ΙΙ. Η Κυριακή των Χριστιανών

Σύμφωνα με την Αγία Γραφή, μια μέρα είναι αφιερωμένη στον Θεό:
«Και είδε ο Θεός όλα όσα δημιούργησε κι ευχαριστήθηκε. Ήταν όλα πάρα πολύ καλά. Μετά ο Θεός ξεκουράστηκε. Κι ευλόγησε τη μέρα την εβδόμη, όταν πια όλα τα είχε τελειώσει, και την ξεχώρισε για να την τιμούν όλοι οι άνθρωποι. Να ξεκουράζονται και να δοξάζουν τον Θεό για όλα τα ωραία έργα του» (Γεν 1, 31. 2,3). Για τους χριστιανούς, ο άνθρωπος καλείται από τον Θεό να αγιάσει και αυτός «την έβδομη μέρα» και να συμμετάσχει στη χαρά για τη δημιουργία.

Η κυριακάτικη πρόσκληση

Την Κυριακή, σε κάθε πόλη και χωριό της Ελλάδας, οι καμπάνες που χτυπούν προσκαλούν τους χριστιανούς στη Θεία Λειτουργία.
Η ετοιμασία αρχίζει από το σπίτι. Όλοι πλυμένοι, καθαροί, με τα καλά τους ρούχα. Πριν τη Θεία Λειτουργία δεν τρώνε, ιδιαίτερα όσοι πρόκειται να κοινωνήσουν.
Η εκκλησία ολόφωτη περιμένει τους χριστιανούς, με τη μυρωδιά του λιβανιού και τις μελωδίες των ύμνων. Ανάβουν το κερί τους, προσκυνούν τις εικόνες και ύστερα στέκονται πλάι πλάι σιωπηλοί, συμμετέχοντας με προσοχή.
Όταν η Θεία Λειτουργία τελειώσει, ο ιερέας μοιράζει στους πιστούς το αντίδωρο.

Η Θεία Λειτουργία μέσα στον ναό

Αυτή γίνεται μέσα στον ναό της κάθε ενορίας. Η Θεία Λειτουργία λέγεται και Θεία Ευχαριστία. Την ώρα της Θείας Λειτουργίας επαναλαμβάνεται η ζωή του Χριστού.
Η Θεία Λειτουργία αρχίζει όταν ο ιερέας από την Ωραία Πύλη, λέει με δυνατή φωνή: «Ευλογημένη η βασιλεία του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος».
Αφού ζητήσουν την ειρήνη για όλο τον κόσμο, συνεχίζεται με ύμνους και ψαλμούς.
Έπειτα γίνεται η Μικρή Είσοδος, που συμβολίζει την είσοδο του Χριστού στον κόσμο των ανθρώπων. Λέγεται «Μικρή», για να ξεχωρίζει από τη Μεγάλη Είσοδο, που γίνεται μετά την ανάγνωση του Ευαγγελίου και συμβολίζει την πορεία του Χριστού προς τον Γολγοθά.
Η Μικρή Είσοδος είναι μια λιτανεία. Ο ιερέας κρατάει ψηλά το Ευαγγέλιο και μπροστά του πηγαίνει ένα παπαδάκι που συμβολίζει τον Ιωάννη τον Βαπτιστή που άνοιξε τον δρόμο για τον ερχομό του Χριστού στη γη. Όταν η λιτανεία φτάσει κοντά στο ιερό Βήμα, ο ιερέας σηκώνει ψηλά το Ευαγγέλιο και λέει δυνατά: «Σοφία. Πρόσχωμεν», που θα πει: «Ας προσέξουμε γιατί αυτά που θα ακούσουμε είναι σοφά λόγια».

Αφού ο ψάλτης διαβάσει το αποστολικό ανάγνωσμα, βγαίνει ο ιερέας στην Ωραία Πύλη και λέει δυνατά ώστε να το ακούσουν όλοι: «Σοφία. Ορθοί. Ακούσωμεν του Αγίου Ευαγγελίου. Ειρήνη πάσι». Δηλαδή: «το Ευαγγέλιο είναι η σοφία. Ας σηκωθούμε όρθιοι να το ακούσουμε, κι ας είναι ειρηνική η καρδιά μας».
Μετά γίνεται η Μεγάλη Είσοδος και πάλι με λιτανεία. Οι ιερείς κρατούν στα χέρια τους τα δώρα, δηλαδή το κρασί και το πρόσφορο που θα αγιαστούν, και είναι η προσφορά όλης της Εκκλησίας και όλου του λαού. Όλοι ψάλλουν τον Χερουβικό ύμνο. Και μετά, πάλι όλοι μαζί, ψάλτες και λαός, λένε το «Πιστεύω».
Στη συνέχεια, ο ιερέας λέει «Λάβετε, φάγετε. Τούτο μου εστί το σώμα …», δηλαδή: «πάρτε αυτό το ψωμί και φάτε το. Δεν είναι πια ψωμί, αλλά το σώμα μου που θυσιάστηκε για σας για να συγχωρεθούν οι αμαρτίες σας». Και πάλι λέει ο ιερέας: «Πίετε εξ αυτού πάντες. Τούτο εστί το αίμα μου …», δηλαδή: «όλοι απ’ αυτό να πιείτε γιατί δεν είναι πια κρασί. Είναι το αίμα μου που χύνεται για χάρη σας, για να συγχωρεθείτε».
«Τα σα εκ των σων σοι προσφέρομεν κατά πάντα και διά πάντα», δηλαδή: «σου προσφέρουμε τα δώρα αυτά που η αγάπη σου μας πρόσφερε».
Όλοι μαζί οι πιστοί λένε το «Πάτερ ημών».
Μέσα στο Ιερό, ο ιερέας ενώνει στο Άγιο Ποτήριο το Σώμα και το Αίμα του Χριστού. Βγαίνει λέγοντας: «Μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης προσέλθετε», δηλαδή: ελάτε να μεταλάβετε. Μα προσοχή! Με φόβο στον Θεό, πίστη και αγάπη». Έπειτα ο ιερέας δίνει τη Θεία Κοινωνία.

Η θεία Λειτουργία ολοκληρώνεται με το «Δι’ ευχών…» και ο ιερέας μοιράζει το αντίδωρο. Όμως η θεία Λειτουργία δεν τελειώνει εδώ μόνο μέσα στον ναό γιατί ο ιερέας καλεί τους πιστούς να συνεχίσουν να ζουν όμορφα τη ζωή τους με αγάπη και ειρήνη, όπως και μέσα στη θεία Λειτουργία.
Κάθε εκκλησιαστική ευχή, κάθε ανάγνωση ιερού κειμένου, την ευλαβείτο ο άγιος Πορφύριος. Έπρεπε να λεχθούν με τον καλύτερο τρόπο. Σ’ όλη του τη ζωή βοηθούσε αναρίθμητους ιερείς, μοναχούς, ψάλτες, αναγνώστες, να ψάλλουν και να διαβάζουν με τον πιο ωραίο τρόπο, αντάξιο του Θεού.

Ανθολόγιο Συμβουλών Γέροντος Πορφυρίου

Στον εθνικό μας ποιητή Διονύσιο Σολωμό, όταν ήταν μικρό παιδί στη Ζάκυνθο, άρεσε πολύ να πηγαίνει στην εκκλησία. Εκεί τον έβαζαν να διαβάζει στη Θεία Λειτουργία τον «Απόστολο», πριν ακουστεί το Ευαγγέλιο από τον ιερέα.

ΙΙΙ. Το Σάββατο των Εβραίων

Τι σημαίνει «Σάββατο»

Η ελληνική λέξη «συναγωγή» χρησιμοποιείται σε όλο τον κόσμο ως ονομασία για τον χώρο λατρείας των Εβραίων. Στον τοίχο που βρίσκεται στο βάθος του κτιρίου βρίσκεται τοποθετημένη η Ιερή Κιβωτός που περιέχει τα ιερά τους βιβλία. συναγωγές υπάρχουν σε πολλά μέρη του κόσμου και, βέβαια, και στην Ελλάδα. Οι σπουδαιότερες γιορτές των Εβραίων, αλλά και το Σάββατο, που είναι η ιερή τους μέρα, γιορτάζονται πάντοτε στη συναγωγή.

Η Συναγωγή

Για τους Εβραίους, το Σάββατο (Σαμπάτ) είναι η ονομασία της τελευταίας ημέρας της εβδομάδας και η λέξη «Σαμπάτ» σημαίνει «διακόπτω την εργασία». Το Σάββατο είναι μέρα ξεκούρασης, μελέτης και προσευχής για τους Εβραίους. Για να τηρήσει κανείς το Σαμπάτ πρέπει να απέχει από κάθε εργασία και δραστηριότητα. Το πρωί του Σαββάτου συγκεντρώνονται στον χώρο της συναγωγής όλα τα μέλη της εβραϊκής κοινότητας. Κατά τη διάρκεια της παραμονής τους οφείλουν, ως ένδειξη σεβασμού, να έχουν καλυμμένο το κεφάλι με ένα μικροσκοπικό κάλυμμα, το οποίο ονομάζεται «κιπά», ενώ φορούν και ένα σάλι (ταλίτ) στους ώμους για την προσευχή.

Εκεί παρακολουθούν την ιερή τους ακολουθία, η οποία περιλαμβάνει:

• Την ανάγνωση και μελέτη των Γραφών: της Πεντατεύχου, που περιέχει τα 5 πρώτα βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης, και της Τορά, που περιέχει ολόκληρη την εβραϊκή διδασκαλία από την αρχή της Βίβλου μέχρι τις μέρες μας.
• Την προσευχή, που συνοδεύεται με την απαγγελία διάφορων ψαλμών.
• Το κήρυγμα από τον ραβίνο, που διαβάζει και σχολιάζει αποσπάσματα από την Τορά.

Η Μενορά

Η επτάφωτος λυχνία (Μενορά) αποτελεί απαραίτητο ιερό σκεύος για κάθε συναγωγή. Την πρώτη Μενορά κατασκεύασε ο Μωυσής και έκαιγε αρχικά εκεί που οι Ισραηλίτες τοποθέτησαν την Κιβωτό της Διαθήκης με τις Δέκα Εντολές. Αργότερα συνέχισε να καίει και στον Ναό του Σολομώντα. Με τον καιρό έγινε σύμβολο των Ισραηλιτών και της εβραϊκής θρησκείας.

Ο ραββίνος

Ραβίνος είναι ο διδάσκαλος που τελεί τις θρησκευτικές τελετές των Εβραίων και κηρύττει. Το όνομά του προέρχεται από την εβραϊκή λέξη «ραβί», που σημαίνει «μεγάλος, έξοχος». Είναι αυτός που έχει την εξουσία να διδάσκει την εβραϊκή θρησκεία. Ο ραβίνος είναι υπεύθυνος, επίσης, και για όλη την κοινότητα των Εβραίων που βρίσκονται εγκατεστημένοι σε έναν τόπο.

Οι Εβραίοι προσεύχονται

Yψώνω τα μάτια μου προς τα βουνά. Από πού θα έρθει η βοήθειά μου; Η βοήθειά μου έρχεται από τον Κύριο, τον δημιουργό του ουρανού και της γης. Ο Κύριος είναι ο φύ- λακας σου, ο Κύριος είναι στα δεξιά σου και σε ακολουθεί όπως η σκιά σου. Ο Κύριος σε φυλάει από κάθε κακό.

Εβραϊκό Προσευχολόγιο, Ψαλμός ΡΚ΄

IV. Η Παρασκευή των Μουσουλμάνων

Η σημασία της Παρασκευής

Η ιερή μέρα λατρείας για τους μουσουλμάνους είναι η Παρασκευή. Το μεσημέρι της ημέρας αυτής, οι μουσουλμάνοι πηγαίνουν στον τόπο λατρείας τους, που ονομάζεται τζαμί (ή τέμενος), για να προσευχηθούν. Το τζαμί αποτελεί το κέντρο της λατρευτικής ζωής των μουσουλμάνων.

Το κάλεσμα σε προσευχή του μουεζίνη

Από το τζαμί γίνεται η πρόσκληση πέντε φορές μέσα στην ημέρα, για να υπενθυμίσει στους πιστούς ότι έφτασε η ώρα της προσευχής. Πριν την είσοδό τους στο τζαμί, οι πιστοί οφείλουν να βγάλουν τα παπούτσια τους και να πλύνουν τα πόδια, τα χέρια και το πρόσωπό τους, σε ειδικό χώρο έξω από το τζαμί.

Οι πιστοί μέσα στο τζαμί την ώρα της προσευχής

Μέσα στο τζαμί δεν υπάρχουν καθίσματα. Όλο το δάπεδο είναι καλυμμένο με χαλιά. Οι πιστοί παρατάσσονται σε σειρές με το πρόσωπο στραμμένο προς τη Μέκκα, που είναι η ιερή πόλη του Ισλάμ. Ο ιμάμης στέκεται μπροστά στους συγκεντρωμένους και απαγγέλλει τους καθορισμένους στίχους από το Κοράνιο. Πίσω από τον ιμάμη, οι πιστοί προσεύχονται εκτελώντας ρυθμικά τις κινήσεις που προβλέπονται. Ο ιμάμης είναι ο καθοδηγητής και ο υπεύθυνος της μουσουλμανικής κοινότητας. Το Κοράνιο, είναι το ιερό βιβλίο των μουσουλμάνων, που διαβάζεται στο τζαμί, αλλά όχι μόνο εκεί. Πάνω στο Κοράνιο στηρίζεται όλη η θρησκεία του Ισλάμ.

Μουσική και videos

• Χτύπος καμπάνας
• Χτύπος καμπάνας 2
• Μοναστηριακός Κόπανος
• Χτύπος καμπάνας 3
• Μοναστηριακό τάλαντο