ΚΘ Παύλεια: «Αλέξανδρος ο Μέγας, ο Μακεδών, ο Ρουμλουκιώτης»

Ο Αλέξανδρος Γ΄ ο Μακεδών (Αρχαία Πέλλα, 22 Ιούλιος 356 π.Χ. – Βαβυλώνα, 13 Ιουνίου 323 π.Χ.), κοινώς γνωστός ως Μέγας Αλέξανδρος ή Αλέξανδρος ο Μέγας ήταν Έλληνας βασιλεύς του Αρχαίου Βασιλείου της Μακεδονίας.

Αλέξανδρος Γ΄ ο Μακεδών

Γεννήθηκε στην Πέλλα της Μακεδονίας στις 22 Ιουλίου του έτους 356 π.Χ. Γονείς του ήταν ο βασιλιάς Φίλιππος Β’ της Μακεδονίας και η πριγκίπισσα Ολυμπιάδα της Ηπείρου.

Φίλιππος Β΄	Ολυμπιάδα

</div align=”center”> Ως βασιλιάς της Μακεδονίας, συνέχισε το έργο του πατέρα του, Φιλίππου Β’, και του παππού του, Αμύντα Γ’, ικανών στρατηγών, πολιτικών και διπλωματών, οι οποίοι διαδοχικά αναμόρφωσαν το μακεδονικό βασίλειο και το εξέλιξαν σε σημαντική δύναμη του ελληνικού κόσμου, και με τη σειρά του ο Αλέξανδρος το διαμόρφωσε σε παγκόσμια υπερδύναμη. Ως Μακεδόνας είχε συνείδηση της ελληνικής του καταγωγής. Το σύνολο της επιρροής του, συχνά τον κατατάσσει μεταξύ των κορυφαίων παγκοσμίων προσωπικοτήτων όλων των εποχών με τη μεγαλύτερη επιρροή, μαζί με τον δάσκαλό του, Αριστοτέλη.

Αριστοτέλης

Μεγάλωσε και έζησε στις Αιγές, πρωτεύουσα του Μακεδονικού κράτους και ιερή πόλη τους, την σημερινή Βεργίνα. Κατά τον 5ο αιώνα π.Χ., ο βασιλιάς Αρχέλαος ο Α΄ μετέφερε την μακεδονική πρωτεύουσα βορειότερα στην Πέλλα, μέσα στην κεντρική Μακεδονική πεδιάδα. Οι Αιγές παρέμειναν ένα σπουδαίο τελετουργικό κέντρο, αλλά έχασαν μια γιορτή προς τιμήν του Δία που τελούνταν πλέον στο Δίον. Οι Αιγές συνέχισαν να ακμάζουν ακόμη και μετά τις επιδρομές του 3ου αιώνα π.Χ. και νέες ανασκαφές αποδεικνύουν ότι κατά τον 1ο αιώνα μ.Χ. κατοικούνταν ακόμη.

Ανάκτορα στην Βεργίνα

Υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους στρατηγούς στην ιστορία, και κατά την περίοδο των 13 ετών της βασιλείας του (336 – 323 π.Χ.) κατέκτησε το μεγαλύτερο μέρος του τότε γνωστού κόσμου προς την ανατολή (Μικρά Ασία, Περσία, Αίγυπτο κλπ), φτάνοντας στις παρυφές της Ινδίας, και χωρίς να έχει ηττηθεί σε καμία μάχη που ο ίδιος συμμετείχε. Οι Αλεξανδρινοί χρόνοι αποτελούν το τέλος της κλασικής αρχαιότητας και την απαρχή της περιόδου της παγκόσμιας ιστορίας γνωστής ως Ελληνιστικής.

Η συνολική επικράτεια της αυτοκρατορίας του, στη μεγαλύτερή της έκταση κατά το 323 π.Χ., υπολογίζεται σε 5.200.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, και περιλάμβανε κομμάτια από 26 σημερινές χώρες.  (Ελλάδα, Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία, Μαυροβούνιο, Σερβία, Βουλγαρία, Ρουμανία, Τουρκία, Κύπρος, Αίγυπτος, Αφγανιστάν, Ιράκ, Ιράν, Ισραήλ, Ινδία, Ιορδανία, Καζακστάν, Κουβέιτ, Κιργιστάν, Λίβανος, Ουζμπεκιστάν, Πακιστάν, Σαουδική Αραβία, Συρία, Τατζικιστάν και Τουρκμενιστάν).

Η εκστρατεία του Αλέξανδρου δημιουργεί ένα εκτεταμένο κράτος από την Αδριατική έως τον Ινδό ποταμό και από την Κασπία έως την Αίγυπτο. Αυτό περιλάμβανε ένα πλήθος λαών με διαφορετικές γλώσσες, θρησκείες, νοοτροπίες και παραδόσεις. Ο Αλέξανδρος κατανόησε ότι, για να κυβερνηθεί αυτό το κράτος, έπρεπε να εφαρμοστεί μια πολιτική που θα γινόταν αποδεκτή από τους λαούς.

Η αρχή της νέας πολιτικής γίνεται από το στρατό. Εντάσσονται σ’ αυτόν νεαροί Πέρσες, αφού πρώτα εκπαιδεύονταν στη μακεδονική πολεμική τακτική και στα ελληνικά γράμματα. Διατηρείται η διοικητική διαίρεση της περσικής αυτοκρατορίας, υιοθετούνται ορισμένα από τα έθιμα της περσικής αυλής και ενθαρρύνονται οι μεικτοί γάμοι, ένα μέσο για τη συμφιλίωση Ελλήνων και Περσών. Όλη αυτή η συμπεριφορά έδειχνε ότι ο Αλέξανδρος επιθυμούσε να συμπεριφερθεί προς όλους τους κατοίκους του κράτους του όχι ως κατακτητής αλλά ως αγαθός ηγεμόνας.

Μακεδονική Φάλαγγα

Όμως η μεγαλύτερη προσφορά του Αλέξανδρου στον πολιτισμό είναι οι πόλεις που ίδρυσε στα κατακτημένα εδάφη. Στις νέες Αλεξάνδρειες εγκαταστάθηκαν αρχικά Έλληνες στρατιώτες. Γρήγορα όμως έγιναν πόλος έλξης και για πολλούς άλλους Έλληνες από την Ελλάδα και τη Μικρά Ασία. Οι πόλεις αυτές, με το πέρασμα του χρόνου, μεταβλήθηκαν σε οικονομικές και πολιτιστικές κυψέλες του ελληνισμού, όπου άνθησαν η ελληνική παιδεία και γλώσσα καθώς και ο ελληνικός τρόπος ζωής. Για πρώτη φορά ο ελληνικός πολιτισμός απλώνεται στα βάθη της Ανατολής και ο απόηχος της κληρονομιάς που άφησε ο Αλέξανδρος στις περιοχές αυτές κρατά μέχρι σήμερα.

Αυτή η πολιτική συνεργασίας συμπληρώνεται από μια προσπάθεια πολύ περισσότερο φιλόδοξη και ριζικά νεωτεριστική ως προς τη σύλληψη. Ο Αλέξανδρος δεν επιδιώκει να μεταβάλει τους λαούς της Ασίας σε Έλληνες, αλλά να τους αναμείξει σ’ ένα αρμονικό σύνολο, όπου ο καθένας θα είχε τη θέση του. Ο καλύτερος τρόπος για να πετύχει το σχέδιο είναι οι μεικτοί γάμοι. Ο Αλέξανδρος δίνει το παράδειγμα. Νυμφεύεται τη Ρωξάνη, τη θυγατέρα ενός ευγενή από τη Βακτριανή. Μέσα σε μια ημέρα, όταν ο στρατός επιστρέφει από την Ινδία, οι περισσότεροι στρατηγοί του και 10.000 στρατιώτες νυμφεύονται Περσίδες σε μια λαμπρή τελετή. Συγχρόνως οργανώνει τη διδασκαλία των ελληνικών για 40.000 παιδιά της Περσίας.

Ρωξάνη

Ακόμη καλεί καλλιτέχνες από την Ελλάδα, όπως τον Λύσιππο και τον Απελλή, για να απαθανατίσουν με την τέχνη τους τη δόξα του. Οργανώνει στις πόλεις της Ασίας γυμναστικούς και μουσικούς αγώνες. Ο Αλέξανδρος εξακολουθεί να λατρεύει τους Έλληνες θεούς. Όμως κατανοεί την αξία της ανεξιθρησκίας και επιτρέπει στον καθένα να πιστεύει ό,τι θέλει.

Όμως ο Αλέξανδρος είναι αρκετά ρεαλιστής για να κατανοεί ότι οι ανταλλαγές είναι η ασφαλέστερη εγγύηση για την ενοποίηση της αυτοκρατορίας. Ανταλλαγές ζωικών ή φυτικών προϊόντων ανάμεσα σε απομακρυσμένες περιοχές. Κυρίως ανταλλαγές ανθρώπων, τις οποίες διευκολύνουν οι δρόμοι, οι διώρυγες, τα λιμάνια, τα πλοία που συνεχώς κατασκευάζει ή επιδιορθώνει. Επιπλέον επιβάλλει στην αυτοκρατορία ένα κοινό νόμισμα. Τα μακεδονικά νομίσματα αντικαθιστούν σταδιακά στην Ασία τους δαρεικούς, τα βαριά περσικά νομίσματα.

Δωδεκάμισι χρόνια βασιλείας. Ελάχιστα και όμως αρκετά για τον Αλέξανδρο για να επιφέρει ριζικούς νεωτερισμούς, οι οποίοι επηρέασαν την πορεία της ιστορίας. Θεμελιώνει ένα νέο συγκεντρωτικό πολίτευμα, διαδίδει τον ελληνικό τρόπο ζωής στην Αίγυπτο και την Ασία, εγκαινιάζει μια αντιρατσιστική πολιτική, αναγνωρίζοντας την ισότητα όλων των λαών. Κυρίως γι’ αυτό το τελευταίο η ιστορία δίκαια τον ονόμασε «Μέγα».

Πέθανε στη Βαβυλώνα, στο παλάτι του Ναβουχοδονόσορα Β’, στις 13 Ιουνίου του 323 π.Χ., σε ηλικία 33 ετών.

Ρουμλούκι

Πρόκειται για το τμήμα της πεδιάδας της Ημαθίας που το διασχίζει ο ποταμός Αλιάκμονας. Η περιοχή απλώνονταν κάτω από τις βόρειες παρυφές των Πιερίων μέχρι τους καλαμιώνες του Βάλτου των Γιαννιτσών και κάτω από τα υψώματα της Βέροιας μέχρι τον ποταμό Καρά Ασμάκ (Λουδίας) και τις εκβολές του Αλιάκμονα στο Θερμαϊκό κόλπο, ενώ αρκετοί την επεκτείνουν μέχρι και τον ποταμό Αξιό.

Ονομάσθηκε « Ρουμλούκι » από τους Οθωμανούς κατακτητές κατά τον 14ο – 15ο αιώνα, οι οποίοι, όταν έφθασαν στην περιοχή αυτή, αναγνωρίζοντας το ανόθευτο του ελληνικού πληθυσμού που την κατοικούσε, την ονόμασαν Rumlik – Ρουμλούκ ή Ουρουμλούκ, τουρκική λέξη που παράγεται από το Ρουμ = Ρωμιός, Έλληνας και τον επιθετικό προσδιορισμό ή κτητικό –lik (-λούκ), ώστε να σημαίνει τον τόπο που έχει Ρωμιούς – Έλληνες Χριστιανούς απόγονους των Ρωμαίων πολιτών, δηλαδή σημαίνει Ρωμιότοπος, Γραικοχώρα, Ελληνότοπος.

Κατσούλι

 

Θεωρείται σημάδι γνήσιας ελληνικής καταγωγής και οι γυναίκες της περιοχής καυχώνται, ότι το κατσούλι τους το δώρισε ο Μέγας Αλέξανδρος. Σύμφωνα με την παράδοση, όταν κατά τη διάρκεια της απουσίας του Μεγάλου Αλεξάνδρου σε εκστρατεία, εισέβαλαν στην περιοχή αυτή επιδρομείς, οπότε η ολιγάριθμη φρουρά άρχισε να υποχωρεί, οι γυναίκες πήραν τα όπλα, πολέμησαν γενναία και έδιωξαν τον εχθρό. Όταν λοιπόν επέστρεψε ο Μέγας Αλέξανδρος και πληροφορήθηκε το κατόρθωμά τους, διέταξε τους άνδρες του να βγάλουν τις περικεφαλαίες και να τις δώσουν στις γυναίκες, οι οποίες από τότε τη φορούν με καμάρι και αποτελεί το κύριο χαρακτηριστικό αυτής της περιοχής.