ΚΕΙΜΕΝΑ

 

Κλήση και αφοσίωση

Στα πολύ παλιά χρόνια, πριν τη γέννηση του Χριστού, υπήρχαν εποχές που οι Ισραηλίτες ξεχνούσαν τον Θεό και τις εντολές του. Κάποιες φορές μάλιστα, έφταναν να λατρεύουν ψεύτικους θεούς. Επίσης, στις σχέσεις τους κυριαρχούσαν η σκληρότητα και η αδικία.
Τότε παρουσιάζονταν στον κόσμο οι Προφήτες. Ήταν άνθρωποι που ο Θεός τους ανέθετε μια μεγάλη αποστολή: να μιλήσουν στους ανθρώπους για το θέλημά του και να τους καλέσουν σε μετάνοια, αλλαγή δηλαδή του τρόπου ζωής τους κι επιστροφή στον Θεό. Οι προφήτες εμπιστεύονταν απόλυτα τον Θεό και γι’ αυτό δεν δίσταζαν να κηρύττουν το θέλημά του. Θύμιζαν στον λαό το τι είχε κάνει ο Θεός γι’ αυτούς και προειδοποιούσαν ότι τα άνομα έργα θα είχαν άσχημα αποτελέσματα στη ζωή τους. Ταυτόχρονα, έδιναν ελπίδα και θάρρος στους ανθρώπους. Τους παρηγορούσαν αναγγέλλοντας τον ερχομό του Μεσσία στον κόσμο, δηλαδή του Ιησού Χριστού που θα τους έσωζε. Όχι μόνο τους Ισραηλίτες, αλλά και όλο τον κόσμο.
Οι άνθρωποι έπαιρναν ελπίδα από το κήρυγμα των προφητών και πράγματι κάποιοι απ’ αυτούς μετανοούσαν και άλλαζαν τρόπο ζωής. Κάποιες φορές όμως ενοχλούνταν από τα λεγόμενά τους και τους καταδίωκαν. Κάποιους μάλιστα έφτασαν να τους θανατώσουν.

Ζωή γεμάτη περιπέτειες και αφοσίωση στον Θεό

 

Ο προφήτης Ηλίας

Μετά τον θάνατο του Σολομώντα άρχισαν οι Ισραηλίτες να μαλώνουν μεταξύ τους. Η χώρα χωρίστηκε σε δύο τμήματα και κάθε τμήμα είχε τον δικό του βασιλιά. Οι άνθρωποι δεν νοιάζονταν πια για τον αληθινό Θεό και λάτρευαν τα είδωλα που τα έφτιαχναν μόνοι τους από πέτρα και ξύλο. Ένας από τους βασιλιάδες τους λεγόταν Αχαάβ. Αυτός λάτρευε έναν ψεύτικο θεό που τον ονόμαζαν Βάαλ. Ήταν ο θεός του ουρανού και της βροχής. Τότε ο Ηλίας παρουσιάστηκε στον βασιλιά και του είπε: «Για την ασέβειά σου ο Θεός θα σε τιμωρήσει. Επί τρία χρόνια ούτε σταγόνα βροχής δεν θα πέσει στη χώρα σου κι η πείνα θα θερίσει τον λαό σου». Πραγματικά, από τη μέρα εκείνη έκλεισε θαρρείς ο ουρανός και έπαψε να βρέχει. Οι συμπατριώτες του αλλά και ο Αχαάβ δυσαρεστήθηκαν πολύ και τον καταδίωξαν. Ο Ηλίας, για να αποφύγει την οργή τους, έφυγε στην έρημο, όπου τρεφόταν με το ψωμί και το κρέας που του έφερναν τα κοράκια και ξεδιψούσε από έναν ξεραμένο χείμαρρο.
Οι διώξεις του όμως συνεχίστηκαν. Όταν η βασίλισσα Ιεζάβελ καθιέρωσε τη λατρεία των ειδώλων, ο προφήτης αγωνίστηκε σκληρά εναντίον τους. Η βασίλισσα ορκίστηκε να τον εξοντώσει και ο Ηλίας αναγκάστηκε και πάλι να φύγει. Διέσχισε την έρημο και κατέφυγε στη σπηλιά ενός βουνού. Εκεί αποκαμωμένος προσευχήθηκε στον Θεό.
Τότε ο Κύριος είπε στον Ηλία: «Βγες έξω και στάσου στο βουνό ενώπιόν μου»… Μεγάλος άνεμος και δυνατός έσχιζε τα βουνά και συνέτριβε τους βράχους στο πέρασμά του, αλλά ο Κύριος δεν ήταν σ’ εκείνον τον άνεμο. Μετά τον άνεμο έγινε σεισμός, αλλά ούτε στον σεισμό ήταν ο Κύριος. Μετά τον σεισμό ήρθε φωτιά, αλλά ούτε στη φωτιά ήταν ο Κύριος. Και μετά τη φωτιά ακούστηκε ένας ήχος από ελαφρό αεράκι. Εκεί ήταν ο Κύριος».

Τα εκκλησάκια του Αϊ-Λια στα βουνά

Ο λόγος που οι εκκλησίες του είναι χτισμένες στο βουνό σχετίζεται με τη λαϊκή παράδοση που αναφέρει ότι ο Αϊ-Λιας ήταν ναύτης που η θάλασσα προσπάθησε πολλές φορές να τον πνίξει και όταν βαρέθηκε τα ταξίδια, αποφάσισε να βρει ένα μέρος που να μην ξέρουν τι είναι θάλασσα και καράβι. Έτσι, σύμφωνα με την παράδοση, πήρε ένα κουπί στον ώμο και τράβηξε για τη στεριά και όποιον συναντούσε τον ρωτούσε τι είναι αυτό που κρατάει στα χέρια του και όσο του απαντούσαν «κουπί», τραβούσε ψηλότερα. Όταν κάποτε έφτασε σε ένα ψηλό βουνό συνάντησε έναν τσοπάνη και τον ρώτησε τι ήταν αυτό που βαστούσε. Ο τσοπάνης το κοίταξε καλά καλά και ύστερα του είπε «ξύλο είναι». Ο Αϊ-Λιας γέλασε ικανοποιημένος και έμεινε από τότε κοντά στους ανθρώπους των βουνών και όπως αναφέρει η παράδοση «Στένει ολόρθο το κουπί, χτίζει μια καλύβα και αποφασίζει να μείνει εκεί όλη του τη ζωή. Για τούτο τον Άγιο Ηλία τον βάνουν πάντα στα ψηλώματα»

Ο προφήτης Ησαΐας

Ο Ησαΐας είναι ένας μεγάλος προφήτης της Παλαιάς Διαθήκης. Έζησε στα Ιεροσόλυμα και ήταν πολύ μορφωμένος. Στην εποχή του οι Ισραηλίτες επηρεάστηκαν από τους γειτονικούς ειδωλολατρικούς λαούς και έγιναν πλεονέκτες και άδικοι. Τότε ο Θεός έδωσε στον Ησαΐα το προφητικό χάρισμα. Του ανέθεσε να πει στους συμπατριώτες του πως είχαν πάρει λάθος δρόμο και είχαν απομακρυνθεί από τον Θεό. Κι ο Ησαΐας δίδαξε:
“Δε θέλει ο Θεός θυσίες, γιορτές και ψεύτικες προσευχές, αλλά μόνο καλά έργα. Να τρέφετε τους πεινασμένους, να ποτίζετε τους διψασμένους, να ντύνετε τους γυμνούς, να βοηθάτε κάθε άνθρωπο που έχει την ανάγκη σας.”
Αλλά ο Ησαΐας δε μίλησε στους συμπατριώτες του μόνο για τα λάθη τους. Τους μίλησε και για τον Μεσσία. Προανάγγειλε τη γέννηση του Χριστού, τόσο ζωντανά, σαν να ήταν μπροστά στο γεγονός. Το ίδιο καθαρά μίλησε και για τα όσα θα πάθει ο Μεσσίας: την προδοσία, τις προσβολές, τον μαρτυρικό θάνατο.
“Ήταν περιφρονημένος από τους ανθρώπους κι εγκαταλειμμένος∙ άνθρωπος φορτωμένος θλίψεις, του πόνου σύντροφος, έτσι που να γυρίζουνε αλλού οι άνθρωποι το πρόσωπό τους. Αυτός όμως φορτώθηκε τις θλίψεις μας κι υπέφερε τους πόνους τους δικούς μας…Σαν πρόβατο που τ’ οδηγούνε στη σφαγή, καθώς το αρνί που στέκεται άφωνο μπροστά σ’ αυτόν που το κουρεύει, ποτέ του δεν παραπονέθηκε. Κι όμως δεν είχε πράξει ανομία καμιά και δόλος δεν είχε βρεθεί στο στόμα του.”

Ησ 53

Περιγράφοντας στους συμπατριώτες του την εποχή που θα έρθει ο Σωτήρας στη γη, είπε:

Ο λαός που βάδιζε μες στα σκοτάδια

είδε ένα φως λαμπρό∙

και λάμπει φως πάνω σ’ αυτούς

που κατοικούνε σε τόπο σκοτεινό.

Γιατί γεννήθηκε για μας ένα παιδί,

μας δόθηκε ένας γιος∙

και τ’ όνομά του θα είναι:

Σύμβουλος θαυμαστός, Θεός ισχυρός,

Αιώνιος πατέρας και της Ειρήνης Άρχοντας.

Ησ 9

Επειδή κατέκρινε τις κακές πράξεις του βασιλιά, ο Μανασσής διέταξε να πεθάνει με πριονισμό.
Από τα πρώτα κιόλας χριστιανικά χρόνια μέχρι και σήμερα, η Εκκλησία χρησιμοποιεί στη λατρεία τα λόγια του Ησαΐα. Στις ακολουθίες των μεγάλων γιορτών ακούμε αναγνώσματα από τις προφητείες του.

 

«Τάδε λέγει Κύριος»: Λόγια μέσα απ’ την καρδιά

 

1. «Αγάπησα τον Ισραήλ από τότε που ήταν νήπιο»: Υπενθυμίζουν τη φροντίδα και την αγάπη του Θεού

• Ο Κύριος λέει: «Όταν ο Ισραήλ ήταν παιδί, τον αγάπησα και τον κάλεσα από την Αίγυπτο να είναι γιος μου. Μετά, όσο όμως τους καλούσα προς εμένα, τόσο αυτοί απομακρύνονταν. Στον Βαάλ πρόσφεραν θυσίες και μπρος στα είδωλά του έκαιγαν προσφορές. Εγώ δίδαξα τον Εφραΐμ να περπατάει, τον κράτησα στην αγκαλιά μου, αλλά αυτοί δεν αναγνώρισαν ότι εγώ τους φρόντιζα».

• Ο Κύριος λέει: «Ανοίξτε, ανοίξτε δρόμο, στρώστε τον και ετοιμάστε τον, πάρτε μακριά τα εμπόδια από τον δρόμο του λαού μου!»

( Ωσ 11,1 & Ησ 57, 14-25)

 

2. «Ξέρω τις ανομίες σας»: Κατακρίνουν όσους αδικούν και υπερασπίζονται τους αδικημένους

• «Ξέρω πόσο πολλές είναι οι ασέβειές σας και τι βαριές οι αμαρτίες σας: καταπιέζετε τον αδύνατο και τον κλέβετε, όταν του παίρνετε φόρο από στο στάρι της σοδειάς του. Δέχεστε δωροδοκίες και τον εμποδίζετε να βρει το δίκιο του στο δικαστήριο. Για όλα αυτά, στα όμορφα σπίτια που χτίσατε δε θα κατοικήσετε, και από τα ωραία αμπέλια που φυτέψατε, δε θα πιείτε κρασί».

(Αμ. 5,11-12)

 

3. «Κάντε το καλό και όχι το κακό»: Καλούν τους ανθρώπους να μετανιώσουν και να είναι δίκαιοι

• «Κάντε το καλό και όχι το κακό, για να ζήσετε. Τότε ο Κύριος, ο Θεός του σύμπαντος θα είναι αληθινά μαζί σας, όπως το ισχυρίζεστε. Αποστραφείτε το κακό και αγαπήστε το καλό και αποκαταστήσετε τη δικαιοσύνη στο δικαστήριο».

(Αμ. 5, 14-15)

 

4. «Θα σας δώσω καινούρια καρδιά»: Βροντοφωνάζουν ότι ο Θεός δεν εγκαταλείπει τον άνθρωπο

• «Θα σας ραντίσω με καθαρό νερό και θα εξαγνιστείτε από την ακαθαρσία της ειδωλολατρίας σας. Ναι, θα σας εξαγνίσω. Θα σας δώσω καινούρια καρδιά και θα σας δώσω καρδιά ζωντανή. Θα βάλω μέσα σας το Πνεύμα μου και θα σας κάνω να ακολουθείτε του νόμους μου και να τηρείτε με προσοχή τις εντολές μου, θα μπορείτε να κατοικείτε στη χώρα που έδωσα στους προγόνους σας. Θα είστε λαός μου και εγώ θα είμαι ο Θεός σας».

• Αλλά λέει και ο Κύριος: «Μπορεί τάχα η μάνα το βρέφος της να λησμονήσει, και να μη δείξει την αγάπη της στο σπλάχνο της που γέννησε; Μα και αν ακόμη εκείνες λησμονήσουν, δε θα λησμονήσω εγώ. Να κοίτα εγώ μες στις παλάμες των χεριών μου σε ζωγράφισα. Τα τείχη σου δεν τα αφήνω από τα μάτια μου».

(Ιεζ. 36, 25-28 & Ησ. 49, 15-16)

5. «Γεννήθηκε για μας ένα παιδί»: Προαναγγέλλουν τον ερχομό του Χριστού στον κόσμο

Ένα κλωνάρι θα φυτρώσει από τον κορμό του Ιεσσαί

και ένα κλαδί θα ξεπροβάλει από τις ρίζες του…

Τίποτε δε θα κρίνει απ’ τα φαινόμενα

ούτε θ’ αποφασίζει απ’ τα λεγόμενα.

Αλλά θα κρίνει με δικαιοσύνη τους φτωχούς

Και θα υπερασπίζεται με ευθύτητα τους ταπεινούς της χώρας…

Η δικαιοσύνη και η πιστότητα θα’ ναι ζωνάρι για αυτόν σαν το ζωνάρι που τυλίγει τη μέση του.

Τότε θα κάθεται ο λύκος παρέα με το αρνί

και θα κοιμάται ο πάνθηρας με το κατσίκι αντάμα.

Το μοσχαράκι και το λιονταρόπουλο θα βόσκουνε μαζί

κι ένα μικρό παιδί θα τα οδηγάει.

Η αγελάδα και η αρκούδα την ίδια μέρα θα’ χουνε βοσκή

και τα μικρά τους το ίδιο το λημέρι.

Το λιοντάρι θα τρέφεται καθώς το βόδι με το άχυρο.

Το βρέφος άφοβα θα παίζει στη φωλιά της έχιδνας,

το νήπιο που μόλις αποκόπηκε από της μάνας του το γάλα,

θ’ απλώνει το χεράκι του στης κόμπρας τη σπηλιά.

Κανένας δε θα προξενεί στον άλλον βλάβη ούτε κακό…

γιατί η γνώση του Κυρίου τη χώρα θα σκεπάζει, όπως σκεπάζουν τα νερά τη θάλασσα…

 (Ησ. 9, 5-6 & 11, 1-9)

 

 

6. «Μετανοείτε, ήγγικε γαρ η βασιλεία των ουρανών»,

Ιωάννης ο Βαπτιστής: Ο προφήτης που άνοιξε τον δρόμο για τον Χριστό

Ο Ιωάννης, ο γιος του Ζαχαρία και της Ελισάβετ, ενώ ήταν ακόμη νέος εγκατέλειψε τον κόσμο κι αποτραβήχτηκε στην έρημο του Ιορδάνη ποταμού όπου δίδασκε τον λαό και καλούσε τους ανθρώπους να μετανοήσουν.
Κήρυττε και έλεγε: «Μετανοείτε, γιατί έφτασε η Βασιλεία του Θεού». Για τον Ιωάννη είχε προφητέψει ο προφήτης Ησαΐας:

Μια φωνή βροντοφωνάζει στην έρημο:

Ετοιμάστε τον δρόμο για τον Κύριο,

Ισιώστε τα μονοπάτια να περάσει

Ζούσε με προσευχή και νηστεία και φορούσε ρούχα από τρίχες καμήλας και ζώνη δερμάτινη στη μέση του. Η τροφή του ήταν ακρίδες, αγριόχορτα και μέλι. Στον Ιωάννη πήγαινε πολύς κόσμος από τα Ιεροσόλυμα και από όλη την Ιουδαία, και από όλη την περιοχή του Ιορδάνη. Έρχονταν και τους βάφτιζε στον Ιορδάνη ποταμό, καθώς εξομολογούνταν τις αμαρτίες τους.
Ο Ιωάννης κατέκρινε τον άρχοντα της περιοχής, τον Ηρώδη, για την αμαρτωλή ζωή του. Αυτό στάθηκε αφορμή να τον συλλάβουν, να τον φυλακίσουν και τελικά να τον αποκεφαλίσουν.
Ο Ιωάννης ονομάστηκε Πρόδρομος, επειδή με τη ζωή και το έργο του προετοίμασε τους ανθρώπους να δεχτούν τον Χριστό. Θεωρείται από τους χριστιανούς ως ο τελευταίος προφήτης.

(Μτ 3, 1-6)