Κεντρικές ιδέες Θεματικών Ενοτήτων

Εισαγωγή

Με αφορμή συγκεκριμένες βιβλικές ιστορίες και αφηγήσεις προσκυνηματικών ταξιδιών και περιπλανήσεων, η ΘΕ καλεί να τους μαθητές να αναγνωρίζουν τη ζωή του πιστού ως ένα διαρκές ταξίδι και μια περιπετειώδη πορεία προς τη γνώση, την αλήθεια, την ελευθερία, την προσφορά και την αγάπη. Σε αυτή τη συνάφεια μαθαίνουν να αναγνωρίζουν ιερούς προορισμούς και προσκυνήματα άλλων θρησκευτικών παραδόσεων.

 

Γενικοί Στόχοι Ενότητας

Οι μαθητές:
α) μοιράζονται ταξιδιωτικές εμπειρίες και αποτιμούν τον ρόλο και την αξία των ταξιδιών στη ζωή τους
β) αναγνωρίζουν τους στόχους των ταξιδιών των βιβλικών αφηγήσεων και διακρίνουν σ’ αυτά την παρουσία του Θεού
γ) παρουσιάζουν θρησκευτικούς προορισμούς των Χριστιανών όλων των ομολογιών, καθώς και πιστών άλλων θρησκειών
δ) εξηγούν τη σημασία των ιερών ταξιδιών για τους ανθρώπους, διακρίνοντας το ιερό ταξίδι από το τουριστικό
ε) εξακριβώνουν ότι τα προσκυνήματα και οι ιερές αποδημίες είναι κοινό φαινόμενο για όλες τις θρησκείες.

  Χρόνος: 5 δίωρα  

ΚΕΙΜΕΝΑ

 

Η Ζωή δεν είναι σαν τα άλλα κορίτσια που κρατούν τσάντες ώμου ή σέρνουν πίσω τους τις σχολικές τους τσάντες με τα ροδάκια. Τη Ζωή πάντα την βλέπεις στο σχολείο να έρχεται με μια βαλιτσούλα. Η δασκάλα ρωτά και η Ζωή πάντα ανέμελα απαντά πως «να, μόλις σχολάσει, θα φύγει στο Λονδίνο σήμερα, στο Παρίσι αύριο, στη Νέα Υόρκη μεθαύριο». Οι συμμαθητές και οι συμμαθήτριές της την ακούν και την ζηλεύουν: και πού δεν έχει πάει η Ζωή! Αυτά, όμως, μέχρι πέρσι· γιατί φέτος άλλαξε προορισμούς η Ζωή: πρώτα σε ένα κοντινό κέντρο φιλοξενίας προσφύγων, μετά στο νοσοκομείο της πόλης μας, στο τέλος σε μια φυλακή. Τρόμαξαν τα άλλα παιδιά μόλις άκουσαν τους νέους προορισμούς. Η Ζωή, όμως, από κάθε της ταξίδι φέρνει μαζί της πράγματα: φωτογραφίες των νέων της φίλων, βιβλία, ζωγραφιές, μουσικές. Όλα τα αγαπά και σε όλα δίνει αξία και σημασία. Και, να σας πω το μυστικό της; από όλα τα ταξίδια της πιο πλούσια βγαίνει και πιο σοφή.

Το ταξίδι της ζωής μας / η ζωή μας σαν ταξίδι ανακάλυψης και ωρίμανσης

Σαμάντ Μπεχραγκί, Το μαύρο ψαράκι (περίληψη)

Μια φορά κι έναν καιρό, ήταν ένα μαύρο ψαράκι που ζούσε με τη μαμά του σ’ ένα ποταμάκι και αποφάσισε να πάει να βρει πού τελειώνει. Ήθελε να ξέρει τι γίνεται στα άλλα μέρη. Όταν όμως το ανακοίνωσε στη μαμά του, εκείνη αντέδρασε και του ζήτησε να μη φύγει. Το ίδιο και τα άλλα ψάρια. Όταν άκουσαν την επιθυμία του μαύρου ψαριού, αναστατώθηκαν και αντέδρασαν. Μόνο οι φίλοι του το κατάλαβαν και το ξεπροβόδισαν με αγάπη.
Στο μεγάλο του ταξίδι το μαύρο ψαράκι συνάντησε διάφορα πλάσματα, άλλα εχθρικά κι επικίνδυνα, άλλα φιλικά που το φρόντισαν και το βοήθησαν. Έζησε πολλές περιπέτειες σ’ αυτό το μακρύ ταξίδι μέχρι τη θάλασσα, περιπέτειες που ενέπνευσαν και τις επόμενες γενιές…

Ευγενία Φακίνου, Το μεγάλο ταξίδι του Μελένιου (περίληψη)

Ο Μελένιος μαζί με χιλιάδες άλλα Ντενεκεδάκια ζουν κλειδωμένα σε μια σκοτεινή αποθήκη, αποκλεισμένα από τον έξω κόσμο. Όταν μια μέρα ο Μελένιος μαθαίνει για την ύπαρξη της Ντενεκεδούπολης, μιας πολιτείας όπου ζουν ελεύθερα Ντενεκεδάκια, αισθάνεται την επιθυμία να φύγει. Το μεγάλο ταξίδι όμως κρύβει πολλούς κινδύνους. Μέσα από αυτό το ταξίδι θα γνωρίσει νέες πολιτείες, θα φοβηθεί, θα νιώσει μοναξιά, αλλά θα φτάσει στον στόχο του πιο δυνατός από πριν.

Από την ελληνική ποίηση

Ζαχαρίας Παπαντωνίου, Το ευλογημένο καράβι

«Πού πας καραβάκι,

με τέτοιον καιρό,

σε μάχεται η θάλασσα,

δεν τη φοβάσαι;

Ανέμοι σφυρίζουν

και πέφτει νερό,

που πας καραβάκι,

με τέτοιον καιρό;»

«Για χώρα πηγαίνω

πολύ μακρινή,

θα φέξουνε φάροι

πολλοί να περάσω,

βοριάδες, νοτιάδες

θα βρω, μα θα φτάσω

με πρίμο αγεράκι,

μ᾿ ακέριο πανί».

«Κι οι κάβοι αν σου στήσουν

τη νύχτα καρτέρι,

επάνω σου αν σπάσει

το κύμα, θεριό,

και πάρει τους ναύτες

και τον τιμονιέρη;

Που πας καραβάκι,

με τέτοιον καιρό;»

«Ψηλά στο εκκλησάκι

του βράχου, που ασπρίζει,

για μένα έχουν κάμει

κρυφὴ λειτουργία

ορθός ο Χριστός

το τιμόνι μου αγγίζει,

στην πλώρη μου στέκει

Κωνσταντίνος Καβάφης,  Ιθάκη (απόσπασμα)

Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη,

να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος,

γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις.

Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,

τον θυμωμένο Ποσειδώνα μη φοβάσαι,

τέτοια στον δρόμο σου ποτέ σου δεν θα βρεις,

αν μέν’ η σκέψις σου υψηλή, αν εκλεκτή

συγκίνησις το πνεύμα και το σώμα σου αγγίζει.

……………………………………………

Πάντα στον νου σου νάχεις την Ιθάκη.

Το φθάσιμον εκεί είν’ ο προορισμός σου.

Aλλά μη βιάζεις το ταξείδι διόλου.

Καλλίτερα χρόνια πολλά να διαρκέσει·

και γέρος πια ν’ αράξεις στο νησί,

πλούσιος με όσα κέρδισες στον δρόμο,

μη προσδοκώντας πλούτη να σε δώσει η Ιθάκη.

………………………………………………….

Ταξίδια με ένα σπουδαίο σκοπό

 

  1. Από την Παλαιά Διαθήκη

Αναζητώντας πατρίδα με οδηγό τον Θεό

Στην πόλη Χαρράν, στη Μεσοποταμία, ζούσε ο Αβραάμ και η γυναίκα του η Σάρα. Και οι δύο είχαν γεράσει αλλά δεν είχαν αποκτήσει παιδιά.
Ο Θεός είπε στον Αβραάμ: «Φύγε από τη χώρα σου! Άφησέ τα όλα πίσω: το σπίτι σου, τους συγγενείς σου και τους φίλους σου. Πήγαινε σε μια χώρα που θα σου δείξω εγώ. Θα γίνεις εσύ ο γενάρχης ενός μεγάλου έθνους και θα σε ευλογήσω».

Ο Αβραάμ έκανε όπως του είπε ο Θεός. Πήρε μαζί του τη γυναίκα του τη Σάρα, τον ανιψιό του τον Λωτ και ξεκίνησαν. Πήραν μαζί τους όλα τους τα υπάρχοντα. Ακόμη και τα ζώα, καθώς και τους άντρες που τα φρόντιζαν. Ξεκίνησαν για τη Χαναάν. Το ταξίδι κράτησε πολύ. Όταν έφτασαν στη Χαναάν, είπε ο Θεός στον Αβραάμ: «Αυτή τη χώρα θα τη δώσω σ’ εσένα και στους απογόνους σου». Ο Αβραάμ έχτισε τότε στον τόπο όπου είχε μιλήσει με τον Θεό ένα θυσιαστήριο και τον ευχαρίστησε.
Από εκεί προχώρησε προς τα βουνά, ανατολικά της Βαιθήλ. Στο μέρος που στρατοπέδευσε έκτισε ακόμη ένα θυσιαστήριο για τον Θεό. Έπειτα συνέχισε την πορεία του προς τον νότο, στη γη Χαναάν.

Γεν 12

Ταξιδεύοντας προς τη Γη της Επαγγελίας

Η Έξοδος

Ο Μωυσής και ο Ααρών παρουσιάστηκαν στον Φαραώ ζητώντας του, στο όνομα του Θεού, να επιτρέψει στους Ισραηλίτες να αναχωρήσουν από την Αίγυπτο. Εκείνος εξαγριωμένος όχι μόνο δεν τους το επέτρεψε αλλά αύξησε τις καταναγκαστικές τους εργασίες. Τότε συνέβη μια σειρά από καταστροφές που έπληξαν άγρια τη χώρα, οι γνωστές «δέκα πληγές του φαραώ». Παρ’ όλα αυτά η καρδιά του Φαραώ παρέμενε σκληρή σαν πέτρα…
Όταν οι καταστροφές έγιναν δυσβάστακτες, ο Φαραώ αποφάσισε επιτέλους να αφήσει τους Ισραηλίτες να φύγουν. Αφού πήραν ότι μπορούσαν μαζί τους, καθώς και τα ζώα τους, ξεκίνησαν. Μπροστά πήγαινε ο Μωυσής με τον Ααρών και πίσω ακολουθούσε ο λαός.
Ολόκληρος ο λαός σχημάτισε μια πομπή από πολλές χιλιάδες ανθρώπους. Με τα πρόβατα, τα κατσίκια και τα βόδια τους, πήραν τον δρόμο μέσα από την έρημο, με κατεύθυνση προς την Ερυθρά Θάλασσα.
Όμως πιο μπροστά κι απ’ τον λαό κι από τον Μωυσή προχωρούσε ο ίδιος ο Θεός τη μέρα μέσα σε μια στήλη νεφέλης για να τους δείχνει το δρόμο και τη νύχτα μέσα σε στήλη φωτιάς για να τους φωτίζει.

Εξ 5-13

 Η διάβαση της Ερυθράς θάλασσας

Όταν η Αίγυπτος έμεινε χωρίς Ισραηλίτες, ο Φαραώ μετάνιωσε που τους άφησε να φύγουν. Είπε στους αξιωματικούς του: «Δεν έπρεπε να υποχωρήσω! Τώρα δεν έχουμε πια κανέναν για να μας κάνει όλες τις βαριές δουλειές». Γι’ αυτό και ο Φαραώ σκέφτηκε να φέρει πάλι πίσω με τη βία τους Ισραηλίτες. Έζεψε τις άμαξές του, πήρε μαζί του τους πολεμιστές του και καταδίωξε τους Ισραηλίτες.

Εξ 14, 5-6

Ο λαός του Ισραήλ είδε κιόλας από μακριά ένα μεγάλο σύννεφο σκόνης: ο Φαραώ και οι στρατιώτες του έρχονταν ξοπίσω τους. Τότε τους κυρίεψε μεγάλος φόβος κι άρχισαν να φωνάζουν στον Μωυσή: «Τι ήταν αυτό που μας έκανες να μας βγάλεις από την Αίγυπτο; Γιατί μας έφερες να πεθάνουμε εδώ στην έρημο;»
Ο Μωυσής απάντησε στον λαό: «Μη φοβόσαστε! Ο Κύριος θα πολεμήσει για σας». Άπλωσε το χέρι του με το ραβδί πάνω από τη θάλασσα. Ο Θεός έστειλε ένα δυνατό άνεμο, τα νερά υποχώρησαν και φάνηκε ο βυθός. Τα νερά χωρίστηκαν στα δύο και σχημάτιζαν τείχος δεξιά και αριστερά. Οι Ισραηλίτες πέρασαν από μέσα, πατώντας σε στεριά.
Όταν ο Φαραώ και οι στρατιώτες του είδαν αυτό που έγινε, τους καταδίωξαν και τους ακολούθησαν μέσα στη θάλασσα. Όταν όμως οι Ισραηλίτες είχαν πια περάσει τη θάλασσα και πήγαν απέναντι, ο Μωυσής άπλωσε πάλι το χέρι του πάνω από τη θάλασσα και αυτή ξαναγύρισε στη θέση της. Όλοι οι Αιγύπτιοι πνίγηκαν.
Έτσι, σώθηκαν οι Ισραηλίτες. Όλος ο λαός δόξασε τον Θεό ψάλλοντας έναν ύμνο:


Στον Κύριο θα ψάλλω: κέρδισε

νίκη λαμπρή και ένδοξη∙

άλογα και καβαλάρηδες

στη θάλασσα τους έριξε.

Ο Κύριος είναι η δύναμή μου

κι αυτόν υμνώ∙

εκείνος μ’ έσωσε.

Αυτός είν’ ο Θεός μου,

θα τον δοξολογώ∙

και του πατέρα μου ο Θεός,

θα τον εγκωμιάζω.

… Θα βασιλεύεις, Κύριε, παντοτινά

στους αιώνες τους ατελείωτους.

Τότε η αδερφή του Μωυσή, η Μαριάμ, πήρε στο χέρι της το τύμπανο και άρχισε να ψέλνει κι αυτή τον ύμνο στον Θεό. Όλες οι γυναίκες την ακολούθησαν με τύμπανα στον χορό. Ήταν όλοι τόσο χαρούμενοι κι ευτυχισμένοι που ο Θεός τούς έβγαλε από την Αίγυπτο και τους έσωσε.

Εξ 14-15

Η πορεία στην έρημο

Οι Ισραηλίτες συνέχισαν τον δρόμο τους στην έρημο. Μετά από μερικές εβδομάδες, τελείωσαν όλες οι τροφές που είχαν πάρει μαζί τους. Ο λαός άρχισε τα παράπονα: «Καλύτερα να μέναμε στην Αίγυπτο! Εκεί είχαμε άφθονο το κρέας και χορταίναμε το ψωμί. Εδώ στην έρημο, όμως, θα πεθάνουμε όλοι από την πείνα!»
Μίλησε τότε ο Θεός στον Μωυσή και του είπε: «Άκουσα τα παράπονα των Ισραηλιτών. Πες τους λοιπόν ότι το βράδυ θα φάνε κρέας και το πρωί θα χορτάσουν ψωμί. Έτσι θα μάθουν ότι εγώ είμαι ο Κύριος ο Θεός τους».
Το βράδυ ήρθε ένα σμήνος από ορτύκια και σκέπασε το στρατόπεδο. Οι Ισραηλίτες τα έπιασαν εύκολα, τα έψησαν και τα έφαγαν. Όταν το άλλο πρωί ξύπνησαν, το έδαφος τριγύρω τους ήταν σκεπασμένο με κάτι λεπτό σαν πάχνη. Όλοι ρωτούσαν: «Τι είναι αυτό;» Ο Μωυσής τους είπε: «Αυτό είναι το είναι το ψωμί που σας δίνει ο Θεός να φάτε. Ο Θεός διέταξε να μαζεύετε απ’ αυτό, καθένας όσο χρειάζεται για μία μέρα. Κανένας δεν θα κρατήσει απ’ αυτό για την άλλη μέρα. Αύριο θα υπάρχει πάλι ψωμί από τον ουρανό».
Οι Ισραηλίτες ονόμασαν αυτό που μάζευαν «μάννα». Όλοι μάζευαν απ’ αυτό, καθένας ανάλογα με τις ανάγκες του. Μερικοί που δεν άκουσαν τον Μωυσή και φύλαξαν και για την άλλη μέρα, είδαν ότι σκουλήκιασε και βρώμισε.
Δεν χρειαζόταν να το φυλάξουν: κάθε μέρα ερχόταν καινούργιο μάννα στο έδαφος. Ήταν άσπρο και η γεύση του ήταν σαν γλύκισμα από μέλι.

     Εξ 16

Οι Ισραηλίτες συνέχισαν την πορεία τους στην έρημο και έφτασαν σε μια περιοχή που δεν είχε καθόλου νερό. Άρχισαν πάλι τα παράπονα στον Μωυσή: «Δώσε μας νερό να πιούμε», του φώναζαν. Τότε ο Μωυσής προσευχήθηκε στον Κύριο και εκείνος του απάντησε: «Προχώρα μπροστά από τον λαό, πάρε μαζί σου τους πρεσβυτέρους των Ισραηλιτών, πάρε στο χέρι και το ραβδί σου με το οποίο χτύπησες τον Νείλο και πήγαινε. Εγώ θα βρίσκομαι εκεί πριν από σένα, πάνω στον βράχο, στο όρος Χωρήβ. Χτύπα τον βράχο και θα βγει από κει νερό για να πιει ο λαός».
Έτσι οι Ισραηλίτες, παρά την απιστία τους στη δύναμη του Θεού, χόρτασαν νερό.

Εξ 17, Αρ 20

Το ταξίδι του Ιωνά

Ο Ιωνάς ήταν ένας ευσεβής άντρας. Κάποια μέρα ο Θεός τού είπε: «Σήκω να πας στη Νινευή, τη μεγάλη πόλη. Εκεί να πεις στους κατοίκους ότι θα τους τιμωρήσω, γιατί είδα πόσο κακοί είναι». Ο Ιωνάς όμως φοβήθηκε να πάει στη Νινευή και δεν υπάκουσε. Πήγε σε ένα παραθαλάσσιο μέρος, βρήκε ένα πλοίο που πήγαινε προς την αντίθετη κατεύθυνση. Ήθελε να ξεφύγει από τον Θεό.
Ανεμοστρόβιλος όμως σηκώθηκε στη θάλασσα. Οι ναύτες τρόμαξαν και ζητούσαν τη βοήθεια του Θεού. Και για να ελαφρώσουν το πλοίο έριχναν το φορτίο του στη θάλασσα.
Νωρίτερα ο Ιωνάς είχε κατεβεί στο αμπάρι του πλοίου και κοιμόταν βαθιά. Ο πλοίαρχος τον πλησίασε και του είπε: «Σήκω και παρακάλεσε τον Θεό σου να μας βοηθήσει∙ ίσως μας λυπηθεί και σωθούμε».
Ο Ιωνάς όμως είπε: «Ο Θεός δεν θα με ακούσει. Εγώ φταίω για όλα. Δεν υπάκουσα στην εντολή του και ήθελα να ξεφύγω απ’ αυτόν. Τότε έστειλε ο Θεός τη θαλασσοταραχή. Πάρτε με και ρίξτε με στη θάλασσα, κι αυτή θα ησυχάσει.
Οι ναύτες δεν ήθελαν να το κάνουν αυτό. Η θαλασσοταραχή όμως γινόταν ολοένα και χειρότερη. Τότε άρχισαν να προσεύχονται στον Θεό: «Αχ, Κύριε, μη μας τιμωρήσεις, επειδή θα ρίξουμε αυτόν τον άνθρωπο στη θάλασσα. Εσύ, Κύριε, εκείνο που θέλεις το κάνεις». Έπειτα σήκωσαν τον Ιωνά και τον πέταξαν στη θάλασσα. Κι αμέσως η θαλασσοταραχή σταμάτησε.
Τότε ένα μεγάλο ψάρι κατάπιε τον Ιωνά. Κι έμεινε ο Ιωνάς μέσα στην κοιλιά του ψαριού τρία μερόνυχτα. Από κει προσευχήθηκε στον Θεό. Τότε το ψάρι κολύμπησε προς την ακτή και έβγαλε τον Ιωνά στη στεριά.
Για δεύτερη φορά είπε ο Θεός στον Ιωνά; «Σήκω να πας στη Νινευή. Εκεί να πεις στους ανθρώπους ότι θα τους τιμωρήσω».
Αυτή τη φορά ο Ιωνάς υπάκουσε. Πήγε στο κέντρο της πόλης και φώναξε: «Σαράντα μέρες ακόμα, κι η Νινευή θα καταστραφεί!» Τότε οι κάτοικοι της Νινευή τρόμαξαν. Φόρεσαν πένθιμα ρούχα και προσευχήθηκαν στον Θεό να τους γλιτώσει. Σταμάτησαν τις κακές και άδικες πράξεις τους.
Όταν είδε ο Θεός πως οι Νινευίτες άφησαν την κακία τους αποφάσισε να μην καταστρέψει την πόλη. Ο Ιωνάς όμως κάθισε μπροστά στην πόλη και περίμενε να την καταστρέψει ο Θεός. Όταν όμως δε συνέβη τίποτε, ο Ιωνάς οργίστηκε και είπε στον Θεό: «Καλά έλεγα εγώ ότι αλλάζεις εύκολα γνώμη. Έχεις πολύ μεγάλη υπομονή με τους ανθρώπους και είσαι πάντα πρόθυμος να αναστείλεις την τιμωρία τους. Γι’ αυτό δεν ήθελα από την αρχή να πάω στη Νινευή»
Κι ο Θεός τού αποκρίθηκε: «Είναι σωστό να θυμώνεις, Ιωνά;»
Ο Ιωνάς ήθελε να φτιάξει ένα στέγαστρο και να καθίσει από κάτω. Ο Θεός πρόσταξε τότε να φυτρώσει ένα φυτό, και να ψηλώσει γρήγορα πάνω από το κεφάλι του Ιωνά να του κάνει σκιά. Ο Ιωνάς χάρηκε πάρα πολύ γι’ αυτό το φυτό. Νωρίς, την άλλη μέρα το πρωί, ένα σκουλήκι άρχισε να τρώει τις ρίζες του φυτού, κι έτσι αυτό ξεράθηκε. Όταν βγήκε ο ήλιος, το κεφάλι του Ιωνά έκαιγε κι αυτός ένιωθε εξαντλημένος. Παραπονέθηκε λοιπόν στον Θεό.
Ο Θεός τότε τον ρώτησε: «Είναι σωστό να θυμώνεις, Ιωνά, εξαιτίας αυτού του φυτού; Εσύ ούτε κοπίασες γι’ αυτό το φυτό ούτε το φρόντισες για να μεγαλώσει. Κι όμως λυπήθηκες γι’ αυτό. Εγώ δεν έπρεπε να λυπηθώ για τη Νινευή, μια πόλη τόσο μεγάλη, να λυπηθώ τους ανθρώπους της και να μην τους αφήσω να πεθάνουν;»

Ιων 1-4

Τα ταξίδια του Ιησού

 

Και ήρθαν στο απέναντι μέρος της λίμνης, στην περιοχή της Γεργεσηνών.

Μκ 5, 1

 

Όταν έμαθε ο Ιησούς πως συνέλαβαν τον Ιωάννη, έφυγε για τη Γαλιλαία. Εγκατέλειψε όμως τη Ναζαρέτ και πήγε κι έμεινε στην Καπερναούμ, πόλη που βρίσκεται στις όχθες της λίμνης, στην περιοχή των φυλών Ζαβουλών και Νεφθαλείμ.

Μτ 4, 12-13

Ο Ιησούς περιόδευε όλη τη Γαλιλαία […]

Μτ 4, 23

 

Ο Ιησούς άφησε τον τόπο εκείνο κι αναχώρησε για την περιοχή της Τύρου και της Σιδώνας.

Μτ 15, 21

 

Πάλι έφυγε ο Ιησούς από την περιοχή της Τύρου και της Σιδώνας και ήρθε στη λίμνη της Γαλιλαίας, περνώντας μέσα από την περιοχή της Δεκάπολης.

Μκ 7, 31

Πηγαίνοντας ο Ιησούς προς την Ιερουσαλήμ, περνούσε ανάμεσα από τη Σαμάρεια και τη Γαλιλαία.

Λκ 17, 11

Προσκυνήματα των Χριστιανών

  1.  Προσκυνήματα στην Ελλάδα

 Άγιο Όρος / Το περιβόλι της Παναγίας

Η Αθωνική χερσόνησος χρωστάει το όνομά της στο όρος Άθως, που ορθώνεται στην άκρη της και ξεπερνάει τα 2.000 μέτρα. Οι προσκυνητές και οι επισκέπτες θαυμάζουν τη φυσική ομορφιά του τόπου, τη μεγαλοπρέπεια των μοναστηριών, την τέχνη των τοιχογραφιών και των τέμπλων, την αξία των κειμηλίων. Για τους ορθόδοξους όμως μοναχούς που ζουν εκεί, είναι ένας χώρος ησυχίας και προσευχής.
Από τα πολύ παλιά χρόνια, το Άγιο Όρος τράβηξε στα βράχια και τις απότομες πλαγιές του πολλούς ερημίτες μοναχούς. Ο πρώτος που έχτισε το 963 ένα μεγάλο μοναστήρι στην άκρη του Άθω, ήταν ένας σοφός ασκητής, ο Αθανάσιος ο Αθωνίτης, φίλος του αυτοκράτορα Νικηφόρου Φωκά. Αυτό το πρώτο μοναστήρι ήταν η Μεγίστη Λαύρα.
Στη διάρκεια των αιώνων είκοσι μεγαλόπρεπα μοναστήρια χτίστηκαν από βυζαντινούς αυτοκράτορες στις ακτές της αθωνικής χερσονήσου. Γύρω από τον Άθω, αλλά και σε άλλα μέρη της χερσονήσου, υπάρχουν οι σκήτες, που αποτελούνται από πολλά σκόρπια κελιά. Επίσης, σε απόμακρα μέρη συναντάει κανείς καλύβια, καθίσματα και ησυχαστήρια, όπου λιγοστοί ασκητές ζουν μαζί μια αυστηρή ζωή με λιτή τροφή και με νερό της βροχής.
Στα αγιορείτικα μοναστήρια, οι καλόγεροι ζουν σύμφωνα με τον παραδοσιακό κοινοβιακό τρόπο. Δηλαδή, δεν έχουν προσωπική περιουσία και όλα είναι κοινά: στέγη, φαγητό, εργασία, προσευχή κτλ. ο κάθε μοναστήρι το διοικεί ο Καθηγούμενος, που εκλέγεται από την αδελφότητα των μοναχών.
Η καθημερινότητα των μοναχών μοιράζεται ανάμεσα στην προσευχή, την εργασία και τη λιγοστή ανάπαυση.
Οι μοναχοί των μοναστηριών προσεύχονται καθημερινά στον ναό (το Καθολικό της μονής). Στις σκήτες, κάθε Κυριακή και γιορτή, όλοι οι μοναχοί συγκεντρώνονται από τα γύρω κελιά για να λειτουργηθούν στην κοινή εκκλησία τους, το Κυριακό. Αλλά κι ο καθένας χωριστά στο κελί του, προσεύχεται πολλές φορές την ημέρα.
Σε κάθε μοναστήρι, όλοι οι καλόγεροι αναλαμβάνουν από μία εργασία. Οι εργασίες αυτές λέγονται διακονήματα, γιατί κάθε εργασία είναι μια μορφή προσφοράς και αγάπης του καθενός προς τους άλλους.
Όσοι ασκητεύουν σε κελιά και καλύβες ασχολούνται με το εργόχειρό τους. φτιάχνουν, δηλαδή, λιβάνι, καντήλια, άμφια, κομποσκοίνια, ξυλόγλυπτα κ.ά.

Μετέωρα

Στους πέτρινους βράχους των Μετεώρων, έξω από την Καλαμπάκα, πριν από δέκα περίπου αιώνες βρήκαν καταφύγιο κάποιοι μοναχοί. Αργότερα κάποιοι μοναχοί, όπως ο άγιος Αθανάσιος ο Μετεωρίτης, ο Βαρλαάμ και άλλοι, έκτισαν μοναστήρια. Με τον καιρό σχηματίστηκε εκεί μια ολόκληρη μοναστική πολιτεία.
Οι μονές των Μετεώρων άρχισαν να οργανώνονται πιο πολύ από τον 14ο αιώνα. Σήμερα λειτουργούν έξι μοναστήρια. Σ’ αυτά έχουν κτιστεί σπουδαίοι ναοί και έχουν συγκεντρωθεί αρχαία χειρόγραφα, άμφια και αναρίθμητα άλλα κειμήλια. Μέχρι σήμερα, πολλοί τα επισκέπτονται και εξακολουθούν να εμπνέουν ευλάβεια σε κάθε προσκυνητή.

  1. Άγιοι Τόποι (Παλαιστίνη)

Οι τόποι όπου έζησε και δίδαξε ο Χριστός είναι γνωστοί ως Άγιοι Τόποι. Ήδη, από τα πρωτοχριστιανικά χρόνια επισκέπτονταν τις περιοχές αυτές χιλιάδες προσκυνητές από όλο τον κόσμο, που ήθελαν να γνωρίσουν από κοντά και να προσκυνήσουν τους τόπους όπου περπάτησε ο Χριστός. Στο διάβα των αιώνων, στους τόπους αυτούς κτίστηκαν δεκάδες ναοί, μοναστήρια και προσκυνήματα, που επισκέπτονται κάθε χρόνο πολλοί προσκυνητές. Επίκεντρο όλων, είναι τα προσκυνήματα στα Ιεροσόλυμα και κυρίως ο ιστορικός Ναός της Ανάστασης, όπου βρίσκεται και ο Πανάγιος Τάφος του Χριστού.

Τα σπουδαιότερα προσκυνήματα στους Αγίους Τόπους είναι:

  • Ο Ναός της Αναστάσεως και ο Πανάγιος Τάφος στα Ιεροσόλυμα.
  • Ο Ναός της Γεννήσεως στη Βηθλεέμ.
  • Ο Τάφος της Θεοτόκου στη Γεθσημανή
  • Η Μονή του Αγίου Σάββα κ.ά.
  • Επιπλέον, το όρος των Ελαιών, το όρος Θαβώρ, ο Ιορδάνης ποταμός κ.ά.

Θρησκευτικοί προορισμοί Ρωμαιοκαθολικών

Φάτιμα (Πορτογαλία)

Η Φάτιμα είναι πόλη της Πορτογαλίας που είναι διάσημη για τις εμφανίσεις της Παναγίας που λέγεται ότι έγιναν εκεί το 1917.
Το 1917, τρία μικρά παιδιά βοσκών -η Λουσία, ο Φρανσίσκο και η Ζασίντα- είδαν ένα όραμα. Η Παναγία εμφανίστηκε μπροστά τους μέσα σ’ ένα λαμπρό σύννεφο και τους είπε πως θα εμφανιζόταν στο ίδιο σημείο κάθε 13 του μήνα, έως τον Οκτώβριο. Σε κάθε εμφάνιση της Παναγίας συγκεντρώνονταν όλο και περισσότεροι πιστοί, αν και την έβλεπαν μόνο τα τρία παιδιά. Για να πειστούν οι άπιστοι, προανήγγειλε ότι στην τελευταία εμφάνισή της, στις 13 Οκτωβρίου, θα γινόταν ένα λαμπρό θαύμα. 70.000 άνθρωποι που έδωσαν το παρών υποστήριξαν ότι είδαν τον ήλιο να «χορεύει», αλλάζοντας χρώματα που πλημμύρισαν τον ουρανό.
Λέγεται ότι εκτός από τα οράματα, ειπώθηκαν στα παιδιά αυτά και τρεις προφητείες. Σήμερα, εκατομμύρια πιστοί συρρέουν κάθε χρόνο στη Φάτιμα για να προσκυνήσουν στο μέρος όπου εμφανίστηκε η Παναγία. Στο σημείο έχει δημιουργηθεί και μία πηγή, στα νερά της οποίας λέγεται πως όποιος μπει θεραπεύεται από κάθε ασθένεια.

                               Πηγή: https://el.wikipedia.org  / «Φάτιμα»

Παναγία της Λούρδης

Η Παναγία της Λούρδης είναι ένα από τα μεγαλύτερα προσκυνήματα των Ρωμαιοκαθολικών.
Η διάδοση του προσκυνήματος ξεκίνησε όταν το 1858 μια μικρή κοπέλα, η Bernadette Soubirous, ανέφερε ότι της εμφανίστηκε η Παναγία σε μια σπηλιά έξω από την πόλη της Λούρδης. Πολλοί άνθρωποι και προσκυνητές του χώρου μιλούν για  διάφορα θαύματα της Παναγίας.
Η Bernadette έχει αναγνωριστεί ως αγία από την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, ενώ στη Λούρδη συρρέουν χιλιάδες πιστών για να προσκυνήσουν.

Σαντιάγο ντε Κομποστέλα (Ισπανία)

Το Σαντιάγο ντε Κομποστέλα είναι πόλη της Ισπανίας, στην περιοχή της Γαλικίας.
Λέγεται ότι οι Απόστολοι Ιάκωβος κα Ιωάννης θέλησαν να διαδώσουν το Ευαγγέλιο στους ειδωλολάτρες. Ο Ιωάννης επέλεξε να στραφεί ανατολικά, ενώ ο Ιάκωβος, αφού πρώτα άρχισε να κηρύττει στην Ιουδαία και τη Σαμάρεια, τελικά βρέθηκε στη Δύση, όπου έφθασε μέχρι την Ισπανία. Εκεί δεν πέτυχε πολλά πράγματα και επέστρεψε στην Ιερουσαλήμ. Όταν πέθανε, λέγεται πως οι μαθητές του μετέφεραν το σώμα του στην Ισπανία. Εκεί που τον έθαψαν έχτισαν και μια Εκκλησία. Το 813 βρέθηκε θαυματουργικά, ύστερα από αιώνες λησμονιάς, η εκκλησία και ο τάφος δίπλα της, από έναν ερημίτη μοναχό, τον Πελάγιο. Το προσκύνημα έγινε πολύ δημοφιλές από τον Μεσαίωνα μέχρι σήμερα.

Πηγή: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CF%8D%CE%BB%CE%B7:%CE%9A%CF%8D%CF%81%CE%B9%CE%B1 / «Σαντιάγο ντε Κομποστέλα»

Προσκυνήματα θρησκειών του κόσμου

  1. Ιερουσαλήμ: Μια ιερή πόλη για τις τρεις αβρααμικές θρησκείες

Η Ιερουσαλήμ είναι η ιερή πόλη και των τριών μεγάλων μονοθεϊστικών θρησκειών του κόσμου: του Χριστιανισμού, του Ιουδαϊσμού και του Ισλάμ. Και στις τρεις αυτές θρησκείες ο Αβραάμ έχει σημαντική θέση, γι’ αυτό και ονομάζονται αβρααμικές θρησκείες.

  • Για τους εβραίους, η Ιερουσαλήμ καθιερώθηκε ως πρωτεύουσα από τον βασιλιά Δαβίδ, που τη μετέτρεψε σε θρησκευτικό κέντρο και φύλακα της Κιβωτού της Διαθήκης. Ιερή πόλη των Εβραίων θεωρήθηκε μετά την καταστροφή του Ναού του Σολομώντα από τον Ναβουχοδονόσορα, το 587π.Χ.
  • Για τους χριστιανούς είναι η Αγία Πόλη όπου έζησε, δίδαξε, θαυματούργησε, έζησε τα τίμια Πάθη Του, σταυρώθηκε και αναστήθηκε ο Ιησούς Χριστός.
  • Για τους μουσουλμάνους είναι το πρώτο σημείο προσανατολισμού για την προσευχή τους (κιμπλάχ). Επίσης, θεωρούν ότι από τον βράχο, που βρίσκεται κοντά στο τέμενος Αλ Ακσά, ο Μωάμεθ ανέβηκε νύχτα στον ουρανό (γεγονός που το ονομάζουν μιράτζ), όπου έλαβε από τον Θεό την εντολή για τον τρόπο της προσευχής.

Έτσι, η Ιερουσαλήμ έγινε σημείο προσκυνήματος για τους πιστούς και των τριών μεγάλων μονοθεϊστικών θρησκειών. Ένας τόπος που θα μπορούσε να δείξει στον κόσμο ότι μπορούν όλοι οι άνθρωποι να συνυπάρξουν ειρηνικά, χωρίς να γίνεται εμπόδιο η πίστη τους και η θρησκεία τους.

 

  1. Μέκκα: Ιερή αποδημία των μουσουλμάνων (χατζ-χατζής)

Είναι η ιερή πόλη των μουσουλμάνων, και ο προορισμός του χατζ, δηλαδή της ιερής αποδημίας τους και ο τόπος συνάντησης των μουσουλμάνων από όλο τον κόσμο κάθε χρόνο.

 

Το χατζ στη Μέκκα

Η θρησκευτικότητα των μουσουλμάνων εκφράζεται μέσα από πέντε βασικά καθήκοντα, που συνήθως αποκαλούνται πέντε θεμέλια ή «πέντε στύλοι» του Ισλάμ. Ένα από αυτά είναι και η ιερή αποδημία ή προσκύνημα στη Μέκκα, που καλείται χατζ.
Το ιερό αυτό προσκύνημα στη Μέκκα γίνεται κατά τον δωδέκατο μήνα του μουσουλμανικού έτους. Ο μουσουλμάνος που έχει οικονομική άνεση είναι υποχρεωμένος να πραγματοποιήσει αυτό το ταξίδι τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του. Οι προσκυνητές φροντίζουν να είναι καθαροί, κόβουν τα μαλλιά και τα νύχια τους και λίγα χιλιόμετρα από τη Μέκκα ντύνονται με λευκό ένδυμα. Οι γυναίκες καλύπτονται ολόκληρες.
Βασικός σκοπός του προσκυνήματος είναι η Κάαμπα, «ο αρχαίος οίκος» όπως λέει το Κοράνιο. Εκεί υπάρχει από πολύ παλιά, ένας μαύρος βράχος (μέλας λίθος) τμήμα από έναν μετεωρίτη, πιθανώς. Οι προσκυνητές γυρίζουν γύρω από αυτόν επτά φορές προσπαθώντας να τον ασπασθούν ή να τον αγγίξουν. Ακολουθεί μία πορεία λίγων ωρών ανατολικά από τη Μέκκα, στο Αραφάτ. Εκεί θα μείνουν από το μεσημέρι μέχρι τη δύση του ήλιου.
Τη δέκατη μέρα του δωδέκατου μήνα προσφέρεται στον Θεό θυσία ζώου υπέρ ολόκληρης της μουσουλμανικής κοινότητας, σε ανάμνηση της θυσίας του Αβραάμ.
Οι προσκυνητές επισκέπτονται, συνήθως, και τον τάφο του Μωάμεθ στη Μεδίνα. Φροντίζουν, επίσης, να προμηθευτούν νερό από το ιερό πηγάδι. Μετά την επιστροφή τους από το ιερό προσκύνημα μπορούν πλέον να πάρουν τον τίτλο του χατζή (αυτού, δηλαδή, που πραγματοποίησε την ιερή αποδημία στη Μέκκα).

 

  1. Μπενάρες: Ιερό ταξίδι των Ινδουιστών στον Γάγγη – νίψεις εξαγνισμού

Για τους Ινδούς, ο Γάγγης είναι ένας ιερός ποταμός. Οι Ινδουιστές θεωρούν πως το πλύσιμο στα νερά του ποταμού εξαγνίζει τον άνθρωπο από τις αμαρτίες, ενώ πολλοί από αυτούς φυλάσσουν νερό από τον Γάγγη στα σπίτια τους ως φυλαχτό. Θεωρείται πως είναι το μοναδικό ποτάμι που έχει πρόσβαση και τους 3 κόσμους: τον Παράδεισο, την κόλαση και τη γη. Παρά, λοιπόν, το γεγονός ότι ο Γάγγης είναι πλέον εξαιρετικά μολυσμένος, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής και του πολιτισμού της Ινδίας. Χιλιάδες Ινδοί προσέρχονται άλλος για να εξαγνιστεί από τις αμαρτίες του, άλλος για να αναζωογονηθεί και άλλος απλώς για να χρησιμοποιήσει το νερό του ποταμού για τις καθημερινές του ανάγκες. Κατά μήκος του ποταμού υπάρχουν πολλές ιερές πόλεις.
Ιδιαίτερα η πόλη Βαρανάσι (ή Μπενάρες) θεωρείται η πιο ιερή πόλη της Ινδίας, όχι μόνο για τους Ινδουιστές, αλλά και για τους οπαδούς του Βουδισμού, καθώς εκεί κήρυξε για πρώτη φορά ο Σιντάρτα Γκαουτάμα (Βούδας). Πάρα πολύς κόσμος επισκέπτεται το Βαρανάσι για να εξαγνιστεί στα νερά του Γάγγη. Στην πόλη υπάρχουν εκατοντάδες ναοί στις όχθες του ποταμού.

Το ταξίδι δύο εθελοντών στην Αφρική

 Δύο νεαρά αδέλφια, η Μαριλένα και ο Κωνσταντίνος Μαραγκός, αποφάσισαν να ταξιδέψουν στην Ουγκάντα με σκοπό να προσφέρουν βοήθεια σε άτομα όλων των ηλικιών, έχοντας στο επίκεντρο την εκπαίδευση.
Όπως λένε και οι ίδιοι, το ταξίδι αυτό είναι μια καθαρά προσωπική πρωτοβουλία μιας ομάδας που ίδρυσαν οι ίδιοι. Η δράση τους δεν είναι χρηματοδοτούμενη, αλλά βασίστηκε στους ατομικούς πόρους των μελών της ομάδας. Έμπνευσή τους αποτέλεσε ο πατήρ Αντώνιος που βρίσκεται τα τελευταία δέκα χρόνια στην Ουγκάντα και έχει υπό την εποπτεία του τέσσερις ενορίες με σχολείο και ορφανοτροφείο.
«Ταξιδεύουμε συχνά με την αδελφή μου. Τα τελευταία χρόνια είχαμε επαφή με τον πατέρα Αντώνιο και σκεφτήκαμε ότι τώρα ήταν η κατάλληλη στιγμή να τολμήσουμε αυτό το ταξίδι. Κλείσαμε τα εισιτήρια και σκεφτήκαμε πως θα μπορούσαμε να βοηθήσουμε με ουσιαστικό τρόπο αυτούς τους ανθρώπους», λέει ο Κωνσταντίνος Μαραγκός.
Λίγες μέρες πριν από το μεγάλο ταξίδι τους προς την Αφρική, ο Κωνσταντίνος και η Μαριλένα συγκέντρωσαν σε ειδική εκδήλωση δώρα μικρής αξίας, όπως μολύβια, στυλό, ξύστρες, χάρτες, χάρακες και τετράδια, προκειμένου να τα δώσουν σε μικρούς μαθητές. Δύσκολα μπορούσαν όμως να φανταστούν ότι ένα παιδί του νηπιαγωγείου ή του δημοτικού θα έκανε υπόκλιση ευχαριστώντας αυτούς τους ανθρώπους για δώρα μικρής αξίας. «Μαθητές έμειναν έκπληκτοι όταν τους δείξαμε πως μπορούν να ξύνουν το μολύβι τους με μια ξύστρα και όχι με το μαχαίρι όπως είχαν μάθει να κάνουν», σημειώνει η Μαριλένα.
Τα δύο αδέλφια είχαν την ευκαιρία να αντιληφθούν ότι οι μαθητές της Ουγκάντα έχουν τις ίδιες ανησυχίες για το μέλλον τους με τα αντίστοιχα παιδιά στην Ελλάδα, αλλά δυστυχώς δεν έχουν τις ίδιες ευκαιρίες.

Μουσική και videos