ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΝΗΣΙΟΥ
Διεύθυνση : ΚΤΗΡΙΟ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ Δ.Δ. ΝΗΣΙΟΥ
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΝΗΣΙΟΥ
Ιστορικό-Δραστηριότητες
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Νησίου είναι ένας σύλλογος μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με σκοπούς τη διατήρηση, διάδοση και προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου και την ευαισθητοποίηση του κοινού εντός και εκτός της ελληνικής επικράτειας. Ιδρύθηκε το 1976 και δραστηριοποιήθηκε ενεργά στο χώρο της παράδοσης και του πολιτισμού μέχρι και τη δεκαετία του 1990. Το 2005 έγινε μια συνειδητοποιημένη προσπάθεια επαναδραστηριοποίησης του συλλόγου στα πολιτιστικά δρώμενα του τόπου, η οποία μάλιστα στέφθηκε με ιδιαίτερη επιτυχία.
Έδρα του Συλλόγου είναι το Νησί, μια κωμόπολη του Νομού Ημαθίας, ένα από τα Δημοτικά Διαμερίσματα του Δήμου Αλεξάνδρειας. Η ευρύτερη περιοχή της Αλεξάνδρειας, στην οποία το Νησί εντάσσεται τόσο γεωγραφικά όσο και πολιτιστικά από την Τουρκοκρατία ονομαζόταν Ρουμλούκι, που σημαίνει Ρωμιότοπος – Ελληνότοπος και αποτελούνταν από 40 περίπου χωριά. Η παραδοσιακή φορεσιά των γυναικών της περιοχής αυτής θεωρείται κατάλοιπο στρατιωτικής ενδυμασίας, της οποίας το κυρίαρχο στοιχείο είναι ο πρωτότυπος κεφαλόδεσμος, το επονομαζόμενο κατσούλι αναπαριστά αρχαία περικεφαλαία Θεωρείται σημάδι γνήσιας ελληνικής καταγωγής και οι γυναίκες της περιοχής καυχώνται, ότι το κατσούλι, τους το δώρισε ο Μέγας Αλέξανδρος. Σύμφωνα με την ιστορική παράδοση, όταν, κατά τη διάρκεια της απουσίας του Μεγάλου Αλεξάνδρου σε εκστρατεία, εισέβαλαν στην περιοχή αυτή επιδρομείς και η ολιγάριθμη φρουρά άρχισε να υποχωρεί, οι γυναίκες πήραν τα όπλα, πολέμησαν γενναία και έδιωξαν τον εχθρό. Όταν λοιπόν επέστρεψε ο Μέγας Αλέξανδρος και πληροφορήθηκε το κατόρθωμα τους, διέταξε τους άνδρες του να βγάλουν τις περικεφαλαίες τους και να τις δώσουν στις γυναίκες, οι οποίες ανταμείφθηκαν με αυτόν τον τρόπο για το θάρρος που επέδειξαν. Είναι γεγονός ότι η γυναικεία ενδυμασία της περιοχής ξεχωρίζει λόγω του ιδιότυπου κεφαλόδεσμου που δεν συναντάται σε καμία άλλη περιοχή της Μακεδονίας.
Οι δραστηριότητες του συλλόγου περιλαμβάνουν εργαστήρια παραδοσιακού χορού. Οι 70 ενεργοί χορευτές του Συλλόγου στελεχώνουν ένα παιδικό, ένα εφηβικό και ένα τμήμα παραστάσεων. Ο Σύλλογος διαθέτει ιματιοθήκη πιστών αντιγράφων παραδοσιακών φορεσιών της περιοχής.
Η προσέγγιση της τοπικής παράδοσης γίνεται με απόλυτο σεβασμό στους χορούς, τα τραγούδια και τα δρώμενα του τόπου. Καταβάλλεται μάλιστα προσπάθεια να μεταγγιστεί η τοπική παράδοση στους νεότερους, με τη διδασκαλία των χορών και των τραγουδιών και να μην περιορίζεται μόνο σε μια στείρα παρουσίασή τους αλλά να μετατρέπεται σε μια διαδραστική διαδικασία. Το σκοπό αυτό εξυπηρετεί με τον καλύτερο τρόπο η αναβίωση εθίμων του τόπου.
Ένα από τα έθιμα αυτά είναι τα Ρουγκάτσια, το οποίο λαβαίνει χώρα την περίοδο του Δωδεκαήμερου των Χριστουγέννων, γίνεται από πολυμελείς ομάδες φουστανελοφόρων νέων, οι οποίοι κρατώντας γυμνά ξύλινα σπαθιά και υπό τους ήχους του ζουρνά και του νταουλιού, της παραδοσιακής ζυγιάς της περιοχής χορεύουν στους δρόμους της πόλης, για να μαζέψουν χρήματα από τους κατοίκους.
Το έθιμο των Λαζαρίνων αναβιώνει και αυτό από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Νησίου, προκειμένου να ξυπνήσει συγκινητικές μνήμες στους μεγαλύτερους και να δημιουργήσει όμορφες αναμνήσεις στους νεότερους. Οι Λαζαρίνες ήταν οι κοπέλες που κάθε Σάββατο του Λαζάρου γύριζαν το χωριό, στολισμένες με πρασινάδες και λουλούδια της εποχής και κατάλληλα ντυμένες και σε κάθε σπίτι έλεγαν και ένα σχετικό τραγούδι. Τέλος, την Κυριακή της Αποκριάς ο Σύλλογος αναβιώνει και το έθιμο του Φανού. Στο κέντρο του χωριού ανάβει μια μεγάλη φωτιά γύρω από την οποία γλεντάνε με την καρδιά τους οι κάτοικοι του χωριού, προετοιμαζόμενοι για την περίοδο της Σαρακοστής.
Άλλες εκδηλώσεις που διοργανώνει ο Πολιτιστικός Σύλλογος Νησίου είναι η πανήγυρης της 1ης Ιουλίου καθώς και τιμητική εκδήλωση για το ολοκαύτωμα της 14ης Μαρτίου.
Μέχρι σήμερα, ο σύλλογος έχει συμμετάσχει σε φεστιβάλ παραδοσιακών χορών (πανελλήνια και διεθνή) σε πολλές περιοχές της Ελλάδας (Ναύπλιο, Μαυρομάτι Καρδίτσας, Ρετζίκι Θεσσαλονίκης κ.λπ.) αλλά και στο εξωτερικό (Ιταλία, Γαλλία, Βουλγαρία).
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί και το γεγονός ότι ο Πολιτιστικός Σύλλογος Νησίου, δείχνοντας μεγάλη κοινωνική ευαισθησία, διοργανώνει αιμοδοσία δύο φορές το χρόνο, θέτοντας με αυτόν τον τρόπο στην διάθεση των συνανθρώπων μας τις υπηρεσίας της πλέον χρήσιμης Τράπεζας των ημερών μας.