ΚΕΙΜΕΝΑ

Η προσευχή

Όπως ακριβώς όταν φανούν οι ακτίνες του ηλίου, φεύγουν όλα τα θηρία και κρύβονται στις φωλιές τους, έτσι και όταν η προσευχή βγει σαν ακτίνα από το στόμα και την γλώσσα μας, φωτίζεται ο νους, και όλα τα άλογα και άγρια πάθη φεύγουν δραπετεύοντας και κρύβονται στις φωλιές τους, μόνο όμως όταν προσευχόμαστε σωστά, με ψυχή άγρυπνη και νου προσεκτικό.

Ιω. Χρυσόστομος

Ετούτ’ είν’ ύστερη νυχτιά’ όλα τ’ αστέρια βγάνει’

ολονυχτίς ανέβαινε η δέηση, τό λιβάνι…

                      Διονύσιος Σολωμός, Ελεύθεροι Πολιορκημένοι  (Σχεδ. Β`, 910)

 

 

Σε όλο τον κόσμο οι άνθρωποι προσεύχονται

Πότε, πού, πώς και γιατί προσεύχονται οι άνθρωποι;
Με την προσευχή οι άνθρωποι προσπαθούν να επικοινωνούν με τον Θεό που πιστεύουν. Υπάρχουν συγκεκριμένοι τόποι και χρόνοι προσευχής. Ωστόσο, καθώς ο Θεός είναι «πανταχού παρών», μπορούν να προσεύχονται όποτε και όπου το θελήσουν. Όταν προσεύχονται οι άνθρωποι μπορούν να εκφράζουν χαρά, φόβο, λύπη, να ευχαριστούν τον Θεό, να ζητούν συχώρεση ή να τον παρακαλούν για κάτι.

Η προσευχή στη Βίβλο

 

1. Ο βασιλιάς Σολομών

Όταν πέθανε ο Δαβίδ έγινε βασιλιάς ο γιος του ο Σολομών. Ο Θεός τού παρουσιάστηκε σε όνειρο και του είπε: «Ζήτησέ μου τι θέλεις να σου δώσω και θα το κάνω».
Ο Σολομών είπε: «Κύριε, εσύ έδειξες μεγάλη αγάπη στον πατέρα μου, γιατί έζησε με πιστότητα, δικαιοσύνη και ειλικρίνεια απέναντί σου. Και τώρα, Κύριε Θεέ μου, εσύ έκανες βασιλιά εμένα. Εγώ όμως είμαι πολύ νέος και δεν ξέρω να κυβερνώ. Δώσε μου λοιπόν, Κύριε, τη σοφία που χρειάζομαι για να διοικώ τον λαό σου και να διακρίνω τι είναι καλό και τι κακό γι’ αυτούς».
Ο Θεός ευχαριστήθηκε με το αίτημα του βασιλιά Σολομώντα και του είπε: «Θα μπορούσες να είχες ζητήσει πλούτη ή μακροβιότητα. Αλλά δεν το έκανες. Γι’ αυτό εγώ, όπως μου ζήτησες, θα σου δώσω σοφία και γνώση, όση κανένας δεν είχε πριν από σένα ούτε μετά από σένα θα έχει. Και επιπλέον σου δίνω όσα δεν ζήτησες: πλούτο και δόξα».
Παντού έγινε γνωστό πόσο σοφός και έξυπνος ήταν ο βασιλιάς Σολομών. Άνθρωποι από μακρινές χώρες έρχονταν κοντά του, γιατί ήθελαν να ακούσουν τι λέει ο βασιλιάς.

 

2. Ο βασιλιάς Σολομώντας προσεύχεται μέσα στον ναό

Εκείνο τον καιρό, στην πρωτεύουσα Ιερουσαλήμ δεν υπήρχε ναός, όπου ο λαός του Ισραήλ θα μπορούσε να προσεύχεται στον Θεό. Ο Σολομών αποφάσισε να χτίσει τον ναό. Και τώρα, ο Σολομών και ο λαός μπορούσαν να λατρεύουν τον Θεό στον καινούργιο, ωραίο ναό.
Ο λαός συγκεντρώθηκε μπροστά στον καινούργιο ναό. Ο Σολομών στάθηκε μπροστά στο θυσιαστήριο και προσευχήθηκε:
«Κύριε, Θεέ του Ισραήλ, δεν υπάρχει Θεός όμοιος μ’ εσένα στον ουρανό πάνω κι εδώ κάτω στη γη. Ακόμα και ο μεγάλος, απέραντος ουρανός να σε χωρέσει δεν μπορεί. Κι αυτός ο ναός που έχτισα είναι μικρός για σένα. Γι’ αυτό θέλω να σε παρακαλέσω: ας είναι ανοιχτά τα μάτια σου πάνω σ’ ετούτο τον ναό μέρα και νύχτα. Εσύ μας υποσχέθηκες: “Εκεί θα μείνω μαζί σας”. Άκουσέ μας, λοιπόν, όταν σου απευθύνουμε τις προσευχές μας μέσα σ’ αυτόν τον ναό. Άκουσε τις παρακλήσεις μας και συγχώρεσέ μας όταν κάνουμε κάτι κακό. Βοήθησέ μας όταν βρισκόμαστε σε κίνδυνο».
Μετά από την προσευχή αυτή, ο Σολομών ευλόγησε τον λαό. Κατόπιν όλοι μαζί γιόρτασαν μια μεγάλη γιορτή του Ισραήλ, τη γιορτή της Σκηνοπηγίας.

Α΄ Βασ 8, 22-23, 27-29. 52

 

3. Ο Δανιήλ και οι φίλοι του στα παλάτια της Βαβυλώνας

Ο βασιλιάς της Βαβυλώνας Ναβουχοδονόσορ, ήρθε στην Ιερουσαλήμ με τον στρατό του και κατέλαβε την πόλη. Διέταξε να διαλέξουν από τους Ισραηλίτες όσους νέους ήταν από αρχοντικές οικογένειες και διέθεταν γνώση και αντίληψη. Ο σκοπός του ήταν να τους προσλάβει στην υπηρεσία του, αφού τους δίδασκαν να διαβάζουν και να γράφουν στη γλώσσα των Βαβυλωνίων. Για τρία χρόνια δίδαξαν στους νέους όλα όσα έπρεπε να ξέρουν προκειμένου να υπηρετήσουν τον βασιλιά.
Ένας από τους νέους ονομαζόταν Δανιήλ. Αυτός και οι τρεις φίλοι του, ο Ανανίας, ο Μισαήλ και ο Αζαρίας, επιλέχτηκαν για την υπηρεσία του Ναβουχοδονόσορα. Ο βασιλιάς γρήγορα κατάλαβε ότι και οι τέσσερις ήταν πιο έξυπνοι από τους άλλους. Στις ερωτήσεις του αυτοί απαντούσαν με σοφία και σύνεση.

Δν 1

4. Προσευχή στο καμίνι της φωτιάς

Κάποια μέρα ο βασιλιάς Ναβουχοδονόσορ κατασκεύασε ένα μεγάλο χρυσό άγαλμα και έδωσε τη διαταγή: «Όλοι οι άνθρωποι του βασιλείου μου θα πρέπει να πέφτουν και να προσκυνούν το χρυσό άγαλμα. Όποιος δεν πέσει να το προσκυνήσει, θα ριχτεί αμέσως σε καμίνι με φωτιά».
Όλος ο λαός προσκυνούσε το χρυσό άγαλμα, αλλά ο Ανανίας, ο Μισαήλ και ο Αζαρίας προσκυνούσαν μόνο τον Θεό του Ισραήλ.
Όταν το άκουσε αυτό ο βασιλιάς, διέταξε να τους φέρουν μπροστά του, στο παλάτι, και τους είπε: «Πώς τολμάτε να μην υπακούτε στις διαταγές μου; Μήπως νομίζετε πως ο Θεός σας μπορεί να σας γλιτώσει, αν σας ρίξω στο καμίνι;»
Οι τρεις νέοι όμως απάντησαν; «Αν ο Θεός θέλει, μπορεί να μας γλιτώσει από σένα και το καμίνι. Αλλά κι αν αυτό δε γίνει, πρέπει να ξέρεις, ότι εμείς το χρυσό άγαλμα που έστησες δεν το προσκυνάμε».
Τότε ο Ναβουχοδονόσορ θύμωσε πολύ. Διέταξε να ρίξουν τους τρεις νέους μπροστά στα μάτια του στο καμίνι της φωτιάς. Ο Θεός όμως έστειλε έναν άγγελο ο οποίος προστάτεψε τους τρεις φίλους από τη φωτιά. Η φωτιά ούτε που τους άγγιζε.
Τότε οι τρεις νέοι μ’ ένα στόμα άρχισαν να προσεύχονται:

 

«Δοξασμένος είσαι Κύριε, Θεέ των προγόνων μας!

Αξίζει να σε υμνούν και να σε δοξολογούν για πάντα…

Σε υμνούμε και σε δοξάζουμε για πάντα.

Δοξάστε τον Κύριο όλα εσείς τα δημιουργήματά του …

Δοξάστε τον Κύριο όλες οι δυνάμεις …

Δοξάστε τον Κύριο αστέρια του ουρανού …

Δοξάστε τον Κύριο εσείς βροχή και δροσιά …

Δοξάστε τον Κύριο όλοι οι άνεμοι …

Δοξάστε τον Κύριο εσείς φωτιά και καύσωνας …

Δοξάστε τον Κύριο εσείς οι νύχτες και οι μέρες …

Δοξάστε τον Κύριο εσείς το φως και το σκοτάδι …

Δοξάστε τον Κύριο αστραπές και σύννεφα …

Δοξάστε τον Κύριο όρη και βουνά …

Δοξάστε τον Κύριο θάλασσες και ποταμοί

Δοξάστε τον Κύριο όλα τα πουλιά στον ουρανό

Δοξάστε τον Κύριο όλα τα θηρία και τα κτήνη …

Δοξάστε τον Κύριο εσείς οι άνθρωποι …

Δοξάστε τον Κύριο …

Γιατί αυτός μας έσωσε από τον θάνατο,

και μας γλίτωσε μέσα από τη λάβα

του φλογερού καμινιού…

Ευχαριστήστε τον Κύριο,

γιατί είναι αγαθός,

κι αιώνια διαρκεί η αγάπη του…»

Τότε ταράχτηκε ο βασιλιάς και φώναξε: «Τρεις δεν ρίξαμε στη φωτιά; Πώς εγώ βλέπω τέσσερις άντρες να περπατούν στο κέντρο του καμινιού χωρίς να καίγονται;». Τότε διέταξε ο βασιλιάς να βγάλουν από το καμίνι τους τρεις νέους που δεν είχαν πάθει τίποτα.

Δν 3, 51-90

 

5. Ένας ποιητής ψάλλει και προσεύχεται

Κύριε σου φώναξα∙

τρέξε κοντά μου!

Άκουσε τη φωνή μου

όταν σε καλώ!

Ας είναι η προσευχή μου μπρος σου

σαν το θυμίαμα,

και τα υψωμένα χέρια μου

σαν τη θυσία την εσπερινή.

Βάλε μου, Κύριε, φρουρά

στο στόμα μου,

φράχτη στη θύρα των χειλιών μου.

Την καρδιά μου συγκράτησέ την

από την κλίση της στο κακό …

Σ’ εσένα, Κύριε, Θεέ μου,

στρέφω τα μάτια μου∙

σ’ εσένα ελπίζω …

                         Ψλ 141

 

Αινείτε τον Θεό

μέσα στον άγιο του ναό!

Αινείτε τον

μες στο στερέωμα που λάμπει η δύναμή του!

Αυτόν αινείτε

για τις μεγαλοσύνες του …

Αυτόν αινείτε

με της σάλπιγγας τους ήχους,

αινείτε τον

με λαούτο και κιθάρα!

Αυτόν αινείτε

με το τύμπανο και με τον κυκλικό χορό,

αινείτε τον

με έγχορδα και με φλογέρα!

Αυτόν αινείτε

με … κύμβαλα που αλαλάζουν.

Κάθε τι που ανασαίνει ας αινεί τον Κύριο!

                                                                                         Ψλ 150

6. Η αληθινή προσευχή

(Είπε ο Ιησούς:) «Όταν προσεύχεστε, να μην είστε σαν τους υποκριτές, που τους αρέσει να στέκονται και να προσεύχονται στις πλατείες, για να κάνουν καλή εντύπωση στους ανθρώπους. Εσείς όταν θέλετε να προσευχηθείτε, να πηγαίνετε στο πιο απόμερο δωμάτιο του σπιτιού σας, να κλείνετε την πόρτα και να προσεύχεστε στον ουράνιο Πατέρα σας. Αυτός βλέπει ακόμα και τις κρυφές πράξεις.
Ο Θεός είναι ο ουράνιος Πατέρας σας. Αυτός ξέρει από τι έχετε ανάγκη, προτού ακόμη να του το ζητήσετε. Γι’ αυτό όταν προσεύχεστε δεν χρειάζεται να φλυαρείτε»

 Μτ 6, 5-8

 

7. «Ζητάτε και θα σας δοθεί»

(Είπε ο Ιησούς:) «Ζητάτε και θα σας δοθεί, ψάχνετε και θα βρείτε, χτυπάτε την πόρτα και θα σας ανοιχτεί. Γιατί όποιος ζητάει λαβαίνει κι όποιος ψάχνει βρίσκει κι όποιος χτυπά του ανοίγεται … ο ουράνιος Πατέρας σας θα δώσει αγαθά σ’ όσους του τα ζητούν».

Μτ 7, 7-11

 

8. «Έτσι να προσεύχεστε»: Η Κυριακή προσευχή

(Είπε ο Ιησούς:) «Εσείς, λοιπόν, έτσι να προσεύχεστε:

Πατέρα μας, που βρίσκεσαι στους ουρανούς,

κάνε να σε δοξάσουν όλοι ως Θεό,

να έρθει η βασιλεία σου∙

να γίνεται το θέλημά σου

και από τους ανθρώπους,

όπως γίνεται από τους αγγέλους στον ουρανό.

Δώσε μας σήμερα την απαραίτητη

τροφή για τη ζωή μας.

Και ξέγραψε τα λάθη μας

όπως κι εμείς ξεγράφουμε

ό,τι κακό μας έκαναν οι άλλοι.

Και μην αφήσεις να βρεθούμε σε δύσκολες στιγμές,

αλλά γλίτωσέ μας από τις παγίδες του πονηρού».

                                                                                                   

 

9. Δυο άνθρωποι προσεύχονται: η παραβολή του τελώνη και του φαρισαίου

(Είπε ο Ιησούς:) «Δυο άνθρωποι ξεκίνησαν ένα πρωινό ν’ ανέβουν στον ναό για να προσευχηθούν. Ένας Φαρισαίος και ένας τελώνης. Όταν έφτασε στον ναό ο Φαρισαίος στάθηκε επιδεικτικά και είπε: “Σ’ ευχαριστώ, Θεέ μου, που δεν είμαι κι εγώ σαν τους άλλους ανθρώπους, που είναι διεφθαρμένοι και αμαρτωλοί. Εγώ είμαι ένας δίκαιος άνθρωπος, κάνω καλό στους ανθρώπους και προσεύχομαι πολλές φορές την ημέρα”.
Ο τελώνης, αντίθετα, στεκόταν πολύ πίσω και δεν τολμούσε ούτε τα μάτια του να σηκώσει στον ουρανό. Χτυπούσε το στήθος του και έλεγε: “Θεέ μου, συγχώρεσέ με τον αμαρτωλό ”.
(Είπε ο Ιησούς:) Σας βεβαιώνω πως αυτός που έφυγε για το σπίτι του συμφιλιωμένος με τον Θεό ήταν ο τελώνης, ενώ ο άλλος όχι. Γιατί όποιος υψώνει τον εαυτό του θα ταπεινωθεί, κι όποιος τον ταπεινώνει θα υψωθεί».

                                                                                             Λκ 18, 9-14

 

10. Ο Ιησούς προσευχόμενος

Το πρωί, πολύ πριν ακόμα φέξει, ο Ιησούς βγήκε έξω και πήγε σ’ ένα ερημικό μέρος, κι εκεί προσευχόταν.

Μκ 1, 35

 

Η φήμη του απλωνόταν όλο και περισσότερο και πολλοί άνθρωποι πήγαιναν κοντά του να τον ακούσουν και να τους θεραπεύσει απ’ τις αρρώστιες τους. Εκείνος όμως αποσυρόταν σε ερημικά μέρη και προσευχόταν.

                                                            Λκ 5, 16

 

Εκείνες τις μέρες ανέβηκε ο Ιησούς στο βουνό για να προσευχηθεί.

Λκ 6, 12

 

11. Η Κυριακή προσευχή («Πάτερ ημών»)

Πάτερ ἡμῶν,

ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς,

ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σου,

ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου,

γενηθήτω τὸ θέλημά σου,

ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆς.

Τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον,

δὸς ἡμῖν σήμερον,

καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν,

ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν,

καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν,

ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ.

̓Αμήν.

 

12. Από τη χριστιανική παράδοση

 

Προσευχή του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης

Κύριε, κάνε με ένα όργανο της ειρήνης Σου.

Όπου υπάρχει μίσος, ας σπείρω Αγάπη,

όπου υπάρχει αδικία, Συγχώρεση,

Όπου υπάρχει απελπισία, Ελπίδα,

Όπου υπάρχει αμφιβολία, Πίστη,

Όπου υπάρχει σκοτάδι, Φως και

Όπου υπάρχει λύπη, Χαρά.

 

Ω, Θεϊκέ Δάσκαλε,

Ευλόγησέ με έτσι ώστε να μην επιζητώ,

Να με παρηγορούν, αλλά να παρηγορώ,

Να με καταλαβαίνουν, αλλά να καταλαβαίνω,

Να με αγαπούν, αλλά να αγαπώ,

Γιατί δίνοντας, λαμβάνουμε,

συγχωρώντας, συγχωρούμαστε,

και πεθαίνοντας, γεννιόμαστε στην αιώνια ζωή.

 

Από την ελληνική ποίηση

 

Νίκος Καββαδίας, Οι προσευχές των ναυτικών

Οι Γιαπωνέζοι ναυτικοί, προτού να κοιμηθούν,

βρίσκουν στην πλώρη μια γωνιά που δεν πηγαίνουν άλλοι

κι ώρα πολλή προσεύχονται βουβοί, γονατιστοί

μπρος σ’ ένα Βούδα κίτρινο που σκύβει το κεφάλι.

 

Κάτι μακριά ως τα πόδια τους φορώντας νυχτικά,

μασώντας οι ωχροκίτρινοι μικροί Κινέζοι ρύζι,

προφέρουνε με την ψιλή φωνή τους προσευχές

κοιτάζοντας μια χάλκινη παγόδα που καπνίζει.

 

Οι Κούληδες με την βαριά βλακώδη τους μορφή

βαστάν σκυφτοί τα γόνατα κοιτώντας πάντα κάτου,

κι οι Αράπηδες σιγοκουνάν το σώμα ρυθμικά,

κατάρες μουρμουρίζοντας ενάντια του θανάτου.

 

Οι Ευρωπαίοι τα χέρια τους κρατώντας ανοιχτά,

εκστατικά προσεύχονται γιομάτοι από ικεσία

και ψάλλουνε καθολικές ωδές μουρμουριστά,

που εμάθαν όταν πήγαιναν μικροί στην εκκλησία.

 

Και οι Έλληνες, με τη μορφή τη βασανιστική,

από συνήθεια κάνουνε, πριν πέσουν, το σταυρό τους

κι αρχίζοντας με σιγανή φωνή « Πάτερ ημών…»

το μακρουλό σταυρώνουνε λερό προσκέφαλό τους.

 

Ζαχαρίας Παπαντωνίου, Η προσευχή του ταπεινού

Κύριε, σαν ήρθεν η βραδιά σου λέω την προσευχή μου.

Άλλη ψυχή δεν έβλαψα στον κόσμο απ’ τη δική μου.

Εκείνοι που με πλήγωσαν ήταν αγαπημένοι.

Την πίκρα μου τη βάστηξα. Μου δίνεις και την ξένη.

 

Μ’ απαρνηθήκαν οι χαρές. Δεν τις γυρεύω πίσω.

Προσμένω τα χειρότερα. Είν’ αμαρτία να ελπίσω.

Σαν ευτυχία την αγαπώ της νύχτας τη φοβέρα.

Στην πόρτα μου άλλος δε χτυπά κανείς απ’ τον αγέρα.

 

Δεν έχω δόξα. Είν’ ήσυχα τα έργα που έχω πράξει.

Άκουσα τη γλυκιά βροχή. Τη δύση έχω κοιτάξει.

Έδωκα στα παιδιά χαρές, σε σκύλους λίγο χάδι.

Ζευγάδες καλησπέρισα που γύριζαν το βράδυ.

 

Τώρα δεν έχω τίποτα, να διώξω ή να κρατήσω.

Δεν περιμένω ανταμοιβή. Πολύ ’ναι τέτοια ελπίδα.

Ευδόκησε ν’ αφανιστώ, χωρίς να ξαναζήσω…

Σ’ ευχαριστώ για τα βουνά και για τους κάμπους που είδα.

 

Γιώργος Θέμελης, Θέλουν τα μάτια να σε δουν (απόσπασμα)

… Θέλουν τα μάτια να σε δουν,

Να σε χορτάσουν Θεέ μου, θέλουν

Δίχως καθρέφτισμα και συγνεφιά.

 

Θέλουν τα μάτια να σε δουν,

Τα χέρια μου να σε κρατήσουν.

 

Κατάματα, κατάσαρκα ….

Προσευχές άλλων θρησκευτικών παραδόσεων

 

1. Ισλάμ:

Φάτιχα (1η Σούρα του Κορανίου)

Η τυπικότερη προσευχή του Ισλάμ, πάνω στην οποία βασίζεται η πνευματική ζωή των μουσουλμάνων, είναι η πρώτη Σούρα του Κορανίου, η σούρα Αλ-Φάτιχα, (που σημαίνει Έναρξη, προοίμιο). Τα εδάφια της συγκεκριμένης σούρας είναι:

Εις το όνομα του Αλλάχ του παντελεήμονα, του πολυεύσπλαχνου

Η δόξα ανήκει στον Αλλάχ, τον Κύριο όλων των κόσμων

Τον παντελεήμονα, τον πολυεύσπλαχνο

Τον ηγεμόνα της ημέρας της Κρίσης

Εσένα (μόνο) λατρεύουμε και Εσένα (μόνο) ικετεύουμε για να μας παρέχεις τη βοήθεια Σου

Καθοδήγησε μας στο ορθό μονοπάτι

Στο μονοπάτι εκείνων που τους χάρισες την χάρη σου, όχι εκείνων που προκάλεσαν την οργή σου και παραστράτησαν.

Επίσης, άλλος τύπος προσευχής είναι μερικές σύντομες αναφωνήσεις, όπως «ο Αλλάχ είναι μέγας» ή «Μέγας ο Θεός» και «Κηρύσσω την δόξαν του Θεού» ή «Δόξα τω Θεώ». Και οι δύο επαναλαμβάνονται πολλές φορές την ημέρα.

2. Ιουδαϊσμός

 

Σεμά (Δευτ 6, 4)

Το βιβλικό εδάφιο που αποτελεί το κεντρικό τμήμα των πρωινών και των βραδινών προσευχών είναι η Σεμά Ισραέλ, δηλαδή «Άκου, Ισραήλ». Βρίσκεται στο πέμπτο στη σειρά βιβλίο της Βίβλου, το Δευτερονόμιο: «Άκου, λαέ του Ισραήλ: ο Κύριος είναι ο Θεός μας – μόνο ο Κύριος»

(Δτ 6, 4)

Το εδάφιο αυτό είναι το εβραϊκό σύμβολο της πίστης. Σήμερα, η απαγγελία του Σεμά στη Συναγωγή αποτελείται από τρία τμήματα. Τα δύο πρώτα είναι τα παρακάτω:

«Άκου, λαέ του Ισραήλ: ο Κύριος είναι ο Θεός μας-μόνο ο Κύριος. Ν’ αγαπάς, λοιπόν, τον Κύριο, τον Θεό σου, μ’ όλη την καρδιά σου, μ’ όλη την ψυχή σου και μ’ όλη τη δύναμή σου. Να μείνουν στην καρδιά σου οι εντολές αυτές, που εγώ σήμερα σου δίνω. Να τις διδάσκεις στα παιδιά σου και να μιλάς γι’ αυτές όταν κάθεσαι στο σπίτι σου και όταν βαδίζεις στον δρόμο, όταν ξαπλώνεις για ύπνο κι όταν σηκώνεσαι. Να τις δέσεις σα σημάδι στο χέρι σου και να τις έχεις σαν έμβλημα στο μέτωπό σου, ανάμεσα στα μάτια σου. Να τις γράψεις στις παραστάδες της πόρτας του σπιτιού σου και στις πύλες της πόλης σου.»

Δτ 6, 4-9

«Αν υπακούσετε πραγματικά στις εντολές που εγώ σας δίνω σήμερα κι αν αγαπάτε τον Κύριο, τον Θεό σας, και τον λατρεύετε μ’ όλη σας την καρδιά και μ’ όλη σας την ψυχή, τότε αυτός θα στέλνει βροχή στη χώρα σας στον κατάλληλο καιρό της, τη φθινοπωρινή και την ανοιξιάτικη, και θα έχετε καλή σοδειά στο στάρι, στο κρασί και στο λάδι σας. Αυτός θα κάνει να φυτρώνει χορτάρι στα χωράφια σας για τα ζώα σας. Και σεις θα τρώτε και θα χορταίνεται.»

 Δτ 11, 13-15

Επίσης, εκτός από τη Σεμά, υπάρχει και άλλος τύπος προσευχής, μια σειρά από δεκαοχτώ (18) ευλογίες που λέγονται κάθε μέρα πρωί, απόγευμα και βράδυ. Είναι η, λεγόμενη, μόνιμη προσευχή.

Ινδιάνικη Προσευχή

Ευχαριστούμε τη μητέρα μας τη γη που μας κρατάει. Ευχαριστούμε τα ποτάμια και τα ρεύματα που μας εφοδιάζουν νερό. Ευχαριστούμε όλα τα βότανα που μας προμηθεύουν φάρμακα για να γιατρεύουμε τις αρρώστιες μας. Ευχαριστούμε το καλαμπόκι και τα αδέρφια του, τα φασόλια και τα κολοκύθια, που μας δίνουν ζωή. Ευχαριστούμε τους θάμνους και τα δέντρα που μας δίνουν φρούτα. Ευχαριστούμε τον άνεμο που κινώντας τον αέρα διώχνει τις αρρώστιες. Ευχαριστούμε το φεγγάρι και τα άστρα που μας δίνουν φως, όταν φεύγει ο ήλιος. Ευχαριστούμε τον παππού μας Heno που προστατεύει τα εγγόνια του από τις μάγισσες και τα ερπετά, και κοιτάζει τη γη με βλέμμα ευεργετικό. Τελειώνοντας, ευχαριστούμε το Μεγάλο Πνεύμα που ενσαρκώνει όλες τις θεότητες και διευθύνει τα πάντα για το καλό των παιδιών του.

Μουσική και videos

• «Μη προσευξώμεθα φαρισαϊκώς αδελφοί» – Στιχηρό  Ἰδιόμελο του Εσπερινού της Κυριακής του Τελώνου και του Φαρισαίου.  Ψάλλει ο Δημήτριος Μαγούρης.
• Μη προσευξώμεθα… Ιδιόμελον εις ήχον α΄. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛΙΔΗΣ