ΚΕΙΜΕΝΑ

Οι πρώτοι Χριστιανοί μέσα στον κόσμο
Η εξάπλωση των χριστιανικών κοινοτήτων στον κόσμο

Πολύ γρήγορα οι χριστιανοί πλήθαιναν. Σ’ αυτούς που πίστεψαν την ημέρα της Πεντηκοστής προστέθηκαν κι άλλοι κι άλλοι … Κάθε μέρα και περισσότεροι. Υπολογίζεται ότι γύρω στο 100 μ.Χ. υπήρχαν 40 χριστιανικές κοινότητες.
Ένας χριστιανός φιλόσοφος, ο Ιουστίνος που μαρτύρησε το 165, διαβεβαίωνε ότι στις μέρες του ο Χριστιανισμός είχε διαδοθεί σε όλα τα γνωστά μέρη της γης.

Χριστιανικές κοινότητες αγάπης

Αυτοί όλοι ήταν αφοσιωμένοι στη διδασκαλία των αποστόλων και στη μεταξύ τους ενότητα, στην τέλεση της Θείας Ευχαριστίας και στις προσευχές … Κι όλοι οι πιστοί ζούσαν σε έναν τόπο και είχαν τα πάντα κοινά, πουλούσαν ακόμη και τα κτήματα και τα υπάρχοντά τους και μοίραζαν τα χρήματα σε όλους, ανάλογα με τις ανάγκες του καθενός.
Κάθε μέρα συγκεντρώνονταν με ομοψυχία στον ναό, τελούσαν τη θεία Ευχαριστία σε σπίτια, τρώγοντας την τροφή τους γεμάτοι χαρά και με απλότητα στην καρδιά. Δοξολογούσαν τον Θεό, κι όλος ο λαός τους εκτιμούσε.

Πραξ 2, 42-47

Από την ελληνική ποίηση

Κωστής Παλαμάς, Άγιες αγάπες

Αγάπες μεγαλόδωρες περίσσια

κάτου απ’ τη σκέπη τη δική σας, ίσια

ζούσαν μικροί, τρανοί, πλούσιοι, φτωχοί

κι ένωνε τους ανθρώπους μια ψυχή.

Πώς έβλεπε ο κόσμος τους πρώτους Χριστιανούς

«Ο λαός τους εκτιμούσε»

Οι συμπολίτες τους τούς αγαπούσαν και τους θαύμαζαν. «Ζούνε στη γη, μα συμπεριφέρονται σαν άγγελοι στον ουρανό», έλεγαν. Είχε γίνει φανερό πως ο τρόπος ζωής τους ήταν διαφορετικός, καινούργιος.

Φυλακίσεις και διωγμοί 

Από το βιβλίο των Πράξεων πληροφορούμαστε:

• Οι Σαδδουκαίοι τα μέλη του ιουδαϊκού συνεδρίου ήταν αγανακτισμένοι για όσα κήρυτταν οι απόστολοι. Έτσι, ο Πέτρος και ο Ιωάννης ανακρίθηκαν, βασανίστηκαν, απειλήθηκαν και ρίχτηκαν στη φυλακή. (Πραξ 4 και 5)
• Μετά τη συκοφάντηση και τον λιθοβολισμό του Στεφάνου (Πραξ 6 και 7) έγινε μεγάλος διωγμός των χριστιανών των Ιεροσολύμων και όλοι, εκτός από τους αποστόλους, αναγκάστηκαν να διασκορπιστούν στα χωριά της Ιουδαίας και της Σαμάρειας. Μάλιστα ο ίδιος ο Παύλος, πριν τη μεταστροφή του, συμμετείχε στους διωγμούς αυτούς εισβάλλοντας στα σπίτια χριστιανών και ρίχνοντάς τους στη φυλακή. (Πραξ 8).
• Ο βασιλιάς Ηρώδης άρχισε να διώκει τα μέλη της εκκλησίας. Πρώτα αποκεφάλισε τον Ιάκωβο, τον αδελφό του Ιωάννη. Στη συνέχεια συνέλαβε και φυλάκισε τον Πέτρο (Πραξ 12)
• Αργότερα, στους Φιλίππους, ο ίδιος ο Παύλος και ο συνεργάτης του ο Σίλας ραβδίσθηκαν δημόσια και φυλακίστηκαν (Πραξ 16)
• Στην Έφεσο έγιναν ταραχές εναντίον των χριστιανών επειδή ξεσηκώθηκαν κατασκευαστές αγαλμάτων που είδαν τη δουλειά τους να μειώνεται (Πραξ 19)
• Αναταραχές στα Ιεροσόλυμα εξαιτίας του κηρύγματος του Παύλου στον ναό. Σύλληψη και απολογία του μπροστά στο συνέδριο (Πραξ 22 και 23) συνωμοσίες, κατηγορίες και δολοφονική απόπειρα εναντίον του (Πραξ 23 και 24), απολογίες σε Ρωμαίους διοικητές (Πραξ 25 και 26).

Δυσκολίες και προβλήματα, καθώς οι κοινότητες μεγάλωναν

«Διάλεξαν επτά»

Από τη δημιουργία της πρώτης χριστιανικής κοινότητας, η Εκκλησία είχε στραμμένο το ενδιαφέρον της σε όσους είχαν ανάγκη και αγωνιζόταν να ανακουφίσει τον πόνο και τη δυστυχία των ανθρώπων. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έδειχνε για όσους μπορούσαν να είναι θύματα εκμετάλλευσης, όπως οι χήρες γυναίκες και τα παιδιά.
Καθώς οι κοινότητες αυξάνονταν και μεγάλωναν, μεγάλωναν και οι ανάγκες. Και άρχισαν να δημιουργούνται προβλήματα. Κάποιοι παραπονούνταν ότι γίνονταν αδικίες σε βάρος χηρών γυναικών στη διανομή των τροφίμων. Γι’ αυτό τον λόγο, οι απόστολοι ζήτησαν από τα μέλη της Εκκλησίας να εκλέξουν εφτά άντρες για να αναλάβουν το σωστό μοίρασμα των τροφίμων και φροντίδα των μελών της κοινότητας. Αυτοί ήταν οι επτά διάκονοι: ο Φίλιππος, ο Πρόχορος, ο Νικάνορας, ο Τίμονας, ο Παρμενάς, ο Νικόλαος και ο Στέφανος.

Ο πρωτομάρτυρας Στέφανος

Ο Στέφανος, γεμάτος πίστη και δύναμη, ήταν αφοσιωμένος με ζήλο στα καθήκοντά του. Ταυτόχρονα μιλούσε σ’ όλο τον κόσμο για τον Ιησού. Αυτό προκάλεσε κάποιους που τον κατηγόρησαν για βλασφημία του Θεού και τον οδήγησαν σε δίκη. Ο Στέφανος στην απολογία του μπροστά στο ιουδαϊκό συνέδριο έβγαλε ένα μακρύ λόγο, κατακρίνοντας τη στάση των Ιουδαίων προς τον Χριστό και υποστηρίζοντας με σθένος την πίστη του. Οι ιερείς που τον δίκαζαν εξαγριώθηκαν και αποφάσισαν τη θανάτωσή του που έγινε με λιθοβολισμό.
Καθώς είναι ο πρώτος χριστιανός που μαρτύρησε για τον Χριστό ονομάστηκε πρωτομάρτυρας. Η μνήμη του τιμάται στις 27 Δεκεμβρίου. Ο Στέφανος, την ώρα του μαρτυρίου του, έπεσε στα γόνατα και φώναξε δυνατά: «Κύριε, μη στήσης αυτοίς την αμαρτίαν ταύτην», δηλαδή, «Κύριε, μη λογαριάσεις σε αυτούς αυτή την αμαρτία».

Το άνοιγμα της Εκκλησίας σε όλους χωρίς διάκριση

Στο σπίτι του Κορνήλιου / το Άγιο Πνεύμα στους εθνικούς

Στην Καισάρεια ζούσε ένας Ρωμαίος εκατόνταρχος που λεγόταν Κορνήλιος. Ήταν ένας άνθρωπος που αν και προερχόταν από εθνικό περιβάλλον προσευχόταν συνεχώς στον Θεό και έδινε πολλές ελεημοσύνες σε όσους είχαν ανάγκη.
Μια μέρα είδε σε όραμα έναν άγγελο που τον προέτρεπε να καλέσει στο σπίτι του τον απόστολο Πέτρο. Έτσι, ο Κορνήλιος έστειλε κάποιους δικούς του να τον φέρουν.
Όταν ο Απόστολος  Πέτρος έφτασε στο σπίτι του Κορνήλιου, βρήκε και άλλους πολλούς μαζεμένους να τον περιμένουν. Σ’ αυτούς μίλησε και τους φανέρωσε ότι σε όραμα που είχε δει ο Θεός τού αποκάλυψε ότι κανέναν άνθρωπο δεν πρέπει να τον θεωρούμε μολυσμένο ή ακάθαρτο.
Ενώ ακόμη ο Πέτρος έλεγε αυτά τα λόγια, κατέβηκε το Άγιο Πνεύμα πάνω σε όλους όσοι άκουγαν το κήρυγμα. Μαζί με τον Πέτρο είχαν έρθει και κάποιοι πιστοί που πριν γίνουν χριστιανοί ήταν Ιουδαίοι. Βλέποντας να δίνεται και στους εθνικούς το Άγιο Πνεύμα έμειναν κατάπληκτοι. Τότε ο Απόστολος  Πέτρος τούς είπε: «Ποιος μπορεί να εμποδίσει να βαφτιστούν με νερό αυτοί που έλαβαν το Άγιο Πνεύμα όπως κι εμείς;» Και τους έδωσε την άδεια να βαφτιστούν.

Πραξ 10

Το κήρυγμα του Χριστού σε όλους τους λαούς χωρίς καμιά εξαίρεση

Γράφει ο Απόστολος. Παύλος σε μια επιστολή του:
Όταν κηρύττω το ευαγγέλιο, ενεργώ ως ιερέας του Θεού, για να γίνουν όλοι αυτοί οι λαοί προσφορά ευπρόσδεκτη από τον Θεό, αγιασμένη από το Άγιο Πνεύμα… δεν θα τολμήσω να αναφέρω τίποτε παραπάνω από όσα έκανε ο Χριστός… Όλα είναι έργο του Χριστού για να δεχτούν οι διάφοροι λαοί το ευαγγέλιο…
Έτσι, με την κηρυκτική δράση μου γέμισε όλος ο χώρος από την Ιερουσαλήμ ως την Ιλλυρία από το ευαγγέλιο του Χριστού.
Πάντοτε όμως κήρυττα το ευαγγέλιο εκεί όπου δεν είχε ακόμα ακουστεί το όνομα του Χριστού … σύμφωνα με τα λόγια της Γραφής:
Θα τον δουν αυτοί στους οποίους δεν τον είχαν αναγγείλει
και θα τον καταλάβουν όσοι δεν τον είχαν καν ακουστά.

Ρωμ 15, 14-21

Διακρίσεις στην εποχή μας

Νέλσον Μαντέλα (1918-2013)

Ο Νοτιοαφρικανός Νέλσον Μαντέλα υπήρξε ηγέτης της αντίστασης στο απαρτχάιντ και στις φυλετικές διακρίσεις, πρώτος μαύρος πρόεδρος της Νότιας Αφρικής, τιμημένος με το Νόμπελ Ειρήνης, μεγάλος φιλάνθρωπος και ακούραστος πρεσβευτής της ελευθερίας.
Ο αγαπημένος Μαντίμπα των Νοτιοαφρικανών φυλακίστηκε για 27 χρόνια από το καθεστώς των λευκών.
Σε όλη τη διάρκεια της ζωής του, ο Νέλσον Μαντέλα δεν υπαναχώρησε από την πίστη του στις αξίες της δημοκρατίας, της ισότητας, της ειρήνης και της διαρκούς μάθησης. Παρά τις τρομερές προκλήσεις που δέχθηκε, ποτέ δεν “απάντησε” στον ρατσισμό με ρατσισμό. Τον Οκτώβριο του 1963, ο Μαντέλα είχε κατηγορηθεί για δολοπλοκία, με στόχο τη βίαιη πτώση της κυβέρνησης, στη δίκη που έμεινε γνωστή ως “Rivonia Trial”. Αντιμέτωπος με τη θανατική ποινή, αυτά τα λόγια είπε ενώπιον του δικαστηρίου:
“Πολέμησα κατά της κυριαρχίας των λευκών και πολέμησα κατά της κυριαρχίας των μαύρων. Ονειρεύομαι το ιδανικό μίας δημοκρατικής και ελεύθερης κοινωνίας, όπου όλοι οι άνθρωποι θα ζουν μαζί, σε αρμονία και με ίσες ευκαιρίες. Είναι ένα ιδανικό, για το οποίο ελπίζω να ζήσω και να πετύχω. Αν όμως αυτό χρειάζεται, είναι ένα ιδανικό, για το οποίο είμαι προετοιμασμένος να πεθάνω”.

Από την ελληνική παιδική λογοτεχνία

Ευγενία Φακίνου, Αστραδενή (περίληψη)

Η Αστραδενή, ένα εντεκάχρονο κορίτσι, μαζί με την οικογένειά της εγκαταλείπουν τη Σύμη, όπου γεννήθηκε, για να βρουν μία καλύτερη τύχη στην Αθήνα. Η ζωή στην Αθήνα και η προσαρμογή της στον νέο τρόπο ζωής είναι σκληρή και δύσκολη. Ο πατέρας της, μετά από πολλές δυσκολίες, βρίσκει δουλειά σε ένα μηχανουργείο αλλά με πολύ λίγα χρήματα. Αναγκάζονται να ζουν σε ένα υπόγειο διαμέρισμα με πολλές στερήσεις για να ανταπεξέλθουν στις νέες απαιτήσεις της καθημερινότητάς τους. Η Αστραδενή αντιμετωπίζει ακόμα πολλά προβλήματα στο σχολείο καθώς δεν έχει φίλες και οι συμμαθητές της φέρονται πολύ άσχημα λόγω της καταγωγής και της διαφορετικότητάς της.
Η Αστραδενή όμως δεν αφήνει αυτές τις δυσκολίες να βγουν προς τα έξω. Είναι δυνατή και αγωνίζεται για να μην απογοητεύσει τους γονείς της. Παρατηρεί τα πάντα γύρω της με κάθε λεπτομέρεια και τα εξηγεί στον νου της με τον δικό της ξεχωριστό τρόπο. Δε χάνει όμως την ευκαιρία να αναπολήσει στιγμές από τη παλιά της ζωή στη Σύμη. Φέρνει συνεχώς σκηνές και πρόσωπα από τον αγαπημένο της τόπο, θυμάται με νοσταλγία τις παραδόσεις και τα γεγονότα που θα της μείνουν για πάντα χαραγμένα στο μυαλό της. Βασικό ρόλο παίζει και ένα όνειρο που είδε την πρώτη νύχτα στην Αθήνα και το οποίο θα επαληθευθεί αφήνοντας μία τραυματική εμπειρία στη μικρή πρωταγωνίστρια οδηγώντας την πολύ νωρίς στη σκληρή ζωή των μεγάλων.

Κατερίνα Μουρίκη, Γκασμέντ, ο φυγάς με τη φλογέρα (περίληψη)

Είναι η ιστορία ενός νεαρού Αλβανού του Γκασμέντ, που ξεριζώνεται από την πατρίδα του και γίνεται πρόσφυγας στην Ελλάδα. Παλεύει να φτιάξει τη ζωή του όμως οι προκαταλήψεις τον κυνηγούν. Σχεδόν όλοι τον αντιμετωπίζουν με δυσπιστία και απόρριψη. Κάποιοι αδίστακτοι δουλέμποροι τον εκμεταλλεύονται. Όπλο του, ο χαρακτήρας και η φλογέρα του. Παρά τις δυσκολίες του, ο Γκασμέντ δεν παύει να εμπιστεύεται και να αγαπά τους συνανθρώπους του. Παίζοντας τη φλογέρα του διατηρεί ζωντανή την ευαισθησία και την τρυφερότητά του, ακόμη και προς τα ζώα.
Μέσα σ’ αυτές τις σκληρές συνθήκες της ζωής του Γκασμέντ, βρίσκονται κάποιοι άνθρωποι που τον εμπιστεύονται, τον βοηθούν και τον προστατεύουν.

Ευγένιος Τριβιζάς, Η τελευταία μαύρη γάτα (περίληψη)

Σε ένα μακρινό νησί, τα μέλη μιας μυστικής αδελφότητας προληπτικών πιστεύουν ότι οι μαύρες γάτες φέρνουν γρουσουζιά και αποφασίζουν να τις εξολοθρεύσουν με δηλητήρια, παγίδες και χίλιους δυο απάνθρωπους τρόπους. Σε λίγο έχουν σχεδόν επιτύχει τον σκοπό τους. Οι μαύρες γάτες επικηρύχθηκαν με σκοπό να τις αφανίσουν. Έτσι, όλες οι μαύρες γάτες κρύβονται όλη τη μέρα με τον φόβο μην τις πιάσουν. Έτσι, ο μαύρος γάτος μένει μόνος γιατί με τις μέρες οι φίλοι του όλο και λιγοστεύουν και μένει δίχως ελπίδα καμία. Ο διωγμός επεκτείνεται και στις υπόλοιπες γάτες. Μέσα σ΄ αυτό τον κατατρεγμό βρίσκει την αληθινή αγάπη που ακούει στο όνομα Εβένινα. Και πάλι όμως μένει μόνος του και περιπλανιέται στους δρόμους. Συναντά ένα φίλο από τα παλιά κι απ’ αυτόν μαθαίνει πως ένας άπληστος γουναράς θέλει να κάνει όλες τις γάτες που κρατεί στα υπόγεια του, γούνες. Μαζί αποφασίζουν να διασώσουν τις υπόλοιπες γάτες. Με τη βοήθεια μιας καλής γυναίκας της κυράς Ρήνης τα καταφέρνουν. Τότε παίρνουν την απόφαση να βουλιάξουν το καράβι με τις φάκες για να γεμίσει το νησί ποντίκια. Με αυτόν τον τρόπο βρήκαν την ευκαιρία να γίνουν ξανά αποδεκτοί κατατροπώνοντας τα ποντίκια.

Στο μότο του βιβλίου ο Τριβιζάς υπογραμμίζει:

Σας τα λέω όλ’ αυτά

γιατί εδώ στο νησί μας,

όπως κι αλλού,

οι γάτες ξεχνάνε,

οι άνθρωποι ξεχνάνε,

και η τρέλα δεν θέλει πολύ

να φουντώσει πάλι

φτου ξανά κι απ’ την αρχή.

Η ΠΑΡΑΒΟΛΗ  ΤΩΝ  ΔΕΚΑ  ΛΕΠΡΩΝ ( Κατά  Λουκά, 17:12-19)

Ίσως το πιο εντυπωσιακό στοιχείο στη συγκεκριμένη ευαγγελική περικοπή δεν είναι η θεραπεία των λεπρών, ούτε ακόμη η αγνωμοσύνη των εννιά και η ευγνωμοσύνη του ενός. Πολύ πιο εντυπωσιακό από τα παραπάνω είναι η στάση του Ιησού, ο οποίος καταπατώντας τις κοινωνικές προκαταλήψεις της εποχής του, πλησιάζει τους λεπρούς και τους δείχνει την αγάπη του, φροντίζοντας για την επανένταξή τους στην κοινωνία. Αυτό που προκύπτει ως συμπέρασμα από τη συγκεκριμένη ευαγγελική περικοπή είναι ότι η αγάπη του Θεού, που ενσαρκώνει μέσα στον κόσμο και αποκαλύπτει με τη ζωή και τον θάνατό του ο Χριστός, δεν περιορίζεται στους λίγους, στους εκλεκτούς, στους δικούς του. Εκτείνεται σε όλους, ακόμη και σ’ αυτούς -ή μάλλον ιδιαίτερα σ’ αυτούς- που οι υπόλοιποι θεωρούν περιθωριακούς και απορριπτέους. Μια τέτοια αγάπη και μια τέτοια στάση ζητάει από τους χριστιανούς ο Χριστός σήμερα ως ένδειξη ευγνωμοσύνης για τις δωρεές του.

(του Καθ. Μιλτιάδη Κωνσταντίνου)

ΤΡΑΓΟΥΔΙ:

«Διαφορετικοί»,

Αλκίνοος  Ιωαννίδης – Βασίλης  Λέκκας – Αερικά

(τα  Αερικά  είναι  ένα  συγκρότημα  με  μέλη  άτομα  με  «ειδικές  ικανότητες»)

Από παιδί με είχανε στην άκρη

για τα παιχνίδια τους έπεφτα μικρή

μια λέξη όμως από τότε είχα μάθει διαφορετική

Οι δάσκαλοι με είχαν για χαμένο

και τα σχολεία μου άλλαζα διαρκώς

μια λέξη όμως από τότε έχω μάθει διαφορετικός

Τα χρόνια φεύγουν σαν τα χελιδόνια

οι φίλοι φεύγουνε και `μείς απ’ την αρχή

μια λέξη όμως διαρκώς να μας θυμίζει διαφορετικοί

Γέφυρες χτίζουμε, φράγματα γκρεμίζουμε

Σκοπιά, καζούρα, λάντζα και καψόνι

με λίγα λόγια ελληνικός στρατός

και μία λέξη διαρκώς να μου θυμίζει διαφορετικός

Σε κάθε σπίτι πόρτες κλειδωμένες

ζωές κρυμμένες σε γκρίζα φυλακή

και μία λέξη διαρκώς να μας θυμίζει διαφορετικοί

Τα χρόνια φεύγουν σαν τα χελιδόνια…

Γέφυρες χτίζουμε, φράγματα γκρεμίζουμε…

ΠΡΟΤΑΣΗ  ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ  ΜΕ  ΑΦΟΡΜΗ  ΤΟ  ΒΙΒΛΙΟ

« Γκασμέντ , ο φυγάς με τη φλογέρα»

 Κατερίνα  Μουρίκη, « Γκασμέντ , ο φυγάς με τη φλογέρα» ,

εκδ. Παπαδόπουλος

Θεματικοί άξονες: μετανάστευση, ρατσισμός, αποδοχή διαφορετικότητας/ γνωριμία με τον «άλλο», η ξενιτιά/ ο ξένος, ανήλικη εργασία/ εκμετάλλευση, η μουσική των λαών, αγάπη για τα ζώα και τη φύση, πυρκαγιές

Σύνδεση με σχολικά βιβλία:

Ανθολόγιο Γ’ και Δ’ τάξης, ενότητα : Κείμενα για την κοινωνία

Ανθολόγιο Ε’ και Στ’ τάξης, ενότητα: Ειρήνη και φιλία

Γλώσσα Γ’ τάξης, ενότητα : Όλοι μια αγκαλιά

Γλώσσα Ε΄ τάξης , ενότητα : Τα ζώα που ζουν κοντά μας

Γλώσσα ΣΤ΄ τάξης, ενότητα: Η ζωή έξω από την πόλη

Μελέτη Περιβάλλοντος Γ΄ τάξης, ενότητες: Τι χρειαζόμαστε για να ζούμε

Δραστηριότητες ανάγνωσης

Πριν την ανάγνωση

• Συζητούμε με αφορμή το εξώφυλλο για τον τίτλο και το περιεχόμενο του βιβλίου. (Ποιος είναι ο Γκασμέντ; Από πού είναι; Ποιοι είναι οι άλλοι ήρωες του βιβλίου; Τι ρόλο παίζει η αλεπού; )

Κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης

σελ 10-17

• Συγκεντρώνουμε πληροφορίες ( πληθυσμός, ιστορία, μετανάστευση, συνήθειες, συνταγές, τραγούδια κλπ.) φωτογραφίες, χάρτες για την Αλβανία. Με το υλικό φτιάχνουμε το βιβλίο της Αλβανίας. Το ίδιο κάνουμε για τις χώρες καταγωγής των παιδιών της τάξης.

σελ 16-24

• Βρίσκουμε στο χάρτη τη διαδρομή και τα μέρη από όπου περνάει ο Γκασμέντ για να φτάσει στα Γιάννενα

σελ  18

• Συζητούμε με τα παιδιά για τους λόγους που οι άνθρωποι αναγκάζονται να μεταναστεύσουν. Βρίσκουμε κείμενα που αναφέρονται στους Έλληνες μετανάστες και συγκρίνουμε τις συνθήκες ζωής τους με τη ζωή των μεταναστών στην Ελλάδα..

• Ψάχνουμε στα βιβλία του σχολείου ή σε ανθολογίες τραγούδια της ξενιτιάς. Τα διαβάζουμε, τα ακούμε σε μορφή τραγουδιού, τα σχολιάζουμε. Αν τα παιδιά έχουν συγγενικά πρόσωπα με εμπειρία ξενιτιάς τους ζητάμε να τους διαβάσουν ένα από τα τραγούδια και να καταγράψουν το τι ένιωσαν ακούγοντάς τα.

σελ 35

• Ψάχνουμε να βρούμε από ελληνοαλβανικό λεξικό ή από τα ίδια παιδιά κοινές λέξεις ελληνικών –αλβανικών. π. χ. γόμα gome, καρπούζι karpuz, καρότο karote, μαμά mama, μπακάλης bakall,  κ.α.

σελ 38-39

• Συζητάμε με τα παιδιά γιατί οι υάκινθοι ήταν ένα οικογενειακό σύμβολο για την οικογένεια του Γκασμέντ.

σελ 42-75

• Διαβάζουμε από το υλικό της unicef για την εκμετάλλευση των παιδιών και την παιδική εργασία. Ζητάμε από τα παιδιά να βρουν στοιχεία και από εφημερίδες ή να καταθέσουν δικές τους μαρτυρίες. Μπορούν να φτιάξουν μια αφίσα για τα δικαιώματα των παιδιών και να γράψουν τι μπορούν να κάνουν τα ίδια για να αντιμετωπιστεί η καταπάτησή τους.
• Τα παιδιά μπορούν να μαζέψουν τις σκηνές των σελίδων που έχουν έντονη δράση και αγωνία να τις διασκευάσουν και να τις δραματοποιήσουν. π.χ στο φορτηγό, το σουβλάκι, στο σπίτι του Αρτούρ κλπ.

σελ   95-99

• Ευαισθητοποιούμε τα παιδιά σε καταστάσεις αποκλεισμού και στερεοτύπων.

Τα παιδιά ετοιμάζουν κάρτες στις οποίες γράφουν ένα αρνητικό επίθετο π. χ γυαλάκιας, κοντός, μαρτυριάρης κλπ. Οι κάρτες μοιράζονται τυχαία σε όλα τα παιδιά. Κάθε παιδί διαβάζει το επίθετο που του έτυχε. Λέει πρώτα αν συμφωνεί ότι το χαρακτηρίζει το επίθετο και στη συνέχεια λέει πώς θα ένιωθε αν τον φώναζαν με αυτό το επίθετο.

• Τα παιδιά στην τάξη ή στην αυλή παίζουν ένα ομαδικό παιχνίδι. Ο εκπαιδευτικός βγάζει από το παιχνίδι δύο παιδιά με ένα κοινό εξωτερικό χαρακτηριστικό χωρίς να το αιτιολογήσει ( είναι κοντοί, είναι χοντροί, φοράνε γυαλιά κλπ.). Όταν τελειώσει το παιχνίδι κάνουμε υποθέσεις για τους λόγους που αποκλείστηκαν τα παιδιά. Ζητάμε από τα παιδιά που αποκλείστηκαν να πουν πώς αισθάνθηκαν σε αυτή τη θέση. Στη συνέχεια συζητάμε όλοι μαζί αν έχουμε βρεθεί σε παρόμοια θέση αποκλεισμού.
• Σε ένα μεγάλο χαρτί του μέτρου φτιάχνουμε δύο τεμνόμενους κύκλους. Στον ένα κύκλο γράφουμε αγόρια και στον άλλο κορίτσια. Συζητάμε με τα παιδιά τις διαφορές μεταξύ αγοριών και κοριτσιών και τις γράφουμε αντίστοιχα στους κύκλους. Στο μέρος που τέμνονται οι κύκλοι γράφουμε τα κοινά που έχουν.

σελ 153-164

• Τα παιδιά δραματοποιούν τη σκηνή που κάτοικοι του Σχίνου είναι μαζεμένοι στο καφενείο και συζητούν για τον Γκασμέντ. Σχολιάζουμε αυτή τη συζήτηση και μετά δημιουργούμε καινούριους διαλόγους για δραματοποίηση όπου θα φαίνεται η στάση των παιδιών.
• Ρωτάμε τα παιδιά τι είναι ο ρατσισμός και καταγράφουμε τις απόψεις τους. Στη συνέχεια όποιο χρώμα νομίζουν ότι ταιριάζει στο ρατσισμό και με αυτό τον ζωγραφίζουν.

Μετά την ανάγνωση

• Οργανώνουμε μια τηλεοπτική συζήτηση με θέμα: οι μετανάστες στην Ελλάδα. Στη συζήτηση τα παιδιά αναλαμβάνουν το ρόλο του συντονιστή – δημοσιογράφου, του μετανάστη, του ρατσιστή, του Έλληνα μετανάστη, του αντιρατσιστή. Ο καθένας υποστηρίζει τη θέση του παίρνοντας στοιχεία από το βιβλίο.
• Ακούμε μουσικές από διάφορα μέρη του κόσμου και ζωγραφίζουμε τις εικόνες που μας δημιουργούνται στο άκουσμα.
• Ο Στέλιος σπουδάζει στο Λουτράκι κηπουρός και ο Γκασμέντ από το Σχίνο του τηλεφωνεί. Γράφουμε τη συνομιλία των δύο φίλων.

Από τον οδηγό δραστηριοτήτων λογοτεχνίας για τον εκπαιδευτικό, Κ. Λάππα – Β. Νικολάου,

εκδόσεις Παπαδόπουλος