από ευγενή οικογένεια, αλλά όταν ήταν τριών ετών ο πατέρας του πέθανε και έτσι αναγκάστηκε να μεγαλώσει μέσα στην ανέχεια. Αγωνίστηκε σκληρά για να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της ζωής και έτσι υποχρεώθηκε να αναπτύξει διάφορες ικανότητες.
Το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του το πέρασε με τη μελέτη, τη διδασκαλία και τα ταξίδια. Πολλοί νέοι συγκεντρώθηκαν κοντά του. Λέγεται ότι οι μαθητές του έφτασαν συνολικά τους 3000. Κέρδισε την αφοσίωση και τον σεβασμό όλων τους. Η βασική του μέθοδος διδασκαλίας ήταν οι ερωταποκρίσεις.
Με μια μικρή ομάδα μαθητών του ταξίδεψε σε πολλά κρατίδια της Κίνας και έκανε επισκέψεις στους ηγεμόνες τους. Με τη διδασκαλία του προσπάθησε να τους επηρεάσει με σκοπό να υπάρξει πολιτική αναμόρφωση προς όφελος των ανθρώπων. Αντιμετώπισε τη θρησκεία ως απαραίτητο στοιχείο για να υπάρχει τάξη μέσα στο κράτος και την κοινωνία. Υπήρξε μεγάλος φιλόσοφος, διδάσκαλος και πολιτικός στην ιστορία της Κίνας.
Πέθανε στα 73 του χρόνια.
Η επίδραση του Κομφούκιου απλώθηκε σε όλη την Κίνα με μεγάλη ταχύτητα. Σε κάθε πόλη σχεδόν, ανεγέρθηκαν ιερά προς τιμή του μεγάλου Δασκάλου. Ο Κομφούκιος δε θεοποιήθηκε. Ούτε μπορεί να θεωρηθεί θρησκευτικός ηγέτης. Τιμήθηκε και λατρεύτηκε ως κατεξοχήν σοφός και εμπνευστής του κινεζικού λαού. Τον ονόμασαν μεταξύ άλλων και «Μεγάλη Τελειότητα» και «Διδάσκαλο δέκα χιλιάδων γενεών».

  1. Λάο-Τσε, ο γεροδιδάσκαλος

Ο Λάο-Τσε έζησε τον 6ο αιώνα π.Χ. σε μια επαρχία της Κίνας. Το όνομά του σημαίνει «ο γερο-Δάσκαλος». Για τη ζωή του δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες. Αναφέρεται ότι ήταν αρχειοφύλακας στο παλάτι και ότι κάποτε συναντήθηκε με τον Κομφούκιο, που ήταν νεότερός του.
Προτιμούσε την ησυχία και την απάθεια. Όταν συνέβη μια αναταραχή στην περιοχή που ζούσε αποφάσισε να απομακρυνθεί και να ζήσει σε ένα βουνό. Στα σύνορα, λέγεται, τον σταμάτησαν και του ζήτησαν να τους αναπτύξει τη φιλοσοφία του. Τότε παρέμεινε εκεί και έγραψε ένα κείμενο πέντε χιλιάδων λέξεων, το Ταό- Τε-Κινγκ, που αφού το παρέδωσε σε κάποιον και αναχώρησε. Από τότε δεν άκουσε κανείς γι’ αυτόν. Λένε ότι έζησε ως ερημίτης ως τα βαθιά γεράματα.
Ο Λάο-Τσε είναι σεβαστός σε όλα τα στρώματα της κινέζικης κοινωνίας. Για τον λαό έγινε άγιος και θεοποιήθηκε. Θεωρήθηκε «συναιώνιος με τα φωτεινά σώματα», δηλαδή τον ήλιο, τη σελήνη, τα άστρα.

Σύγχρονοι αγωνιστές για τον συνάνθρωπο, τη δικαιοσύνη, την ειρήνη, το περιβάλλον

 

Ο παπα-Στρατής της Μυτιλήνης (1958-2015)

Ο παπά-Στρατής ήταν εφημέριος στον ναό του Αγίου Γεωργίου στο Κεράμι στην Καλλονή Λέσβου και η ψυχή της μη κυβερνητικής οργάνωσης «Αγκαλιά».
Ο παπά Στρατής είχε δημιουργήσει στην Καλλονή της Λέσβου ένα καταφύγιο για τους πρόσφυγες και μετανάστες που έφταναν στο νησί, προσφέροντάς τους ανακούφιση. Υπολογίζεται πως από το 2007 βοήθησε περίπου δέκα χιλιάδες ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων μερικών ντόπιων που ήρθαν σε δυσχερή οικονομική θέση.
Έπασχε για χρόνια από μια αναπνευστική ασθένεια που τον ανάγκαζε να είναι μονίμως συνδεδεμένος με φιάλη οξυγόνου. Αυτό δεν τον εμπόδισε να βρίσκεται συνέχεια στους δρόμους της Λέσβου στηρίζοντας τους πρόσφυγες και μετανάστες. Η δράση του εξαπλώθηκε σε Ελλάδα και εξωτερικό.
«Έχω δει τα μικρά παιδιά με φουσκάλες στα πόδια τους και εγκύους γυναίκες που κρατούσαν τις κοιλιές τους και έκλαιγαν από τον πόνο» έλεγε θλιμμένος. «Αυτοί οι άνθρωποι δεν είναι μετανάστες, δεν επιλέγουν να έρθουν εδώ. Είναι τα παιδιά του πολέμου, που προσπαθούν να ξεφύγουν από τις σφαίρες» τόνιζε τους τελευταίους μήνες, καθώς στο νησί κατέφθαναν καθημερινά εκατοντάδες πρόσφυγες και μετανάστες.
«Σας προτρέπω να αγωνίζεστε όσο μπορείτε καθημερινά, για την ειρήνη και την αγάπη. Μόνο έτσι λεγόμαστε άνθρωποι», ήταν τα τελευταία του λόγια στην προσωπική του σελίδα στο Facebook.

 

Όσκαρ Ρομέρο (1917-1980)

Αρχιεπίσκοπος της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας στο Ελ Σαλβαντόρ. Στάθηκε δίπλα στον λαό του κηρύττοντας κατά της φτώχιας, της κοινωνικής αδικίας. Καταδίκαζε τη βία των ενόπλων δυνάμεων και τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από το καθεστώς της χώρας του. Εκτελέστηκε με ριπές τουφεκιού σε ένα μικρό παρεκκλήσι νοσοκομείου την ώρα που τελούσε τη θεία λειτουργίας. Την παραμονή της εκτέλεσής απευθυνόταν στους φαντάρους και στους αστυνομικούς λέγοντας:
«Πριν από την εντολή να σκοτώσετε που δίνει ένας άνθρωπος, πρέπει να επικρατήσει ο νόμος του Θεού που λέει “ου φονεύσεις”. […] Εν ονόματι του Θεού κι εν ονόματι τούτου του βασανισμένου λαού, που τα δάκρυά του φτάνουν μέχρι τον ουρανό, σας εκλιπαρώ, σας ικετεύω, σας διατάσσω: Σταματήστε την καταπίεση».

 

Μάρτιν Λούθερ Κινγκ (1929-1968)

Μαύρος προτεστάντης πάστορας ειρηνιστής και οπαδός της δράσης μέσω της παθητικής αντίστασης, ηγέτης του αφροαμερικανικού κινήματος για τα πολιτικά δικαιώματα των μαύρων. Στις 28 Αυγούστου του 1963, ηγήθηκε μιας τεράστιας ειρηνικής συγκέντρωσης διαμαρτυρίας στην Ουάσιγκτον, γύρω από το μνημείο του Λίνκολν. Στη διάρκεια αυτής της εκδήλωσης εκφώνησε ένα θυελλώδη λόγο, που συγκλόνισε τους χιλιάδες διαδηλωτές. Ο λόγος αυτός, που άρχιζε με τη φράση «έχω ένα όνειρο» χαρακτηρίστηκε από πολλούς ένας απ’ τους πιο εμπνευσμένους πολιτικούς λόγους όλων των εποχών. Ο λόγος αυτός, αποτελεί έναν ύμνο για την ελευθερία, την ισότητα και την αδελφοσύνη των ανθρώπων.[…] Έχω ένα όνειρο ότι μια μέρα στους κόκκινους λόφους της Τζόρτζια, οι γιοί των πρώτων σκλάβων και οι γιοί των πρώτων ιδιοκτητών θα μπορέσουν να καθίσουν μαζί στο τραπέζι της αδελφότητας.
Έχω ένα όνειρο ότι μια μέρα ακόμη και η Πολιτεία του Μισισίπι, μια έρημη πολιτεία, πνιγμένη από τη λάβρα της αδικίας και της καταπίεσης, θα μεταμορφωθεί σε μια όαση ελευθερίας και δικαιοσύνης.
Έχω ένα όνειρο ότι τα τέσσερα παιδιά μου μια μέρα θα ζήσουν σε ένα έθνος, όπου δε θα κριθούν από το χρώμα του δέρματος τους, αλλά από το περιεχόμενο του χαρακτήρα τους.
Έχω ένα όνειρο σήμερα.
Έχω ένα όνειρο ότι μια μέρα η πολιτεία της Αλαμπάμα… θα μεταμορφωθεί σε μια πολιτεία, όπου τα μικρά μαύρα αγόρια και κορίτσια θα μπορέσουν να πιαστούν χέρι με χέρι με τα μικρά λευκά αγόρια και κορίτσια και να περπατήσουν μαζί σας αδελφές και αδελφοί. […] Μαχάτμα Γκάντι (1869-1948)

Ινδός πολιτικός, στοχαστής και αρχηγός του κινήματος για την ινδική ανεξαρτησία. Εμπνεύστηκε και κήρυξε τη μέθοδο της αντίστασης κατά των καταπιεστών χωρίς τη χρήση βίας. Η διδασκαλία του επηρέασε το διεθνές κίνημα για την ειρήνη. Δολοφονήθηκε από έναν εθνικιστή συμπατριώτη του.
Η μη-βία είναι η μεγαλύτερη δύναμη με την οποία έχει προικιστεί ο άνθρωπος. Η αλήθεια είναι ο μοναδικός του σκοπός. Διότι ο Θεός δεν είναι παρά η αλήθεια. Όμως δεν μπορεί κανείς να φτάσει στην αλήθεια, παρά μόνο μέσω της μη-βίας.
Εκείνο που διακρίνει τον άνθρωπο απ’ όλα τα υπόλοιπα ζώα είναι ότι έχει τη δυνατότητα να μην είναι βίαιος. Μάλιστα, εκπληρώνει την αποστολή του μονάχα στον βαθμό που μπορεί να μην είναι βίαιος. Χωρίς αμφιβολία έχει προικιστεί με πολλά ακόμη χαρίσματα. Ωστόσο, εάν αυτά δεν τεθούν στην υπηρεσία του κεντρικού του σκοπού –που είναι η καλλιέργεια του πνεύματος της μη-βίας- τον έλκουν πάλι στην κατάσταση του ζώου, από την οποία μόλις πρόσφατα έχει κατορθώσει να απαλλαγεί […] Μια ένοπλη σύρραξη ανάμεσα στα έθνη γεμίζει τις ψυχές μας με τρόμο. Αλλά ο οικονομικός πόλεμος δεν είναι καλύτερος από την ένοπλη σύγκρουση. Η πρώτη μοιάζει με χειρουργική επέμβαση, ενώ ο δεύτερος με παρατεταμένο μαρτύριο. Και οι συνέπειές του δεν είναι λιγότερο καταστροφικές από εκείνες του πολέμου. Απλώς δεν του δίνουμε πολλή σημασία, γιατί έχουμε συνηθίσει τα θανατηφόρα αποτελέσματά του…
Από τη σκοπιά μου, έχω παρατηρήσει ότι όταν δεν αγγίζω την καρδιά των ανθρώπων δεν μπορώ να καταφέρω τίποτα. Επιπλέον, παρατηρώ πως αν δεν ξεριζωθεί το μίσος, σε όλες του τις μορφές, ούτε ειρήνη μπορεί να εδραιωθεί, ούτε ελευθερία με ειρηνικά μέσα να επιτευχθεί […] Πρέπει να αφεθούμε ολοκληρωτικά στον νόμο της Αγάπης […] Ο πόλεμος μπορεί να σταματήσει μονάχα όταν η ανθρωπότητα θα αφυπνιστεί σε τέτοιο σημείο, που θα συνειδητοποιήσει τον υπέρτατο Νόμο της Αγάπης, σε όλους τους τομείς της ζωής.
Μερικοί λένε πως η ώρα αυτή δεν θα έρθει ποτέ. Εγώ, πάλι, μέχρι να πεθάνω, δεν θα πάψω να πιστεύω πως θα έρθει.

Κείμενο δημοσιευμένο στις 8-11-1926

Μουσική και videos